Φιλολογική Επισκόπηση του έτους 1909
2
άρθρα:
/
- Δημήτριος Ι. Καλογερόπουλος
/
- Φώτος Γιοφύλλης
από
το άρθρο του Δ.Ι. Καλογερόπουλου
1909: Φιλολογική επισκόπηση του 1909
[ από
άρθρο του Δ.Ι. Καλογερόπουλου
– περ. «Νέον Πνεύμα» (Φεβ 1910):]
Το λήξαν έτος
(1909) υπήρξεν όπως και το προηγούμενον (1908) ήρεμον, ως προς την φιλολογικήν
και καλλιτεχνικήν κίνησιν.
Σύντομος επιθεώρησις του
έτους 1909:
[ Αρχαιολογία ]:
Η Αρχαιολογία αριθμεί εις το
ενεργητικόν της τα ευρήματα εν Τύνιδι, την Κόρην του Άντοιο, και τους κώδικας
των Μετεώρων.
[ Λογοτεχνία – πεζός λόγος ]:
Η Λογοτεχνία εν τω πεζώ λόγω
απέκτησε νέα βιβλία:
/ - τους «Δελφούς» του κ. Σπ. Παγανέλη
[1909:
Σπυρίδων Παγανέλης, «Δελφοί», Εν Αθήναις, (σ. 126), (Οδοιπορικό)]
/ - το «Requiem» του κ. Αργύρογλου.
[ Λογοτεχνία – Ποίηση ]:
Ποιητικάς συλλογάς απέκτησε:
/ - το «Παληό Βιολί» του κ.
Ιωάννη Πολέμη,
[
1909: Ιωάννης Πολέμης, «Το παληό βιολί». Εστία, (εκδόσεις εφημερίδος Εστία), Εν
Αθήναις, (σ. 157), [δρχ. 3,50], (ποιητική συλλογή) ]
/ - τους «Παληούς Σκοπούς»
του κ. Αργύρη Εφταλιώτη,
[ 1909:
Αργύρης Εφταλιώτης, «Παλιοί σκοποί», τυπογρ. Εστία, Αθήνα, (ποιητική συλλογή) ]
/ - τας «Ποιήσεις» του κ. Γ. Ζερμπίνη,
[1909:
+ Γ. Ζερμπίνης, «Ποιήσεις», Σμύρνη, (μεταθανάτια έκδοση) ]
/ - τα «Πεπρωμένα» του κ.
Μιλτιάδη Μαλακάση,
[
1909: Μιλτιάδης Μαλακάσης, «Πεπρωμένα», τυπ. Νομικής, Αθήναι, (ποιητική
συλλογή) ]
/ - τα «Τραγούδια του Απρίλη»
του κ. Ρήγα Γκόλφη,
[ 1909:
Ρήγας Γκόλφης (:Δημήτριος Δημητριάδης), «Τα τραγούδια του Απρίλη», τύποις Ν.
Ταρουσοπούλου, Αθήνα, [δρχ. 2], (1η ποιητική συλλογή) ]
/ - τον «Αλαφροϊσκιωτον» του
κ. Άγγελου Σικελιανού,
[1909:
Άγγελος Σικελιανός, «Αλαφροϊσκιωτος»,
τυπογρ. Π.Δ. Σακελλαρίου, Εν Αθήναις, (σ. 143), [δρχ. 10], (1η ποιητική
συλλογή)]
/ - τας «Μαρμαρυγάς» της
δεσπονίδος Φιλιππίδου,
/ - τα «Νανουρίσματα» του κ. Κ.
Γούναρη,
[ 1909:
Κων. Σ. Γούναρης, «Νανουρίσματα», Εστία, Αθήναι (σ. 48), (Ποίηση) ]
/ - τα «Μοιραία» του κ. Γ. Σημηριώτου,
[ 1909:
Γ.Θ. Σημηριώτης [Γεώργιος Σημηριώτης], «Τα μοιραία», Σμύρνη, (σ. 168), [τιμή:
φρ. χρ. 3], (ποιητική συλλογή) ]
/ - τον «Απέθαντον» του κ.
Σωτήρη Σκίπη,
[1909:
Σωτήρης Σκίπης, «Ο Απέθαντος. (Πέμπτη Σφραγίδα)», Rouchon et Camon, Le Puy en Velay, (σ. 135), [φρ. 4], (Ποιητική σύνθεση -
έπος: 7 Ραψωδίες) ]
/ - τους «Παιδαγωγικούς Μύθους»
του κ. Περγιαλίτου.
Άλλα βιβλία άξια
αναγραφής είνε:
/ - το «Ηπειρωτικόν Γλωσσάριον»
του κ. Π. Αραβαντινού,
/ - η «Ιστορία της Κρήτης»
του κ. Στεφ. Ξανθουδίδου,
[1909:
Στέφανος Α. Ξανθουδίδης, [Εφόρου των Αρχαιοτήτων εν Κρήτη], «Επίτομος Ιστορία
της Κρήτης από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς», [μετά προλόγου υπό
Σπυρ. Π. Λάμπρου (καθηγητού του Εθν. Πανεπιστημίου)], Ελληνική Εκδοτική
Εταιρεία, Εν Αθήναις, (σ. 173) ]
/ - ο τόμος της 40ετηρίδος του Κωνσταντίνου Κόντου,
/ - ο γ’ τόμος των Ρητορικών λόγων του κ. Γ. Μιστριώτου,
/ - η «Δίκη του Ιησού» του κ.
Χρ. Τραπεζουντίου,
/ - τα «Ανάλεκτα» του κ. Γ. Αποστολίδου,
/ - η «Γλώσσα του Έλληνος» του κ. Χασιώτου,
/ - ο «Νίτσε» του κ. Νίκου Καζαντζάκη,
[1909:
Νίκος Καζαντζάκης, «Ο Φρειδερίκος Νίτσε εν τη φιλοσοφία του Δικαίου και της
Πολιτείας», εκ των καταστημάτων Στ. Μ. Αλεξίου, Εν Ηρακλείω Κρήτης, (διατριβή)]
/ - ο «Ηγεμών» του Μακιαβέλη με πρόλογον του κ. Καζάζη,
/ - το «Παρόν και το Μέλλον του Ελληνισμού» του κ. Αξιωτίδου,
/ - η «Κρητική Στοά» του κ. Ιωάννη Μουρέλλου,
[ Κρητική Στοά: ετήσια περιοδική
έκδοση, τόμος Β΄, 1909, Ηράκλειο ]
/ - η «Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως» του κ. Αθ. Βερναρδάκη,
[1909:
Αθανάσιος Βερναρδάκης, «Η άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως, 1453»]
/ - τα «Θεσσαλικά Μνημεία» του κ. Α.Σ. Αρβανιτοπούλου,
/ - η «Ζωή μου» του Δημητρίου Βικέλα,
/ - αι «Αναμνήσεις του Βορρά» του κ. Σπ. Λάμπρου,
/ - αι «Αρχαιολογικαί Μελέται» του κ. Γ. Σωτηριάδου,
/ - αι «Νεοελληνικαί Μελέται» του κ. Μπρούβερ,
/ - τα «Δημοτικά Τραγούδια» της Άγιδος Θέρου,
/ - τα «Φραστικά είδη του Αττικού λόγου» του κ. Παπαγεωργίου,
/ - το «Θέατρον» του κ. Γεράσιμου Βώκου,
[1909:
Γεράσιμος Βώκος, «Η Κατοχή. Το Εικοσιένα. Η Μεγάλη Ιδέα», Εν Αθήναις, (σ.
88), [δρχ. 2], (θεατρικά: 3)]
/ - «Από Κωνσταντινουπόλεως εις Νίκαιαν» του κ. Μαρκουϊζου,
1909:
Θ. Καβαλιέρος Μαρκουϊζος, «Από
Κωνσταντινουπόλεως εις Νίκαιαν. (Ταξιδιωτικαί εντυπώσεις εκ Βιθυνίας, μετ’
εικόνων)», τυπο-λιθογραφείον Αριστοβούλου Αναστασιάδου και Σίας,
Κωνσταντινούπολις, (Ταξιδιωτικό) ]
/ - οι «Επτά Αστέρες» του κ. Λαμπάκη,
/ - τα Διηγήματα της κυρίας Δέλτα.
[ Περιοδικά ]:
Νέα
περιοδικά εξεδόθησαν:
/ - «Ελληνική Βιβλιογραφία»,
/ - «Λαογραφία»,
[ 1909:
Αθήναι: εκκ. έκδ περ. «Λαογραφία»
(Νικόλαος Πολίτης)
/ - «Κόσμος» Σμύρνης,
[ 1908: Σμύρνη: εκκ. έκδ. περ.
«Κόσμος»,
15/θήμερον εικονογραφημένον περιοδικόν
Τόπος έκδοσης: Σμύρνη
Δνταί: Μ & Ν. Νικολαϊδης, Ε. Παντελίδης
Πρώτο τεύχος: 15 Δεκεμβρίου 1908
Δεύτερο τεύχος: 1 Ιανουαρίου 1909 ]
/ - «Εθνική Μούσα»,
[ 1909: Αθήναι: Πανελλήνιον Μηνιαίον
Μουσικόν Σύγγραμμα «Εθνική Μούσα», δντής: Χρ. Γ. Βλάχος ]
/ - «Βυζαντίς»,
[1909: Αθήναι: τριμηνιαία επιθεώρησις
βυζαντινών σπουδών «Βυζαντίς»]
/ - «Καλλιτεχνική Επιθεώρησις»,
/ - «Ψυχή»,
/ - «Νέα Ελλάς»,
/ - «Αρχείον Εφηρμοσμένων
Επιστημών»,
/ - «Επιθεώρησις».
[ Διαγωνισμοί ]:
Διαγωνισμοί εγένοντο:
/ - της Γλωσσικής Εταιρείας,
/ - ο Σεβαστοπούλειος.
[ εικαστικαί τέχναι ]:
Αι εικαστικαί τέχναι ενισχύθησαν
δια δύο καλλιτεχνικών εκθέσεων, Ζαππείου και Συντακτών, δια της εκθέσως του
Καϊρου, και της εκθέσεως της δεσπ. Ιγγλέση. Εν Κωνσταντινουπόλει δια της
εκθέσεως της κ. Φλωρά και του κ. Andres.
Ευχάριστον γεγονός είναι η
ίδρυσις Ελευθέρας σχολής νυκτερινής.
[ θάνατοι ]:
Ο θάνατος αποστέρησε τα Γράμματα
και τας Τέχνας ικανών θεραπόντων.
Απέθανον:
/ - ο σοφός Ελληνιστής Κόντος.
/ - ο Βυζαντινολόγος Κρουμβάχερ.
/ - ο γεωγράφος Κάνδης.
/ - ο λεξικογράφος Γιάνναρης.
/ - ο νομισματολόγος Ιω. Λάμπρος.
/ - ο ποιητής Ζητουνιάτης.
/ - ο ποιητής Πασαγιάννης.
/ - ο μουσικοδιδάσκαλος Σπινέλης.
/ - ο μεταλλειολόγος Κορδέλλας.
/ - ο ηθοποιός Μέγκουλας.
/ - αι καλλιτέχνιδες αδελφαί Γενναδίου.
/ - ο γλύπτης Βρούτος.
/ - ο γλύπτης Φυτάλης.
/ - ο ζωγράφος Ράλλης.
/ - ο ζωγράφος Αλεκτορίδης.
/ - ο ζωγράφος Λαμπάκης. }
/ - πηγή: περ. «Νέον
Πνεύμα», Κωνσταντινούπολη, Περίοδος Β΄, τεύχος 3, 1 Φεβρουαρίου 1910, άρθρο:
Γράμματα από τας Αθήνας, συντάκτης: Δ.Ι. Καλογερόπουλος, σ. 128.
1909: Φιλολογική Επιθεώρησις του 1909
[ άρθρο του Φώτου Γιοφύλλη στην ετήσια έκδοση «Κρητική Στοά» ]:
(εδώ ελαφρώς διαφοροποιημένη η
δομή του άρθρου)
{
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ 1909.
[ Ποίηση ] :
Ας αρχίσουμε από τα βιβλία.
Και πρώτα-πρώτα από τις
ποιητικές συλλογές.
/ - «Τα Τραγούδια του Απρίλη» του Ρήγα Γκόλφη.
Είν’ ένας τόμος από τραγούδια
γεμάτα Ελληνικό φως και Ρουμελιώτικη πνοή, χυμένα επάνω σε τέλειους δημοτικούς
δεκαπεντασυλλάβους .
Ο Γκόλφης είναι γερός τεχνίτης
του δεκαπεντασυλλάβου στίχου και κλει μέσα του κάτι από του Κώστα Κρυστάλλη τη
γοητεία.
/ - «Ο Αλαφροϊσκιωτος» του
Άγγελου Σικελιανού.
«Ο Αλαφροϊσκιωτος» έκαμε τον
περισσότερο θόρυβο απ’ όλα τα βιβλία που εξεδόθησαν τον περασμένο χρόνο (1909).
Έχει σπάταλα και ακατάστατα
ριγμένη μέσα του την φύσην όλη, αλλά και πολλή-πολλή κούφια μεγαλοπρέπεια και
παραφορά, ακαταλόγιστη πολλές φορές.
Έχει κάποιαν αξίαν ο
Σικελιανός, μά δεν άξιζε γι’ αυτόν να ενθουσιασθούν τόσο κάποιοι κριτικοί μας,
ώστε να φθάσουν εις παραλογισμούς.
/ - «Τα Κάλβεια μέτρα» του Σωτήρη Σκίπη.
Είναι συλλογή ποιημάτων
γραμμένη ολόκληρη επάνω εις τα μέτρα του ποιητού Κάλβου.
Η γλώσσα του Σκίπη όμως δεν
είναι ούτε η του Κάλβου, ούτε η δημοτική, αλλά ένα ιδιόρρυθμον ανακάτωμα
λέξεων.
Τα ποιήματα αυτά έχουν περίσσον
αέρα και ολίγην, πολύ ολίγην, ποίησιν.
/ - Οι «Παλιοί Σκοποί» του Αργύρη Εφταλιώτη.
Είναι μία αναδημοσίευσις από τα
καλλίτερα ποιήματα του αρμονικού και χαριτωμένου ποιητού μας, του οποίου αι
ποιητικαί μεταφράσεις θα μείνουν ως υπόδειγμα μέσα στη φιλολογία μας.
/ - « Το Παληό Βιολί» του Γ.
Πολέμη [:Ιωάννης Πολέμης].
Περιέχει εις τας πολυαρίθμους
σελίδας του ένα πλήθος ποιημάτων, τα οποία ο ποιητής εδημοσίευσε κατά καιρούς
εις την εφημερίδαν «Εστίαν».
Τα ποιήματα αυτά, όπως και όλα
του Πολέμη, έχουν αρμονικούς στίχους και αρκετόν λυρισμόν.
Κάποια όμως απ’ αυτά προσπαθούν
να φανούν φιλοσοφικά και δυστυχώς ο γλυκύς Πολέμης δεν είναι φιλόσοφος ποιητής…
/ - «Τα Μοιραία» του Γεωργίου Σημηριώτου.
Σχεδόν ούτε καν εδιαβάσθησαν,
επειδή είχον στην αρχή την εξής ατομικήν γνώμην του ποιητού: « Έως ότου
εμφανισθή καλλίτερος, εγώ και ο Σολωμός θα κατέχωμεν την πρώτην θέσιν εις την
Νεοελληνικήν ποίησιν ».
Εν τούτοις η συλλογή αύτη
περιέχει ωραίους λυρικούς στίχους, αγκαλά όχι… Σολωμικούς !
/ - «Τα Αγριολούλουδα» του Νίκου Σαντοριναίου.
Είναι ελαφρές ζωγραφιές,
γεμάτες ομορφιά και αλήθεια, που δίνουν πολλάς ελπίδας για τον νέον ποιητήν.
/ - «Το Ψαλτήρι της Νέας Διαθήκης» του Γ. Φιλήντα.
[Γιώργος Φιλήντας, «Ψαλτήρι της Νέας
Διαθήκης», Κωστάντζα, 1909, (φρ. 1) ]
Το «Ψαλτήρι της Νέας Διαθήκης»
που μας ήλθεν από την Κωστάντσα της Ρουμανίας, είναι εμπνευσμένο από τη
θρησκεία μας.
Ο ποιητής του, ο οποίος είναι
ιεροψάλτης, επάνω σε θέματα εκκλησιαστικά έπλασε στίχους μεγαλοπρεπείς και
τρομερά παραδόξους.
/ - Οι «Λύρας Παλμοί» της Φιφίκας
Μυλωνά.
[ Η Φιφίκα Μυλωνά: εξ Άρτης ]
Είναι αρκετά αρμανικά, αλλά
τρομερά ρωμαντικά ποιήματα.
/ - Τα «Λόγια της Καρδιάς» του
Β.Κ. Κόρτζα.
[ Β.Κ. Κόρτζας, «Λόγια της καρδιάς»,
(έμμετρα και πεζά ποιήματα), Τρίπολις, 1909, σ. 56 ]
Είναι λυρικά ποιήματα
νεοεμφανιζομένου ποιητού από την Τρίπολιν, χωρίς πολλήν αξίαν και αξιώσεις.
/ - Τα «Νανουρίσματα» του Κ. Γούναρη.
Είναι ολιγοσέλιδον βιβλίον
γεμάτο από αφελείς και ησύχους στίχους του γνωστού ποιητού, μέσα από τους
οποίους περνά κάπου-κάπου και ο θρύλος.
/ - Τα «Πατριωτικά Τραγούδια» του Αλεξ. Γαλανού.
Είναι γραμμένα εις αβιάστους
δεκαπεντασυλλάβους και εμπνέονται κατευθείαν από πατριωτικούς ενθουσιασμούς,
αλλ’ ατυχώς είναι πρόχειρα γραμμένα.
/ - Η «Σταλαγματιές και φύλλα» του Φ. δε Σιμώνε Μπρούβερ.
Είναι μικρά συλλογή ποιημάτων
Ιταλού φιλέλληνος καθηγητού, ο οποίος
γράφει Ελληνικούς στίχους και πεζά.
Στα ποιήματα αυτά μέσα από
δεκαπεντασυλλάβους στίχους περνάει κάποια Ελληνική πνοή.
Τον πρόλογον του βιβλίου έχει
γράψει ο ποιητής μας κ. Στέφανος Μαρτζώκης.
/ - Οι «Μαρασμοί και Νάρκισσοι» του Ανδρέου Μαρκέλλου.
Είναι τόμος λυρικών ποιήσεων.
/ - «Ο δικέφαλος Αετός» από Αγ. Καψαμπέλη.
[ Ποιητικές μεταφράσεις ]:
Έχομεν δύο εκδόσεις ποιητικών
μεταφράσεων.
Η πρώτη είναι η έκδοσις των
«Τραγουδιών» του Άϊνε μεταφρασμένων υπό Αγγέλου Βλάχου, τα οποία είχον εκδοθή
και προ 20ετίας. Τώρα προσετέθησαν και άλλα, τα οποία ο κ. Βλάχος μετέφρασε
μετά την Α’ έκδοσιν.
Η δευτέρη έκδοσις ποιητικών
μεταφράσεων είναι τα «Βλάχικα Τραγούδια» της Ελένης Βακαρέσκου, μεταφρασμένα
από τον Μήτρον Δεσποίνην.
[ πεζογραφία ]:
/ - Χρίστος Βαρλέντης, η «Χαμοζωή», (Διηγήματα).
Σειρά από διηγήματα βγαλμένα με
πολλή δύναμα από την καθημερινή ζωή.
/ - Αθανάσιος Μίχας, «1. Απομνημονεύματα μιας κόρης, 2. Δύο
Τριαντάφυλλα, 3. Τελευταίο γράμμα», (Διηγήματα).
Τα τρία διηγήματα του Αθανασίου
Μίχα, που εβγήκαν σε ένα τόμο, είναι καλογραμμένα μεν, αλλά έχουν ρωμαντική
πολυλογία και αδύνατη παρατηρητικότητα.
/ - Φ. δε Σιμώνε Μπρούβερ, «Το άγαλμα», (διήγημα).
«Το άγαλμα» του φιλέλληνος
Ιταλού καθηγητού Μπρούβερ είναι διήγημα, γραμμένο όμως δυστυχώς σε σχολαστική
καθαρεύουσα.
/ - Χρήστος Βασιλακάκης, «Απομνημονεύματα Σμυρναίου χαρτοπαίκτου»
(μυθιστόρημα).
Είναι μία ιστορία γραμμένη με
αρκετή παρατηρητικότητα.
/ - Ευάγγελος Σάμιος, «Οι
εκδικηταί του Μελά», (μυθιστόρημα).
[ Οδοιπορικά – Ταξιδιωτικά – Αναμνήσεις ]:
/ - Σπυρίδων Παγανέλης, οι «Δελφοί».
Είναι μία περιγραφή ταξειδίου
του εις του Δελφούς γεμάτη από οραματισμούς και γραμμένη σε γλώσσαν
υπερσχολαστικήν και στο ύφος των περασμένων γενεών.
/- Σπύρος Λάμπρου, αι «Αναμνήσεις εκ του Βορρά».
Ταξιδιωτικαί εντυπώσεις του
καθηγητού της Ιστορίας από τα τελευταία του ταξείδια.
/ - Δημήτριος Βικέλας, «Η ζωή μου» (μεταθανάτια έκδοση).
Αυτοβιογραφικαί
σημειώσεις.
[ θεατρικά έργα – εκδοθέντα σε βιβλία ]:
Εκδόσεις θεατρικών έργων
κατά το 1909 έγιναν οι εξής:
/ - Εξεδόθησαν τα δύο δράματα του Παύλου Νιρβάνα: «Χελιδόνι» και «Μαρία
Πενταγιώτισσα» (έκδοσις «Νέας Ζωής») που παρεστάθησαν και τα δύο πέρυσι (1908).
/ - Παύλος Νιρβάνας, «Χελιδόνι».
Το «Χελιδόνι» είναι ένα έργο
κοινωνικό, που αν και δεν επέτυχε εις το θέατρον, είναι ωραίον έργον για
διάβασμα.
/ - Παύλος Νιρβάνας, «Μαρία Πενταγιώτισσα».
Το δράμα είναι εμπνευσμένο από
το ομώνυμο δημοτικό τραγούδι. Δεν έχει όμως καμμία σχέση με αυτό εις την
πλοκήν.
/ - Του Σωτήρη Σκίπη εξεδόθησαν σε βιβλία: «Η Αγία Βαρβάρα» και «Η νύχτα
της Πρωτομαγιάς» (έκδοσις «Σεραπίου»).
/ - Σωτήρης Σκίπης, «Η Αγία Βαρβάρα».
Είναι ένα δράμα όμορφο
βγαλμένο από τη ζωή των χωριών.
/ - Σωτήρης Σκίπης, «Η νύχτα της Πρωτομαγιάς».
Είναι φανταστικό
«ονειρόδρομα».
/ - Δημήτρης Ταγκόπουλος, «Στην Οξώπορτα».
Η τραγική σκηνή «Στην
Οξώπορτα» του Δ. Ταγκοπούλου (έκδοσις «Σεραπίου») είναι μία εικόνα ρεαλιστικά παρμένη από την
καθημερινή ζωή και δείχνει την δυστυχία των απροστατεύτων πλασμάτων.
/ - Παντελής Χορν, «Οι Πετροχάρηδες».
«Οι Πετροχάρηδες» του Παντελή
Χόρν, έκδοσις «Νέας Ζωής», είναι ένα Ελληνικώτατο δράμα, που είχε παιχθή πέρυσι
(1908), και μέσα από το οποίον φανερώνεται η ελληνική τιμιότης και αρχοντιά
ολοζώντανες.
/ - Σπύρος Μελάς, «Το κόκκινο πουκάμισο».
«Το κόκκινο πουκάμισο» του Σπ.
Μελά, που παίχθηκε πέρυσι (1908), είναι το ωραίο δράμα απ’ όπου η ελληνική ζωή
περνάει απίστευτα φυσικά και με ρεαλιστική ωμότητα. Το δράμα εξεδόθη από το
περιοδικό «Παναθήναια».
/ - Ζαχαρίας Φυτίλης, η «Νίτσα».
Η «Νίτσα» του Ζ. Φυτίλη είναι
δράμα σε τέσσαρες πράξεις, όπου παρουσιάζει μία κόρη που ζητάει την τελεία
ελευθερία και την αλήθεια, την οποία και βρίσκει μαζί με ένα νέον.
/ - Διονύσιος Ταβουλάρης, «Αισχύλος και Σοφοκλής».
Το θεατρικόν έργο «Αισχύλος και
Σοφοκλής» του ηθοποιού Δ. Ταβουλάρη είναι άτονο έργο γραμμένο σε στίχους.
[ θεατρικά έργα που παραστάθηκαν επί σκηνής στα 1909 ]:
[ δράμα 1909]:
/ - Γρηγόριος Ξενόπουλος, «Στέλλα Βιολάντη» (δράμα) εις την
«Νέαν Σκηνήν».
/ - Γρηγόριος Ξενόπουλος, «Ραχήλ» (δράμα) εις το Βαριετέ.
/ - Παντελής Χόρν, η «Μελάχρα» (δράμα) «Νέα Σκηνή».
Η υπόθεσις του έργου είναι
ερωτική και τα πρόσωπά του Ατσίγγανοι.
Επαίχθη στη «Νέα Σκηνή».
/ - Παύλος Νιρβάνας, «Όταν σπάση τα δεσμά του» (δράμα).
Είναι το μόνο δράμα του Παύλου
Νιρβάνα που επέτυχε στη σκηνή.
Είναι έργο νεωτεριστικό που
ζητάει την ελευθερία στον έρωτα και στη ζωή.
Επαίχθη στη «Νέα Σκηνή».
/ - Σπύρος Μελάς, «Το Χαλασμένο Σπίτι» (δράμα).
Το δράμα του Σπύρου Μελά «Το
Χαλασμένο Σπίτι» επαίχθη στο Βαριετέ. Έκαμε μεγάλο θόρυβο. Είναι πολύ ζωντανά
γραμμένο. Είναι οικογενειακό δράμα, αλλ’ η υπόθεσή του εφαρμόζεται στην
πολιτική μας κατάσταση, αν τα πρόσωπά του γένουν σύμβολα.
/ - Ν. Σπανδωνής, «Η Αθήνα μας».
Είναι έργο πολιτικό, με υπόθεση
την πολιτική μας κατάσταση.
/ - Τίμος Σταθόπουλος, «Εμπρός μαρς!».
Το «Εμπρός Μάρς» του
δημοσιογράφου Τίμου Σταθόπουλου ζωντανότατο έργο, βγαλμένο από τη σημερινή ζωή,
όχι όμως και φιλολογικό.
/ - Χρήστος Παπαζαφειρόπουλος, «Σεισμόπληκτοι» (δράμα).
Το δράμα «Σεισμόπληκτοι» του Χρήστου
Παπαζαφειρόπουλου παρουσιάζει μίαν οικογένειαν ηθικώς σεισμόπληκτον και είναι
αρκετά δυνατά γραμμένο.
Επαίχθη στο Βαριετέ και άρεσε
πολύ.
/ - Νίκος Ποριώτης, «Τα
Συναλλάγματα» (δράμα) .
«Τα Συναλλάγματα» είναι δράμα
του Νίκου Ποριώτη, το οποίον είναι ωραίο και καλογραμμένο, αλλά παραδόξως,
λίγον έλειψε να μαξιλαρωθή!
Φέρνει στη σκηνή τα ελληνικά
έθιμα σχετικώς με τον γάμο των κοριτσιών και τ’ αφίνει να ξετυλιχθούν φυσικά
και να μπερδεφθούν φυσικώτερα…
/ - Σ. Νικολόπουλος, «Άλλος κόσμος» (δράμα) «Νέα Σκηνή».
Ο «Άλλος Κόσμος» του Σ.
Νικολόπουλου είναι πολύ αφύσικο και ψεύτικο.
/ - Ειρήνη η Αθηναία (Ειρήνη Δημητρακοπούλου), «Το Σφυρί» (μονόπρακτο
δράμα)
/ - Δημήτρης Ταγκόπουλος, «Στην Οξώπορτα», (μονόπρακτο δράμα)
Επαίχθη στο Βαριετέ.
/- Γεώργιος Ασπρέας, «Το 97». (δράμα) – Βαριετέ.
Το «97» του Γεωργίου Ασπρέα,
που επαίχθη στο Βαριετέ, είναι βγαλμένο από την ιστορία του άτυχου πολέμου μας
[1897].
/ - Γ. Αμβράζης, «Η Καπετανοπούλα» - θέατρο «Αθήναιον»
Η «Καπετανοπούλα» του Γ.
Αμβράζη, που επαίχθη εις το «Αθήναιον», εσφυρίχθη και παρ’ ολίγον να
μαξιλαρωθή.
/ - Αχιλλέας Καραβίας, η «Καλιρρόη» (τραγωδία)
Η τραγωδία «Καλιρρόη» του Αχιλλέα
Καραβία παίχθηκε φέτος, γραμμένη σε καθαρεύουσα.
/ - Σπυρίδων Περεσιάδης, «Ο μαγεμένος βοσκός»
/ - Σπύρος Ποταμιάνος, ο «Βύρων» (βιογραφικό δράμα) – Κυβέλη.
[ Πρωτότυπες κωμωδίες 1909 ]:
Πρωτότυπες κωμδίες εφέτος (1909)
επαίχθησαν:
/ - Γεώργιος Ασπρέας, «Οι Σατανάδες».
/ - Ιωάννης Δεληκατερίνης, «Τα Χαμίνια».
Είναι το μόνο ελαφρό από τα
πρωτότυπα έργα που επέτυχεν εφέτος.
Είναι μία όμορφη και έξυπνη
σάτυρα της αστυνομίας, γεμάτη από εξυπνότατα και διαλεμένα κόλπα
λωποδυτών.
/ - Α. Μαυρουδής, η «Ηλεκτροθεραπεία».
/ - Τίμος Μωραϊτίνης, «Ο εύθυμος χήρος» (κωμωδία)
[ είναι η κωμωδία του ίδιου (1907) «Ο
άνθρωπος της ημέρας» ]
/ - Κωνσταντίνος Χρηστομάνος, «Ο Κοντορεβιθούλης» (κωμωδία)
[ Επιθεωρήσεις 1909 ]:
/ - Πολύβιος Δημητρακόπουλος, «Ο Κινηματογράφος» (του 1909).
/ - Γ. Τσοκόπουλος – Χ. Άννινος, «Τα Παναθήναια».
/ - Τίμος Μωραϊτίνης, «Σκαϊτιγκ Ριγκ».
/ - Στέφανος Γρανίτσας – Πολύβιος Δημητρακόπουλος, «Σία και αράξαμε».
[ άλλαξε ο τίτλος σε: «Θάλασσα!
Θάλασσα!» ]
/ - Αριστείδης Κυριακός, «Ο Σύλλογος των Αγάμων».
[ Μελέτες –
Δοκίμια ]:
/ - Στέφανος Ξανθουδίης, «Η Ιστορία της Κρήτης».
/ - Σ. Βλαστός – Ν. Γκορτζής, «Η Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της
Αμερικής».
/ - Α.Σ. Αρβανιτόπουλος, «Θεσσαλικά
Μνημεία» (Αρχαιολογία).
/ - Γεώργιος Σωτηριάδης, «Αρχαιολογικαί μελέται».
/ - Γεώργιος Μιστριώτης, «Ρητορικοί Λόγοι».
/ - Γεώργιος Αποστολίδης, «Ανάλεκτα».
/ - Νικόλαος Πολίτης, «Ελληνική Βιβλιογραφία».
/ - Στέφανος Ραμάς, «Οι λοξοί στρατοκόποι».
/ - Σαραφίδης (ιατρός), η «Χαρούμενη επιστήμη».
Είναι μία σειρά από διάφορα
κομμάτια ξένων φιλοσοφικών συστημάτων.
/- Ψυχάρης, τα «Ρόδα και τα Μήλα», (τόμος Ε’, τεύχος
Α’).
Είναι τόμος από κριτικές.
/ - Λάμπρος Εφτάστρης, «Ο Παρθενών».
Είναι μία συλλογή από διαλεχτά
μικρά έργα των περισσότερων λογίων μας.
[ Περιέχει έργα των: Παλαμά, Νιρβάνα,
Πορφύρα, Βλαχογιάννη, Ροδοκανάκη, Περγιαλίτη, κ.α.
Ο Λάμπρος Εφτάστρης επειδή το βιβλίο ήταν γραμμένο στη δημοτική εδέχθη
επίθεση από τους καθαρευουσιάνους - βλ. επιστολή του στην εφ. «Ο Νουμάς»,
Χρονιά Ζ΄, αριθ. 333, Κυριακή, 22 του Φλεβάρη 1909, σ. 6. ]
/ - ο τόμος της «40ετηρίδος του Κωνσταντίνου Κόντου».
Περιέχει διάφορες μελέτες των Γ.
Χατζιδάκη, Βάση, Παντελάκη, Ρωμαίου, Οικονομίδου, κ.α.
/ - Ν. Αγγελίδης, «Η Ελληνική Σημαία».
/ - Νίκος Καζαντζάκης, «Ο Φρειδερίκος Νίτσε εν τη φιλοσοφία του
δικαίου και της Πολιτείας» (διατριβή).
/ - πηγή: ετήσια περιοδική έκδοση
«Κρητική Στοά», (δντής: Ιωάννης Δ. Μουρέλλος), Ηράκλειο, Τόμος Β΄, 1909, άρθρο:
Φιλολογική Επιθεώρησις, συντάκτης: Φώτος Γιοφύλλης, σ. 329-336.
Λόγος Έμφρων
[ ανάρτηση 31 Ιουλίου 2022 :
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΤΟΥ 1909
ΆΡΘΡΑ:
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ι. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΦΩΤΟΣ ΓΙΟΦΥΛΛΗΣ ]