Γιάννης Γρυπάρης - Η Ζουχραέ - Σαλώμη - Απάμη η Βαρτάκου - 3 ποιήματα - Σκαραβαίοι και τερρακότες - 1919


 

1919: Γιάννης Γρυπάρης, «Η Ζουχραέ», (ποίημα) 

Από τη συλλογή «Σκαραβαίοι και τερρακότες» (1919).

 

                             Η Ζουχραέ

 

Αλλοί στην κοσμολόγητη τη Ζουχραέ Τσιγγάνα

Εγώ ’μαι εγώ; Που μιά βραδιά μες τ’ άγιο μοναστήρι

Με  λιβανίζαν με χρυσό παπάδες θυμιατήρι

Μπρος στην εικόνα του Χριστού, μπρος στου Χριστού τη μάνα.

 

Κλειστήτε μάτια μάργελα, σβυστήτε μάτια πλάνα,

Που στην υγεία σας έπινεν απ’ τ’ άγιο το ποτήρι

Ο γούμενος, και το χορό σηκώνουνταν  να  σύρη

Κι’ όταν ακόμα εσήμαινεν η αυγινή καμπάνα.

 

Τόρα.... με κράζουν τα μικρά γρηά καλαμοβίζω

Όταν στους δρόμους σαν σκυλί να βρω θροφή γυρίζω,

Γιατί τα χνότα μου βρωμούν σαν της ταφής το χώμα.

 

Τότες βαμμένα με κηνά τα ωραία μου δαχτύλια.

Τόρα, στο κρύο μελανά, κι’ από συνήθειο ακόμα,

Κρούσταλλα, ξύλα, τα χτυπώ σαν καρυδένια ζίλλια!

 

 

 

1919: Γιάννης Γρυπάρης, «Σαλώμη», (ποίημα)

Από τη συλλογή «Σκαραβαίοι και τερρακότες» (1919)

 

                                 ΣΑΛΩΜΗ

 

Σε ασφάλτου στρώματα η Μακώρ και πίσσας υψωμένη,

Στη Νεκρή θάλασσα βαθιά φεγγόβολη γιορτάζει.

Μεσ’ άγνοιαστοι χαροκοπούν του Αντίπα οι καλεσμένοι

Κι’ όξω, γιολοπερίγιαλα, χορός δαιμόνων  βράζει.

 

Πλούσιου φαλέρνου ο καπνός τες κεφαλές βαραίνει

Των συμποτών. Μά ξύπνιο αυτί η Ηρωδιάς πλαγιάζει

Στου χαρεμιού το πάτωμα, κι’ απόγεια ν’ ανεβαίνη

Του Γιοχανάν την κάταρα γρικά, που τη φρενιάζει.

 

Κι’ όπως νεροκαμένη οχιά, μεσημερνή, τη γλώσσα,

Έτσι, μ’ όσα τα κάλλη της μ’ άλλα στολίδια τόσα

Μέσ’ στο συμπόσιο πετά τη θραψερή Σαλώμη.

 

Ρίγ’ ηδονής ταράθυμο κύμα της σάρκας φέρνει

Με το χορό. Μά τρίσβαθα στη φυλακή του - ώ τρόμοι!

Σε χάρου μήνυμα ο Ναζίρ την κεφαλή του γέρνει.

 

 

 

 

1919: Γιάννης Γρυπάρης, «Απάμη η Βαρτάκου», (ποίημα)

Από τη συλλογή «Σκαραβαίοι και τερρακότες» (1919)

 

 

                    ΑΠΑΜΗ Η ΒΑΡΤΑΚΟΥ

 

Πλάϊ στο Δαρείο κάθεται η μάργελη η Απάμη,

Κι’ ενώ του λύνει η ηδονή τα γέρικά του γόνα,

Τόνε χτυπάει στο μάγουλο με ρόδινη παλάμη

και τάλλο χέρι απ’ την κορφή του παίρνει την κορώνα.

 

Μέρα γι’ αυτόν καλοκερνή μέσ’ σε βαρύ χειμώνα.

Ό,τι τον κάμη γίνεται και θέλει ό,τι του κάμη

Τόνε πεθαίνει ενώ τον ζή, παραμυθιού γοργόνα

Που απ’ το γαίμα της καρδιάς στερνό βυζαίνει δράμι.

 

Και σμίγει η τρίχα των μαλλιών η φλουροκαπνισμένη

Μ’ άσπρα μαλλιά. τη μέση της, τη χαμηλοζωσμένη

Γέρου τη σφίγγει αγκαλιά κι’ ατίμητο ζουνάρι.

 

Τόρα στα μάτια τον θωρεί βαθιά, σαν να ρουφάει

Με τρελλό πόθο ποιητού τ’ ανέγγιχτο φεγγάρι !

Βλέπει στου γέρου τη μορφή - το γυιό του π’αγαπάει.
















     Λόγος Έμφρων

logosemfron.blogspot.com








 

 

Γ. Καρβωνίδης - Στη Μέδουσα - ποίημα - 1896 - ΜΝΗΜΟΤΕΧΝΕΙΟΝ

 

Γ.Ι. Καρβωνίδης, «Στη Μέδουσα»

ποίημα 1896

 

[ Το ποίημα του Γ.Ι. Καρβωνίδη

        «Στη Μέδουσα»

δημοσιεύθηκε στο περ. «Φιλολογική Ηχώ» της Κωνσταντινούπολης,

Περίοδος Β’, αριθμός 13, Σάββατον 27 Απριλίου 1896, (σ. 97). ]

 

 

                     ΣΤΗ  ΜΕΔΟΥΣΑ

 

« Ω Μέδουσα, που αντίς μαλλιά φίδια αρμαθιές φορούσες

και πέτρωνες, με μιά ματιά, καθένα που θωρούσες.

Αν ήμουν πλούσιος, βασιλιάς, και πλούτη και κορώνες

θε νάδινα για δυό ματιές, σαν τις δικές σου, μόνες!

 

Να μη μου καίγαν την καρδιά σαν άλλες· να μ’ αλλάζαν

σε μαρμαρένιο άγαλμα ευθύς που με κοιτάζαν

με τεχνικό χαμόγελο στα χείλη, όπως σκαλίζει

ο Γλύπτης και την άκομψη την πέτρα τη στολίζει.

 

Αναισθησία κ' εμορφιά να είχ’ αδελφωμένες

όπως τις έχει στη ζωή κ’ η Μοίρα μοιραγμένες·

Κι αν τύχαινε και τ' άγαλμα, που γίνομουν, να σπούσε

ακόμα σαν ανήξερο το στόμα να γελούσε....»

 

                                           Γ.Ι. Καρβωνίδης.

 

 

 

 

 

 

 Μερικές νεοελληνικές λογοτεχνικές δημιουργίες με θέμα-μοτίβο τη «Μέδουσα»:

 

/ - Γρηγόριος Ξενόπουλος, Κεφαλή της Μέδουσας», (μονόπρακτη κωμωδία),

 

/- 1955: Κώστας Ασημακόπουλος, «Μέδουσα», (διήγημα) 

(διήγημα υπ. αριθμ. 9 στη διηγηματική συλλογή: «Διψασμένοι»,1955)

 

/- 1963: Παντελής Πρεβελάκης, «Η κεφαλή της μέδουσας», (μυθιστόρημα)

 

/- 1961: Κρίτων Αθανασούλης, «Ο Αγριόχοιρος», (ποιητική συλλογή)

( ο τίτλος: «Αγριόχοιρος»: είναι το παιδί του Άδη και της Μέδουσας, το σύμβολο του κακού).

 

/- 1970: Πέτρος Σπεντζής, «Παραλογή από τη μεγάλη Μέδουσα», (ποιητική ενότητα)

( Η συγκεκριμένη τρίτη και τελευταία ποιητική ενότητα 

προέρχεται από την ποιητική συλλογή του Πέτρου Σπεντζή 

«Στορίσματα για την ημέρα με τις προσδοκίες», Ίκαρος, Αθήνα, (1970).

Η τρίτη και τελευταία ποιητική ενότητα 

με τίτλο «Παρολογή απ’ τη μεγάλη Μέδουσα» αποτελεί Ποιητική σύνθεση σε τρία μέρη:

/ - «Λόγος Α’: Οι Μέδουσες», 

- «Λόγος Β’: Ο Γραμματικός», 

- «Λόγος Γ’: Ο Καπετάνιος».)

 

/- 1971: Νίκος Κούνδουρος, «Vortex» 

ή άλλος τίτλος «Το πρόσωπο της Μέδουσας», (ταινία)

(σενάριο: Βαγγέλης Γκούφας, Νίκος Κούνδουρος)

(στο ρόλο της «Μέδουσας»: η Χαρά Αγγελούση)

 

/- 1977: Πέτρος Βάβαλης, «Μέδουσα» και «Επιστροφή της Μέδουσας», (ποιήματα)

( Τα ποιήματα υπ. αριθμ. 15 (Μέδουσα), και υπ. αριθμ. 16  (Επιστροφή της Μέδουσας) 

προέρχονται από την ποιητική συλλογή 

του Πέτρου Βάβαλη «Ποιήματα ’73-‘76», Αθήνα, 1977.)

 

/- 1983: Άκης Πρίντεζης, «Το καλσόν της μέδουσας», Αθήνα, (νουβέλα)

 

/- 1984: Αθανασία Βουτσή, «Μέδουσα. (Διαλογικό πεζογράφημα)», 

Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκη,

 

/- 1985: Θάνος Παπαδόπουλος, «Το κυκλικό διήγημα 

ή ο άντρας με το πρόσωπο της μέδουσας», 

Στοχαστής, Αθήνα,  

 

/-1987: Έφη Αιλιανού, «Το βλέμμα της Μέδουσας. (Ποιήματα)», 

Εκδόσεις, των Φίλων, Αθήνα,  (ποιητική συλλογή)

 

/-2009: Παναγιώτης Αγαπητός, «Μέδουσα από σμάλτο. 

(Μια βυζαντινή ιστορία μυστηρίου)», 

Άγρα, Αθήνα, (ιστορικό μυθιστόρημα, 

[μεταμοντερνιστικό εγκληματογραφικό θρίλερ])   











     Λόγος Έμφρων

logosemfron.blogspot.com


     


 


Λάμπρος Πορφύρας - ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ - ποίημα - 1919

 

Λάμπρος Πορφύρας Το Θέατρο

1919 ποίημα

 

Το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα

«Το Θέατρο»

Δημοσιεύθηκε στο περ. «Βωμός»,

τεύχος αριθμός 8, Φλεβάρης 1919, (σ. 81)

[ το πρωτότυπο σε πολυτονικό.

Εδώ, υποχρεωτικά, ελλείψει πολυτονικής γραμματοσειράς,

μετατονισμός σε μονοτονικό. ]

 

 

 

                       ΤΟ  ΘΕΑΤΡΟ

 

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ... Μά ο δρόμος χθες το βράδυ,

Μέσ’ τη σταχτειά τη συννεφιά σά θέατρο είχε γίνη·

Μόλις φαινόνταν η σκηνή στ’ ανάρηο το σκοτάδι,

Και σά σκιές φαινόντανε μακρυά μου οι θεατρίνοι.

 

 Τα σπήτια πέρα κι’ οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμα,

Έλεγες κ’ ήταν σκηνικά παληά και ξεβαμμένα·

Κ’ εκείνοι εβγαίναν κ’ έπαιζαν τ’ αλλόκότό τους δράμα,

Κι’ άκουγες βόγκους κι’ άκουγες και γέλοια ευτυχισμένα.

 


Εγώ δεν ξέρω.,. Εβγαίνανε κι’ εσμίγαν κ’ επαγαίναν, 

Κ’ ήτανε μιά παράσταση και θλιβερή κι’ ωραία·

Κ’ έβγαινε — Θέ μου!— κ’ η νυχτιά, καθώς επαρασταίναν,

Έβγαινε — Θέ μου !— κ’ έρριχνε τη μαύρη της αυλαία.

 

                                                     ΛΑΜΠΡΟΣ  ΠΟΡΦΥΡΑΣ 















     Λόγος Έμφρων

logosemfron.blogspot.com






Είναι η Επιθεώρηση Οπερέττα; - άρθρο από δίκη στο Πρωτοδικείον Αθηνών το 1916 - Η δικαστική απόφαση

 

Η ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ

 

1916: Είναι η επιθεώρηση οπερέττα;

 

« Η Επιθεώρησις είναι Οπερέττα;

   Η Απόφασις του Πρωτοδικείου Αθηνών. »

                                 

  Η ιδιοκτήτρια του Θεάτρου της κ. Κυβέλης κ. Λώ, δια του δικηγόρου της κ. Αραβαντινού, ήγειρεν αγωγήν κατά της κ. Κυβέλης, διότι παρά την ρητήν συμφωνίαν των, ότι δεν θα παίξη εις το θέατρόν της οπερέτταν, πράγμα το οποίον την ανησυχεί πολύ, εν τούτοις έπαιξεν επιθεώρησιν, είδος θεατρικόν το οποίον, κατά την γνώμην της, πρέπει να χαρακτηρισθή ως οπερέττα.

 

   Η υπόθεσις αύτη συνεζητήθη προ ημερών εις το Πρωτοδικείον Αθηνών.

  Και ετέθη το ερώτημα εις τους κληθέντας ειδικούς:

        Είναι η επιθεώρησις οπερέττα;

 

     Ο μουσουργός κ. Σπύρος Σαμάρας είπεν ότι κάθε άλλο είναι η επιθεώρησις παρά οπερέττα. Είναι απλώς σάτυρα η οποία ποικίλλεται με διάφορα τραγουδάκια.

 

    Ο κ. Νικόλαος Λάσκαρης υπεστήριξεν ότι η οπερέττα είναι έξυπνον θεατρικόν είδος, ενώ η επιθεώρησις είναι κουτότατον. Συνεπώς δεν έχει καμμίαν σχέσιν με την οπερέτταν.

 

   Τα αυτά υπεστήριξε και ο μαέστρος κ. Διονύσιος Λαυράγκας.

 

   Ο δικηγόρος της κ. Λώ, κ. Αραβαντινός, ανέφερεν ότι ο Γερμανός μουσικός Χόλεντερ έδωσεν εις το «Τεάτρ Μετροπόλ» του Βερολίνου επιθεωρήσεις αι οποίαι θεωρούνται ως οπερέττες.

 

   Ο κ. Θωμάς Οικονόμου απέδειξεν εντελώς το αντίθετον δια τα έργα του Χόλεντερ, τα οποία διαιρούνται εις επιθεωρήσεις και εις οπερέττες.

 

   Την γνώμην του κ. Αραβαντινού υπεστήριξαν και οι κ.κ. Φώτος Πολίτης, Στέφανος Βαλτετσιώτης και Ν. Αντωνόπουλος.

 

   Ο κ. Κ. Χατζόπουλος είπεν ότι η επθεώρησις μπορεί να θεωρηθή και ως οπερέττα.

    Τότε ο πρόεδρος των Πρωτοδικών κ. Α. Δαμιανός τον ηρώτησεν:

 - Είναι λοιπόν το αυτό πράγμα επιθεώρησις και οπερέττα;

     Ο κ. Κ. Χατζόπουλος απέφυγε να δηλώση τούτο κατηγορηματικώς.

 

   Τα αποτέλεσμα όλης αυτής της διαδικασίας είναι υπέρ της οπερέττας, η οποία εβεβαιώθη και από του δικαστηρίου ότι δεν έχει πλέον καμμίαν σχέσιν με την επιθεώρησιν.

 

/ - πηγή: περ. «Τέχνη κ’ Θέατρον», αριθμός 7, 9 Ιουλίου 1916, (σ. 108). 














     Λόγος Έμφρων

logosemfron.blogspot.com