Δημήτρης Φιλελές - 4
Θέσεις
Δημήτρης Φιλελές (γένν. 1961 )
Ποιητής
Πεζογράφος
Ανθολόγος τόμων πεζογραφίας
Θεατρικός συγγραφέας (θέατρο για
παιδιά)
Σκηνοθέτης θεάτρου για παιδιά
Φωτογράφος
Αρθρογράφος
Ο ΔΗΜΟΥΡΓΟΣ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ
ΧΡΕΟΥΣ:
Θεωρώ ότι όλοι οι άνθρωποι (και ταυτόχρονα πολίτες) ως όντα κοινωνικά
και πολιτικά έχουμε τη γενικότερη αίσθηση του χρέους απέναντι στους
συνανθρώπους μας. Η αίσθηση αυτή εκδηλώνεται με τη διατύπωση απόψεων και με την
ακόλουθη επιλογή ενεργειών, που
λειτουργούν ως δίαυλοι επικοινωνίας με όσο περισσότερα άτομα μπορούμε να
έρθουμε σε επαφή.
Ιδιαίτερα στον χώρο της τέχνης της γραφής, ο δημιουργός αισθάνεται ακόμη
μεγαλύτερη ανάγκη να εκφράσει προσωπικά συναισθήματα και ιδέες, να δηλώσει τη
θέση του, αλλά και να τοποθετηθεί απέναντι σε όσα συμβαίνουν τόσο στον στενό
όσο και στον ευρύτερο περίγυρο.
Η λογοτεχνική δημιουργία, κατά την εκτίμησή μου, λειτουργεί όπως ένα
κέρμα που ρίχνεται επιλεκτικά μέσα σε ποσότητα υγρού στοιχείου, ώστε να
δημιουργήσει ομόκεντρους κύκλους επηρεασμού. Όσο πιο ισχυρό είναι το εκτόπισμα
αυτής της δημιουργίας, τόσο πιο πολύ απλώνεται η επίδρασή της.
Θεωρώ, επίσης, ότι ο κάθε λογής δημιουργός δεν έχει χρέος απέναντι σε
προϋπάρχουσες αντιλήψεις, ιδεολογίες, αξίες ή ρεύματα. Όλα αυτά ανήκουν ήδη στο
παρελθόν, έχουν ασκήσει τη δική τους μορφή εξουσίας και έχουν κριθεί. Η
δημιουργία είναι συνυφασμένη με το χρέος προς ένα παρόν που πάντοτε υπάρχουν
λόγοι να διαφοροποιηθεί και να μεταμορφωθεί, για να ξεφύγει από τον ασφυκτικό
κλοιό πεποιθήσεων, αλλά και διαχρονικών προβλημάτων, που αποτελούν τροχοπέδη
για την πρόοδο.
Σε προσωπικό επίπεδο, προσπαθώ τα γραφόμενά μου να προέρχονται από
έντονα ατοπικά ερεθίσματα, χωρίς να καταφεύγω σε αναδρομές του παρελθόντος ή να
επικαλούμαι κοινά αποδεκτές απόψεις για να εδράσω τον λόγο μου. Αντίθετα, κάθε
σύνολο σκέψεων που αποτυπώνω στο χαρτί έχει το βλέμμα στο μέλλον.
ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ:
Δεδομένου ότι στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση, όλοι οι δημιουργοί
έχουμε τις επιδράσεις και τις προτιμήσεις μας. Εξαρχής το ενδιαφέρον μου ήταν
στραμμένο στην ποίηση που απευθύνεται στο κοινωνικό σύνολο, εντοπίζει αγκυλώσεις,
αδυναμίες, αδιέξοδα, στρεβλώσεις, παραμορφώσεις και μέσα από τη δύναμη του
λόγου επιχειρεί όχι μόνο να αναδείξει, αλλά να αναζητήσει άλλες διαδρομές
σκέψης και ενέργειας.
Ο δυναμισμός του Παλαμά, η μελαγχολία του Καρυωτάκη, ο λυρισμός του
Ρίτσου, η τάση της φυγής του Καββαδία, το ελλαδικό άρωμα του Ελύτη, η αμεσότητα
του Χριστιανόπουλου, αλλά και η αισθητική της Καρέλλη και η στιβαρότητα της Δημουλά επιδρούν στην εκφορά
του ποιητικού μου λόγου. Όμως, εξίσου σημαντική επίδραση ασκεί στον προβληματισμό
μου η ιδεολογία της γραφής του Θεοτόκη, του Παπαδιαμάντη και του Καζαντζάκη.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλές ακόμα επιδράσεις από νεότερους λογοτέχνες, που διαβάζω
τα έργα τους και αισθάνομαι ότι κινούμαστε στο ίδιο μήκος εκπομπής κυμάτων.
Ως προς τις φόρμες, θεωρώ ότι δεν είναι απαραίτητο να καθαγιάζονται ή να
δαιμονοποιούνται. Πιστεύω ότι πάντα η έμπνευση είναι εκείνη που μας οδηγεί στον
τρόπο που ζητά να εκφραστεί. Δεν αποφεύγω να χρησιμοποιήσω μια φόρμα από τον
φόβο μήπως χαρακτηριστεί ως ξεπερασμένη, αλλά ταυτόχρονα δεν αρνούμαι να
προσεγγίσω μια φόρμα που κινδυνεύει να χαρακτηριστεί επιτηδευμένη. Ο λόγος έχει
από μόνος του την ικανότητα να υπερκεράσει τέτοιου είδους αντιλήψεις. Εξάλλου,
η δημιουργία του λόγου, κατά την εκτίμησή μου, κρίνεται ως σύγχρονη όχι
απαραίτητα από τον χρόνο ή τον τρόπο γραφής, αλλά από τη θεματολογία της και
από το κατά πόσο αυτή ανταποκρίνεται στα ζητήματα που αποτελούν κοινωνικές
αναζητήσεις σε τρέχοντα χρόνο.
Η «ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ»:
Τα ερεθίσματα ζητούν διέξοδο στη γραφή. Ο δημιουργός επιλέγει εκείνο το
είδος γραφής μέσα από το οποίο πιστεύει πως θα του δώσει τα επιθυμητά
εκφραστικά μέσα, ώστε να επικοινωνήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις απόψεις
του, τις ανησυχίες του, τους προβληματισμούς του και να δεχτεί τις αποκρίσεις
της αμφίδρομης διαδικασίας με τους δέκτες του.
Αν και επιλέγω κυρίως την ποίηση επιδιώκοντας την αλληλεπίδραση με τους
αναγνώστες μου, υπάρχουν αρκετές φορές που προτιμώ τον πεζό αφηγηματικό λόγο,
επειδή αυτή η μορφή πιστεύω πως θα οδηγήσει σε καλύτερη επικοινωνία. Ωστόσο, η
εκτίμηση των αναγνωστών μου είναι και πάλι πως ο πεζός αυτός λόγος έχει
διάσπαρτα ψήγματα ποίησης.
Παράλληλα, δεν παραμελώ την αγαπημένη μου τέχνη της φωτογραφίας, που
αμέτρητες φορές με έχει τροφοδοτήσει με εικόνες που, όταν έρχεται η κατάλληλη
στιγμή, μεταμορφώνονται σε λόγο.
Πρόσφατα, επίσης, μου ζητήθηκε η συμμετοχή ως ηθοποιού στη θεατρική
μεταφορά ενός διηγήματος φίλου συγγραφέα. Δέχτηκα μετά χαράς την πρόκληση, για
να αποκομίσω την εμπειρία ενός άλλου τρόπου διακίνησης του γραπτού λόγου στο
κοινό.
Συνοψίζοντας, δεν δηλώνω ποιητής, πεζογράφος, φωτογράφος ή ηθοποιός. Η
τέχνη είναι ενιαία και κατά περίπτωση ενσαρκώνω ένα ρόλο που αισθάνομαι ότι
κάθε φορά μου ταιριάζει καλύτερα για να εκφράσω τις απόψεις μου και να έρθω σε
επαφή με τους ανθρώπους που έχουμε -ή μπορούμε να αποκτήσουμε- κοινά
ενδιαφέροντα.
Γραφή, φωτογραφία, ηθοποιία˙ τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις της τέχνης
για να ανοίξω διόδους επικοινωνίας με όσους επιθυμούν να ανταποκριθούν στα
συγκεκριμένα ερεθίσματα και να οδηγηθούμε σε ανταλλαγή απόψεων. Όταν ο
αναγνώστης διαβάζει ένα ποίημά μου, ενεργοποιείται η φαντασία του και γίνεται
δέκτης του μηνύματος που εκείνος κατανοεί ότι εκπέμπει το ποίημα˙ εξάλλου,
αυτός είναι και ο στόχος. Όταν ο θεατής αντικρίζει μια φωτογραφία στην οποία
έχω αποτυπώσει μια εικόνα που με έχει προκαλέσει, βλέπει ό,τι και εγώ και
παίρνει θέση πάνω στο θέμα της. Όταν το θεατρικό κοινό με βλέπει και με ακούει
ταυτόχρονα, έχει την προσδοκία ότι θα μοιραστούμε πειστικά το μήνυμα που ο
θεατρικός συγγραφέας επιθυμεί να μεταφέρει προς όλους μας.
Δεν είναι απαραίτητο, κατά τη γνώμη μου, η κάθε έκφραση τέχνης να
συμπληρώνει μια πτυχή που κατ’ ανάγκη απουσιάζει από κάποια άλλη της μορφή.
Εκείνο που οπωσδήποτε συμβαίνει είναι η βελτίωση της εμπειρίας που προκαλείται
από την εναλλαγή παραστάσεων και ρόλων, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται αυτόματα
μια κινητικότητα ιδεών και να εξελίσσεται η προσαρμοστικότητα του δημιουργού
στις τρέχουσες κάθε φορά συνθήκες. Ο σκοπός παραμένει σταθερά ο ίδιος˙ η
ειλικρινής επικοινωνία με τους δέκτες και η αλληλεπίδραση για να γίνουμε όλοι
καλύτεροι σε όλα τα επίπεδα.
Για επικοινωνία με τον Δημήτρη Φιλελέ
μπορείτε να αποτανθείτε
στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
« dimfileles@hotmail.com »
Μπορείτε επίσης να περιηγηθείτε
στο προσωπικό του ιστολόγιο:
« dimitrisfileles.blogspot.com »
Λόγος Έμφρων
logosemfron.blogspot.com