Δημήτρης Φιλελές
« Αντι...σώματα »
εκδ. Απόπειρα, Αθήνα,
(σ. 147), Μάρτιος 2020
(3η ποιητική συλλογή)
Το εξώφυλλο του
βιβλίου:`
Ο Δημήτρης Φιλελές (γένν. 1961, Αθήνα) εμφανίσθηκε εκδοτικά στην ποίηση στα 2017 με την ποιητική συλλογή «Μυθ...ιστόρημα» (Απόπειρα, Αθήνα).
Η δεύτερη ποιητική συλλογή του, ένα χρόνο αργότερα στα 2018, έφερε τον τίτλο και την υπόσχεση «Θρ…ίαμβοι και Απώλειες» (Απόπειρα, Αθήνα).
Φυσικά η προετοιμασία για τις δύο ποιητικές συλλογές του καθώς και για την παρούσα, τρίτη ποιητική συλλογή του (2020), είναι προετοιμασία και δοκιμασία χρόνων.
H τρίτη κατά σειράν
έκδοσης ποιητική συλλογή του Δημήτρη Φιλελέ «Αντι…σώματα», Απόπειρα, Αθήνα,
2020, αποτελείται από 93 συνολικά ποιήματα.
Η ποιητική συλλογή διαιρείται σε πέντε ποιητικές ενότητες. Τα
ποιήματα σε μονοτονικό. Υπάρχουν ποιήματα σε ελεύθερο στίχο που είναι και τα
περισσότερα στη συλλογή (οι τρεις πρώτες ποιητικές ενότητες) και ποιήματα σε
παραδοσιακό στίχο (οι δύο τελευταίες ποιητικές ενότητες).
Η διάταξη της συλλογής
ανά ενότητες:
(ενδεικτικά αναφέρονται
και κάποια ποιήματα ανά ενότητα)
Ενότητα 1η: Αριθμογραμμή (30 ποιήματα)
/ - «Ποίηση»
/ - «Αθωότητα»
/ - «Λογχοφόρα σμήνη»
/ - «Δημοπρασία»
/ - «Ρωγμή»
/ - «Κίρκη»
/ - «Μετέωρο βήμα»
/ - «Εμπόριο»
Ενότητα 2η: Τοπία της
φαντασίας (22 ποιήματα)
/ - «Από φως και πέτρα»
/ - «Κολόνες»
/ - «Κοσμική τάξη»
/ - «Παπαρούνα»
/ - «Πεταλούδες»
/ - «Πανσέληνος
καλοκαιριού»
/ - «Θραύσματα»
/ - «Νέα εποχή»
Ενότητα 3η: Κατοπτρισμοί (19 ποιήματα)
/ - «Καπιταλισμός»
/ - «Μικροαστού επικήδειος»
/ - «Εκείνο το ξημέρωμα»
/ - «Χρέος»
/ - «Εαρινή
έλευση»
/ -
«Συρματόπλεγμα»
/ - «Δεν έχουμε χρόνο»
/ - «Προτροπή»
Ενότητα 4η: Ταξιδεύοντας
νότια (10 ποιήματα)
/ - «Βυθός»
/ - «Γερανοί»
/ - «Η θάλασσα που
κλαίει»
/ - «Κίτρινος
Καπνός»
/ - «Μαριονέτες»
/ - «Μετανάστης»
/ - «Ναυάγιο»
/ - «Ταξίδια»
Ενότητα 5η: Κακώς κείμενα (12 ποιήματα)
/ - «Άφρονες φτωχοί»
/ - «Εκτός εμβέλειας»
/ - «Ουραγοί»
/ - «Η φάμπρικα»
/ - «Ο Λιάκος»
/ - «Μάθημα Ιστορίας»
/ - «Της Πρωτοχρονιάς…»
/ - «Προς αγοραίους επιστολή»
Μελοποιήσεις ποιημάτων
της συλλογής:
Ο Νίκος Βρεττός, ένας εραστής της μουσικής και της ποίησης,
ένας σύγχρονος τροβαδούρος, έχει μελοποιήσει τα ποιήματα
«Ναυάγιο», «Μάθημα ιστορίας» και «Προς
αγοραίους επιστολή».
Τα τραγούδια έχουν αναρτηθεί στο youtube στις διευθύνσεις:
ΝΑΥΑΓΙΟ -
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ & ΝΙΚΟΣ ΒΡΕΤΤΟΣ - YouTube
Φωτογραφία από το φωτόραμα του
τραγουδιού
«Ναυάγιο»
ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ - ΝΙΚΟΣ ΒΡΕΤΤΟΣ - YouTube
ΠΡΟΣ ΑΓΟΡΑΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ - ΝΙΚΟΣ ΒΡΕΤΤΟΣ - YouTube
φωτογραφία από το φωτόραμα του
τραγουδιού
«Προς αγοραίους επιστολή»
Ο Φίλιππος Πλακιάς, κατ’ επάγγελμα μουσικός με προσωπική
δισκογραφία και συνεργάτης γνωστών καλλιτεχνών στον χώρο του έντεχνου
τραγουδιού, έχει μελοποιήσει τα ποιήματα «Κίτρινος καπνός» και «Μαριονέτες».
Τα τραγούδια έχουν αναρτηθεί στο youtube στις διευθύνσεις:
ΚΙΤΡΙΝΟΣ ΚΑΠΝΟΣ
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ - ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΛΑΚΙΑΣ - YouTube
Εικόνα από το φωτόραμα του
τραγουδιού
«Κίτρινος
καπνός»
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΛΑΚΙΑΣ
- ΜΑΡΙΟΝΕΤΕΣ - YouTube
Κριτικές:
Από το κριτικό σημείωμα της Τέσυς Μπάιλα, συγγραφέως, στο CultureNow.gr (απόσπασμα)
«Συγκινεί ιδιαίτερα η τέταρτη ενότητα με τίτλο Ταξιδεύοντας
νότια, μια ενότητα που συνομιλεί διακειμενικά με το σημαντικό έργο του
Νίκου Καββαδία «Ο Σταυρός του Νότου» και η ποίηση του Φιλελέ παίρνει κάτι από
τον αέρα της ποίησης του μεγάλου ποιητή της ελληνικής ναυτοσύνης. Ο κίνδυνος
που καραδοκεί στα κύματα της θάλασσας, το ναυάγιο, ο θαλασσινός ερωτισμός του
νόστου, της επιστροφής στη γη της πατρίδας, στη ζεστή αγκαλιά που προσμένει, η
διαχείριση της μνήμης σε ώρες μοναχικές που ευνοούν την περισυλλογή, οι
νοτισμένες, όλο αλμύρα περιγραφές και το πάθος του ναυτικού, χαρακτηριστικό
στοιχείο του ελληνισμού από την αρχαιότητα, παίρνουν τη μορφή μιας σειρά
ποιημάτων με κορυφαίο το ποίημα «Κίτρινος καπνός» όπου : Είναι ένας κίτρινος
καπνός που μας τυλίγει/ στου λιμανιού τις αποβάθρες, στα μουράγια/ όλο
πληθαίνουν ένα γύρω τα ναυάγια/ και η ζωή μας πάντα βγαίνει τόσο λίγη./ Τοπίο
γκρίζο της καρδιάς το πανωφόρι/ ξύλο που καίγεται κι αφήνει πίσω στάχτη/ πάνω
μας βγάζει ο καιρός όλο το άχτι/ του γυρισμού λησμονημένο το βαπόρι./ Πού να
‘βρει χώρο το κορμί να ξαλαφρώσει/ μιαν αγκαλιά ζεστή τη γύμνια να τυλίξει/
πριν το χαμόγελο στα χείλη μας πετρώσει/ τα χέρια λύνουν τα σκοινιά κι όλο
ματώνουν/ λυσσάει ο άνεμος στην ξέρα να μας ρίξει/ δυο μάτια στο γιαλό θυμάμαι
που βουρκώνουν».
Πηγή : «Αντί…σώματα»: Ποιητική
αγωνία και ρεαλισμός | CultureNow.gr
Απόσπασμα από το κριτικό σημείωμα του Χρίστου Γ. Ρώμα,
φιλόλογου-συγγραφέα.
«Με το τέλος της ανάγνωσης των ποιημάτων της συλλογής,
ο επαρκής αναγνώστης έχει την αίσθηση που δημιουργεί η αληθινή ποίηση, ότι
δηλαδή η ποίηση αυτή τον αφορά. Τον αφορά, γιατί του αποκαλύπτει όσα οι
συμβάσεις της ζωής θέλουν να του αποκρύψουν. Τον αφορά, γιατί καταγγέλλει όσα η
καθημερινότητα και ο φόβος θέλουν να αποσιωπήσουν. Τον αφορά, γιατί του φωτίζει
την ομορφιά της φύσης και των όντων, που η σκοτεισμένη του συνείδηση αγνοεί.
Τον αφορά, τέλος, γιατί του ενεργοποιεί τις αντιδράσεις σε κάθε σκόπιμη παραχάραξη
της ηθικής, του δικαίου και της αλήθειας.
Όμως, ο αναγνώστης καταλήγει και σε μια άλλη
διαπίστωση. Κατανοεί δηλαδή πώς η ζωή γίνεται τέχνη και η τέχνη ζωή. Και πώς,
ακόμη, ο ποιητής ως άνθρωπος έχει ευαίσθητες τις κεραίες, ώστε να συλλαμβάνει
γεγονότα και απλές μορφές των πραγμάτων και να τα μεταμορφώνει σε Τέχνη.
Ο Δημήτρης Φιλελές, ο εκπαιδευτικός, είναι και
τεχνίτης ζωγράφος - ποιητής. Καταξιώνει τη ζωή του μέσω και της τέχνης.
Ενεργοποιεί σώμα και σκέψη. Ζωοποιεί τις υψηλές έννοιες : αξιοπρέπεια και
ματαιότητα, δημιουργία και θάνατος, πόνος και εγκαρτέρηση, έρωτας και φυσική
ομορφιά, αντίσταση και συγκατάβαση, γνώση και ειρωνεία, αυτοπροσδιορισμός και
μοίρα, ανθρωπιά και δικαιοσύνη, πατριωτισμός και παιδεία.
Είναι αυτές κυρίαρχες έννοιες, που φαίνεται πως
αναδύονται μέσα από έναν εσωτερικό διάλογο του ποιητή με τα όντα γύρω του. Κάθε
τέτοια συνομιλία, όμως, αποτελεί σύνθεση πόνου και γνώσης και έχει
χαρακτηριστικά δημιουργικής αποκάλυψης σε έναν κόσμο, που παραείναι λογικός για
να δεχτεί την αλήθεια˙ παραείναι γραφικός για να δεχτεί την ομορφιά˙ παραείναι
χορτάτος για να δεχτεί τη δυστυχία παραείναι οργανωμένος για να δεχτεί της
ποίησης την ανυπακοή˙ παραείναι ρεαλιστής για να δεχτεί τον ρομαντισμό ενός
άλλου κόσμου που ονειρεύεται η ποίηση.
Και αυτός είναι ο αιώνιος στόχος της τέχνης.»
Λόγος Έμφρων