THEORIES
OF REVOLUTION – A. S. COHAN
[ Παρατίθενται κατωτέρω μεταφρασμένα αποσπάσματα από το δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου του A.S. Cohan, “Theories of Revolution: An Introduction”, Nelson, Great
Britain, 1975.
To δεύτερο κεφάλαιο επιγράφεται: «Dimensions of Revolutionary Change” (pp. 8-35).
Φυσικά εδώ δεν είναι
πλήρες. ]
Αποσπάσματα από το κεφάλαιο 2:
«Διαστάσεις
της Επαναστατικής Αλλαγής»
“Dimensions of Revolutionary Change”
Ορισμός της επανάστασης:
[ Defining Revolution: ]
Οι ορισμοί της Επανάστασης εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες.
Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τους τύπους αλλαγών που μπορεί
να αναφέρονται χρήσιμα ως «Μεγάλη Επανάσταση».
Οι
θεωρητικοί των οποίων οι ορισμοί μπορούν να ενταχθούν εδώ περιλαμβάνουν τους:
Crane Brinton, George Pettee, Sigmund Newmann, και εκείνους στη μαρξιστική παράδοση
όπως ο Λένιν, ο Μάο και ο Κάστρο.
Ένα
παράδειγμα τέτοιου ορισμού της Επανάστασης παρέχεται από τον Pettee που
περιγράφει μια «μεγάλη επανάσταση» ως «επανασύσταση του Κράτους». [-cf, George Sawyer Pettee, “The Process of
Revolution”, («Η διαδικασία/διεργασία της επανάστασης»), New York, 1971, p. 3. Πρώτη
έκδοση: 1938.]
Αυτός ο
τύπος Επανάστασης θεωρείται ότι έχει τεράστιες συνέπειες για μια δεδομένη κοινωνία
ή κοινωνίες. Τα αποτελέσματα της επανάστασης είναι τέτοια που με πολλούς
τρόπους η τελική κατάσταση δεν μοιάζει πλέον με την αρχική κατάσταση του
συστήματος. Τέτοιες αλλαγές μπορεί να συμβούν στον «μύθο» του κράτους, στις δομικές
διαρρυθμίσεις, στον σχηματισμό της ηγεσίας, ή στους πολιτικούς θεσμούς.
Η
δεύτερη κατηγορία ορισμών της Επανάστασης είναι πολύ ευρύτερη και, φυσικά,
περιλαμβάνει τις περισσότερες από τις σημαντικές αλλαγές που περιλαμβάνονται
στην πρώτη κατηγορία.
Περιλαμβάνει
επίσης όλες τις μεταβιβάσεις εξουσίας που είναι έκνομες ή/και βίαιες.
Οι θεωρητικοί που
περιλαμβάνονται σε αυτή τη σχολή είναι οι: Chalmers Johnson, Rudolf Rummel και
Raymond Tanter, Peter Calvert, και James Davies.
Σύμφωνα
με αυτόν τον τύπο ορισμού της Επανάστασης: εάν η μεταβίβαση εξουσίας
πραγματοποιήθηκε νόμιμα δεν μπορεί να ονομαστεί επανάσταση.
Η
ουσιαστική διαφορά μεταξύ των δύο σχολών είναι ότι οι θεωρητικοί της σχολής
«Μεγάλες επαναστάσεις» (: η πρώτη κατηγορία ορισμών) τείνουν να παίρνουν αυτό
που μπορούμε να ονομάσουμε αποκλειστική άποψη για το τι συνιστά επανάσταση.
Κατά τη γνώμη τους, μόνο λίγες καταστάσεις στις οποίες συμβαίνει ριζική αλλαγή
συνιστούν επανάσταση.
Η δεύτερη
σχολή εξετάζει μόνο δύο διαστάσεις της κοινωνικής αλλαγής. Ρωτά: «Πώς
επιτεύχθηκε η αλλαγή; " Για αυτούς,
μια επανάσταση είναι, εξ ορισμού, μη νόμιμη, βίαιη αλλαγή.
Αντίθετα,
η πρώτη σχολή, η σχολή «Great Revolutions» ασχολείται εν μέρει μόνο με τη
νομιμότητα της διαδικασίας ή με τον τρόπο που συμβαίνει η αλλαγή.
[ Οι
διαστάσεις της επανάστασης: ]
Οι διαστάσεις της Επανάστασης που έχουν αναδυθεί περιλαμβάνουν:
/ -
1. Μεταβολή στη δομή των αξιών (ή στους μύθους του
συγκεκριμένου συστήματος).
/ -
2. Τροποποίηση της κοινωνικής δομής.
/ -
3. Αλλαγή στους πολιτικούς θεσμούς.
/ -
4. Νομιμότητα (ή παρανομία) της αλλαγής.
/ -
5. αλλαγή της ελίτ (είτε στο προσωπικό είτε στην
κοινωνική σύνθεση).
/ -
6. Βία.
Αυτές οι διαστάσεις έχουν προέλθει από τις πολυάριθμες προσεγγίσεις του θέματος
«επανάσταση».
[ Η παρουσίαση
των επαναστατικών διαστάσεων ]
/ - 1. Αλλαγή στις αξίες:
[ μεταβολή στη δομή των αξιών]
/
- 1. Alteration of Values:
[alteration in the value structure]
Οι περισσότεροι θεωρητικοί θεωρούν ότι η «αλλαγή αξιών»
είναι ένα κρίσιμο και ίσως το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό μιας επανάστασης.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα
για τους μη-μαρξιστές θεωρητικούς.
Ακόμα κι αν η
επανάσταση δεν μεταβάλλει τις αξίες μιας κοινωνίας στο σύνολό της - στον
συμμετέχοντα στην επανάσταση υπάρχει μια κριτική αντίληψη ότι η παλιά τάξη που
πρόκειται να καταρρεύσει θα παρασυρθεί από το προσκήνιο της ιστορίας [from the stage of history].
Η άποψη
ότι η επανάσταση είναι εν μέρει μια αντίληψη για μια “νέα αρχή/εκκίνηση”
συνδέεται με τις συγκεκριμένες αλλαγές που σημειώθηκαν στη Δύση την περίοδο
πριν από την Γαλλική και την Αμερικανική επανάσταση.
Έτσι, μια
καθοριστική διάσταση οποιασδήποτε έννοιας της επανάστασης στηρίζεται στην ιδέα της
αλλαγής των αξιών.
Είναι αρκετά
ενδιαφέρον, ότι παρά την πρωταρχική σπουδαιότητα της αλλαγής των αξιών στους
ορισμούς της επανάστασης, τελικά αυτή είναι μια έννοια που δεν έχει εξεταστεί
σχεδόν καθόλου εμπειρικά.
Είναι αρκετά
δύσκολο να καθοριστεί ποιες είναι οι αξίες μιας σταθερής κοινωνίας. Και ακόμη
πιο δύσκολο είναι το διευρευνηθούν οι αξίες υπό μετάβαση (values in transition).
/ - 2. Δομική αλλαγή:
[ μεταβολή στην κοινωνική δομή]
/
- 2. Structural Alteration:
[alteration in the social structure]
Η μεταβολή της υπάρχουσας κοινωνικής δομής ως χαρακτηριστικό
σημάδι της επαναστατικής αλλαγής είναι μια δεύτερη διάσταση που μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σε έναν ορισμό της επανάστασης. Πολλοί από τους θεωρητικούς
θεωρούν ότι η δομική αλλαγή αποτελεί σημαντικό συστατικό στοιχείο της
επανάστασης.
Ο Newmann, για
παράδειγμα, έχει προτείνει ότι η αλλαγή της κοινωνικής δομής και του ελέγχου
της οικονομικής ιδιοκτησίας είναι τα ζωτικά στοιχεία στην επαναστατική
φόρμουλα. [-Sigmund Newmann, “The
International civil war”, («Ο διεθνής εμφύλιος πόλεμος»), World Politics, 1, 1948-49, pp. 333-4.]
Αλλά από όλους εκείνους που θεωρούν την επανάσταση ως
αλλαγή της κοινωνικής δομής, κανένας δεν είχε τόσο επιρροή όσο ο Μαρξ.
Ολόκληρη η
μαρξιστική παράδοση της επανάστασης είναι τυλιγμένη με την ιδέα ότι «η
επανάσταση είναι η αλλαγή της κοινωνικής δομής». Η επανάσταση είναι το πέρασμα,
ή μετάβαση, από τη μια ιστορική εποχή στην άλλη. Κάθε συγκεκριμένη εποχή
χαρακτηρίζεται από τον τρόπο παραγωγής. Με τη μετάβαση από τη μια εποχή στην
άλλη εποχή, οι σχέσεις μεταξύ των τάξεων που αντικατοπτρίζουν τον συγκεκριμένο
τρόπο παραγωγής αλλάζουν. Καθώς εξελίσσεται ο τρόπος παραγωγής, η κατάσταση της
εκμεταλλευόμενης τάξης επιδεινώνεται. Ως εκ τούτου, «η επανάσταση, ο
μετασχηματισμός ενός ολόκληρου συστήματος, συμβαίνει όταν μια τάξη ανδρών δεν
βλέπει άλλο τρόπο για να βγει από τη δυστυχία τους εκτός από την επανάσταση» (-:
Franz Schurmann, «On revolutionary
conflict”, («Για
την επαναστατική σύγκρουση»), Journal of International Affairs, 23,
1969, p.
41.).
Η μαρξιστική άποψη
έχει επηρεάσει ορισμένους θεωρητικούς (Ρόζα Λούξεμπουργκ, Λένιν, Μάο κ.λπ.).
Καθένας από αυτούς τους μελετητές/επαναστατικούς θεωρητικούς αντιλήφθηκε την
επανάσταση σχεδόν αποκλειστικά σε σχέση με την αλλαγή της υπάρχουσας κοινωνικής
δομής.
Παρόλο που οι
μαρξιστές είναι η πιο επιδραστική ομάδα που ορίζει την επανάσταση όσον αφορά
την αλλαγή της υπάρχουσας κοινωνικής δομής, δεν είναι η μόνη ομάδα θεωρητικών
που διάκειται έτσι.
Μια σημαντική
μη μαρξιστική συνεισφορά προέρχεται από τον Ralf Dahrendorf ο οποίος ασχολείται
με αυτό που ονομάζει «το γερμανικό ερώτημα». Το «γερμανικό ερώτημα» ασχολείται
με το γιατί οι Ναζί κατάφεραν να ανέλθουν στην εξουσία στη δημοκρατική εποχή
της Βαϊμάρης και γιατί η φιλελεύθερη δημοκρατία απέτυχε να διατηρηθεί στη
Γερμανία. [-eg: Ralf
Dahrendorf, “Society and Democracy in Germany”, («Κοινωνία και Δημοκρατία στη Γερμανία»), Garden City, New York, 1969.]
/ - 3. Θεσμική αλλαγή:
[ αλλαγή στους πολιτικούς θεσμούς ]
/
- 3. Institutional change:
[ change in the political institutions ]
Οι ορισμοί της επανάστασης μπορεί να
στηρίζονται στην έννοια της θεσμικής
αλλαγής.
Ο Wilbert Moore, για παράδειγμα, έχει κατασκευάσει ένα
συνεχές της κοινωνικής αλλαγής στο οποίο η επανάσταση τοποθετείται στο ένα άκρο
(πόλο).
Ο Moore αντιλαμβάνεται την επανάσταση ως ένα
είδος αλλαγής που είναι βίαιη, «εμπλέκει ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού και
οδηγεί σε μια αλλαγή στη δομή της κυβέρνησης». [-: Wilbert E. Moore, “Social Change”, Englewood
Cliffs, New Jersey, 1963, p. 81.]
[ institutional change vs structural change ]
Η «θεσμική αλλαγή» διαχωρίζεται από τη
γενικότερη «δομική αλλαγή» επειδή η πρώτη αναφέρεται σε κάποια αλλαγή στους
πολιτικούς θεσμούς, ενώ η δεύτερη μπορεί να αναφέρεται σε μια αλλαγή των
γενικών ταξικών σχέσεων της κοινωνίας. Έτσι, η «θεσμική αλλαγή» μπορεί να
περιλαμβάνει τόσο διαφορετικές αλλαγές όπως η αλλαγή της μοναρχίας ή η
κατάργησή της, ή η ίδρυση ή κατάργηση ενός νομοθετικού σώματος, ή μια
ουσιαστική αλλαγή των συγκεκριμένων λειτουργιών του νομοθέτη στην κοινωνία.
Είναι πολύ
δύσκολο να διαχωριστεί η «θεσμική αλλαγή» είτε από μια αλλαγή αξιών είτε από τη
γενικότερη αλλαγή στην κοινωνική δομή, διότι μπορεί να υποστηριχθεί ότι η
αλλαγή των πολιτικών θεσμών μπορεί να αντικατοπτρίζει μια αλλαγή στις κυρίαρχες
αξίες και την κοινωνική δομή .
Χρησιμοποιούμε
την «θεσμική αλλαγή» ως ξεχωριστή διάσταση της επανάστασης επειδή η «θεσμική
αλλαγή» μπορεί, στην πραγματικότητα, να προηγηθεί της «αλλαγής των αξιών».
Αρκετές γενιές
μπορεί να περάσουν πριν αλλάξουν οι κυρίαρχες αξίες σε μια κοινωνία και ας
έχουν μάλιστα προηγουμένως αλλάξει οι θεσμοί. Επίσης, σε ορισμένα τμήματα του
πληθυσμού οι αξίες μπορεί να μην αλλάξουν ποτέ.
Για αυτούς τους
λόγους, η «θεσμική αλλαγή» αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή διάσταση. Αν και
σχετίζεται στενά με την «αλλαγή των αξιών», δεν είναι το ίδιο πράγμα ούτε είναι
απαραίτητα το αποτέλεσμα μιας αλλαγής αξιών. Αντιθέτως, η «θεσμική αλλαγή»
μπορεί να επηρεάσει (προκαλέσει) την αλλαγή των αξιών.
/ - 4. Αλλαγή της ελίτ:
( Η αλλαγή της ελίτ είτε στο προσωπικό είτε στην κοινωνική της σύνθεση)
/
- 4. Alteration of the Elite:
(elite
alteration either in personnel or social composition)
Μία από τις πιο χρήσιμες διαστάσεις της
επαναστατικής αλλαγής είναι αυτή που μπορεί να αναφέρεται ως «ελίτ διάσταση».
Ένας ορισμός της επανάστασης που χρησιμοποιεί αυτήν τη διάσταση εξετάζει τον
συγκεκριμένο σχηματισμό ηγεσίας στην κοινωνία και σε ποιο βαθμό η ηγεσία έχει
αλλάξει κατά τη διάρκεια της πορείας μιας επανάστασης.
Αυτό μπορεί να φαίνεται αρκετά προφανές.
Σίγουρα οποιαδήποτε επανάσταση, όπως χρησιμοποιούμε σήμερα τον όρο, θα
περιλαμβάνει μια αλλαγή στην ελίτ που κυβερνά. Υπάρχουν όμως μεγάλες παραλλαγές
μεταξύ των διαφορετικών θεωριών των επαναστάσεων σε σχέση με το τι συνιστά
αλλαγή στην ηγεσία.
Αν κατασκευάσουμε ένα
συνεχές της αλλαγής της ελίτ, στο ένα άκρο (πόλο) υπάρχει αυτό που μπορεί να
ονομαστεί αλλαγή προσωπικού. Στο άλλο άκρο (πόλο), όμως, του συνεχούς είναι μια
ριζική αλλαγή της ελίτ που θα συνεπαγόταν τον σχηματισμό/στελέχωση της ελίτ από
διαφορετικές τάξεις.
Η πρώτη άποψη υποστηρίζει ότι:
« Μια
επανάσταση μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάρχει εκεί που μια ομάδα εξεγερμένων παράνομα
και/ή βίαια αμφισβητούν την κυβερνητική ελίτ για την κατοχή των ρόλων στη δομή
της πολιτικής εξουσίας. Μια επιτυχημένη επανάσταση συμβαίνει εκεί που όταν, ως
αποτέλεσμα της αμφισβήτησης απέναντι στην κυβερνητική ελίτ, οι εξεγερθέντες μπορούν
τελικά να καταλάβουν κύριους ρόλους εντός της δομής της πολιτικής εξουσίας». [: -Raymond Tanter and Manus Midlarsky, “A Theory of
Revolution”, («Μια θεωρία της επανάστασης»), Journal of Conflict Resolution, 11, p.
267.]
Στο ίδιο πνεύμα, ο James Davis πρότεινε ότι «οι επαναστάσεις είναι…
βίαιες αστικές διαταραχές που προκαλούν τον εκτοπισμό μιας κυρίαρχης ομάδας από
μια άλλη που έχει ως υποστήριξή της μια ευρύτερη δημοφιλή (λαϊκή) βάση» [:James
C. Davies, “Toward
a theory of Revolution”, («Προς μια θεωρία της
επανάστασης»), American Sociologic Review, 27, 1962, p.6.].
Τελικά, η
μείωση/αναγωγή της διάστασης της αλλαγής των ελίτ σε απλή αλλαγή προσωπικού αποδυναμώνει
την έννοια της επανάστασης. Όταν σκεφτόμαστε την επαναστατική αλλαγή, έχουμε
μια εικόνα ριζικής αλλαγής, μιας μείζονος αλλαγής, όχι μιας απλής αλλαγής
φορέων που εκτελούν αμετάβλητους ρόλους. Φυσικά, είναι πιθανό η αλλαγή
προσωπικού να είναι μέρος μιας επαναστατικής κατάστασης, αλλά φαίνεται ότι είναι
ανεπαρκής ως ένας μόνον ή περιεκτικός ενδείκτης μιας επανάστασης.
Στο άλλο άκρο
(πόλο) του συνεχούς, ο Harold
Lasswell έχει
δώσει έναν ορισμό της επανάστασης που μας οδηγεί πολύ πιο πέρα από την ιδέα ότι η
επανάσταση εξαρτάται από μια απλή αλλαγή προσωπικού. Ο Lasswell ορίζει την
επανάσταση ως «μετατόπιση στην ταξική σύνθεση των ελίτ». [-Harold Lasswell, «Politics: Who Gets What, When,
How», New York, 1958. - πρώτη έκδοση: 1936, σελ. 113.]
Η απλότητα αυτού του ορισμού δεν πρέπει
να κρύβει τις εκδηλώσεις του. Η ελίτ διάσταση σε οποιονδήποτε κοινωνικό τύπο,
είτε πρόκειται για κοινωνική σταθερότητα είτε για κοινωνική αλλαγή, είναι
ζωτικής σημασίας. Οι αλλαγές στην ελίτ μπορεί να αντικατοπτρίζουν τεράστιες
αλλαγές στον προσανατολισμό των αξιών ή στην κοινωνική δομή μιας συγκεκριμένης
κοινωνίας. Τέτοιες αλλαγές μπορεί επίσης να είναι προάγγελος μιας επερχόμενης
αλλαγής στις αξίες αυτής της κοινωνίας.
Ο Lasswell
προτείνει ότι η εξέταση του ταξικού υποβάθρου για τον προσδιορισμό του βαθμού
αλλαγής εντός του κυβερνώντος προσωπικού δεν είναι το πρωταρχικό ζήτημα. Αυτό
που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι τί αντιπροσωπεύει αυτή η αλλαγή σε
κοινωνικούς όρους.
/ - 5. Νομιμότητα και νομιμοποίηση.
[Legality and legitimacy]
Μια πέμπτη διάσταση
προκύπτει από αυτές τις έννοιες της επανάστασης που αφορούν την αντίθεση μεταξύ
των νόμιμων και των παράνομων μεταβιβάσεων εξουσίας. Περιφερειακά σχετιζόμενο
με αυτό είναι το πολύ ευρύτερο και κάπως αόριστο ζήτημα της «νομιμοποίησης».
Όταν μιλάμε για
νόμιμη αλλαγή σε αντίθεση με την μη- νόμιμη ή την παράνομη αλλαγή, αναφερόμαστε
σε αλλαγές που έγιναν σύμφωνα με τους συνταγματικούς και / ή παραδοσιακούς
κανόνες μιας κοινωνίας.
Η νομιμοποίηση
[legitimacy]
είναι μία κάπως διαφορετική έννοια που τείνει να υπαχθεί στη «νομιμότητα» [legality].
H νομιμοποίηση αναφέρεται στην
υποστήριξη που παρέχεται από τους ανθρώπους αυτής της κοινωνίας στο πολιτικό
σύστημα και στους πολιτικούς ρόλους αυτού του συστήματος. Η υποστήριξη που επιδεικνύεται
δίνει στους κυβερνώντες (rulers) το
«ηθικό» δικαίωμα να κυβερνήσουν (to
rule).
Η νομιμοποίηση
[legitimacy] είναι
ένα ιδιαίτερο ενοχλητικό πρόβλημα για όλους τους θεωρητικούς εκτός από τους
μαρξιστές θεωρητικούς, οι οποίοι θεωρούν ότι η εξουσία (authority) στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό
στη δύναμη/βία (force).
Ο Rose δηλώνει:
«o τύπος
της εξουσίας που ένα καθεστώς ασκεί μπορεί να διακριθεί από τον βαθμό κατά τον οποίο
ο πληθυσμός του ενεργεί σύμφωνα με κανονισμούς/ρυθμίσεις που αφορούν τη
διατήρηση του καθεστώτος και από την διάχυση πολιτιστικών προσανατολισμών που
εγκρίνουν/αποδέχονται το καθεστώς». [: Richard Rose, “Dynamic tendencies in authority of regimes” («Δυναμικές τάσεις στην εξουσία των καθεστώτων»), World Politics , 21, 1969, p. 604.]
Ως εκ τούτου, εάν ένα καθεστώς υποστηρίζεται
ευρέως από τον πληθυσμό, ή από τα πολιτικά σημαντικά μέλη του πληθυσμού, τότε απαιτείται
μόνο η ελάχιστη δύναμη/βία (force) από
την κυβέρνηση για να διατηρήσει την τάξη στην κοινωνία. Αν, όμως, εκεί υπάρχει
ευρείαs
κλίμακος αντίθεση στο καθεστώς αυτό, τότε αυτό θα χρειαστεί την δύναμη/βία σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό.
Μία από τις κοινωνιολογικές
σχολές, οι λειτουργιστές [functionalists],
χρησιμοποιούν ως κεντρικό τους θέμα σε σχέση με την επανάσταση αυτό το ζήτημα
της «νομιμoποίησης»
[legitimacy].
Στο
σημείο ότι «όλες οι επαναστάσεις είναι εξ ορισμού αποτυχίες του πολιτικού
ελέγχου από μία υπάρχουσα άρχουσα/κυβερνώσα ελίτ», (π.χ., John Dunn, “Modern Revolutions”, London, 1972, p. 13) οι περισσότεροι θεωρητικοί της
επανάστασης θα μπορούσαν να συμφωνήσουν. Το πραγματικό πρόβλημα που αυτοί έχουν
να αντιμετωπίσουν είναι το πώς κάποιος μετρά και αναλύει αυτή την αποτυχία του
πολιτικού ελέγχου.
Ούτε θα
μπορούσε η άποψη ότι η επανάσταση αντιπροσωπεύει την αποτυχία του καθεστώτος ή
κακία εκ μέρους του καθεστώτος να τεθεί υπό αμφισβήτηση από εκείνους που
θεωρούν την επαναστατική αλλαγή ως μη νόμιμη ή παράνομη μεταφορά εξουσίας.
Πρώτον,
ένα πραγματικό πρόβλημα εγείρεται όταν αποδεχθούμε την παράνομη μετάβαση (εξουσίας)
ως επανάσταση λόγω του τεράστιου αριθμού των περιπτώσεων που είναι πιθανό να
συμπεριληφθούν.
Δεύτερον, μια
τέτοια μεταβίβαση εξουσίας είναι παράνομη μόνο στα μάτια των προηγούμενων
κυβερνώντων ομάδων (και, ίσως ξένων κυβερνήσεων που είχαν αναγνωρίσει (ως
νόμιμη) την αρχική ομάδα), και όχι από τη νέα ομάδα που αποκτά τον έλεγχο ή,
μάλιστα, πολύ περισσότερο ακόμη από τις μάζες.
Τα πολιτεύματα που
έχουν μικρή ηθική βάση αντικαθίστανται εύκολα και οι αντικαταστάτες τους μπορούν
επίσης και αυτοί να αντικατασταθούν. Ας επαναλάβουμε ένα σημείο που επισήμανε ο
Edwards: «στην επανάσταση το ένα σύστημα νομιμότητας
αντικαθίσταται από ένα άλλο». Μόλις φύγει το παλιό καθεστώς, το νέο καθεστώς
είναι σε θέση να θεσπίσει τη δική του νομική βάση. Το αν ακολουθεί η ηθική
υποστήριξη είναι ένα άλλο ζήτημα.
/ - 6. Βία και βίαια γεγονότα.
/ - 6. Violence and Violent Events.
Δεν δέχονται όλοι οι
θεωρητικοί της επανάστασης την ιδέα ότι οι επαναστάσεις είναι, εξ ορισμού,
βίαιες πράξεις. Ο Edwards,
για παράδειγμα, υποστήριξε ότι η επαναστατική αλλαγή «δεν προκαλείται απαραίτητα
μέσω της βίας» [:Edwards, “The Natural History of Revolution”, («Η Φυσική Ιστορία της
Επανάστασης»)]. Υποστηρίζοντας αυτήν την άποψη, ο Edwards είναι
σε μοναχική θέση.
Οι μελετητές
που γράφουν για την επανάσταση αποδέχονται γενικά αυτήν την άποψη, επειδή η βία
έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της επαναστατικής κατάστασης.
Ο Dunn
υποστήριξε ότι «οι επαναστάσεις είναι μια μορφή μαζικής, βίαιης και απότομης κοινωνικής
αλλαγής». [: John Dunn, "Modern Revolutions", London, 1972.]
Η βία είναι
επίσης ένα σημαντικό συστατικό του ορισμού του Huntington. [ : Samuel P. Huntington, “Political
Order in Changing Societies”, («Πολιτική Tάξη σε μεταβαλλόμενες κοινωνίες»), New Haven, 1968, p. 264.].
Ο Calvert προχωρά πέρα από έναν από αυτούς τους
θεωρητικούς χρησιμοποιώντας μόνο τη διάσταση της βίας για να ορίσει την
επανάσταση.
Ο Calvert δηλώνει ότι η επανάσταση είναι
«απλώς μια μορφή κυβερνητικής αλλαγής μέσω της βίας». [: Peter Calvert, “Revolution: the politics of
violence”, Political Studies, («Επανάσταση: η πολιτική της βίας», περιοδικό: Πολιτικές μελέτες), 15, 1967, p. 2.]. Αυτή η άποψη δεν
απέχει πολύ από το επιχείρημα ότι η επανάσταση είναι μια μορφή παράνομης
αλλαγής.
Συμπέρασμα:
Εξ ορισμού, οι διαστάσεις στις οποίες τείνει η επαναστατική αλλαγή είναι οι
εξής:
/ 1.
Η μεταβολή των αξιών ή των μύθων του κοινωνίας.
/ 2.
Η αλλαγή της κοινωνικής δομής.
/ 3.
Η αλλαγή των θεσμών.
/ 4.
Αλλαγές στον σχηματισμό της ηγεσίας, είτε στο προσωπικό της ελίτ είτε στην
ταξική της σύνθεση .
/ 5.
Μη νόμιμη ή παράνομη μεταβίβαση εξουσίας.
/ 6.
Η παρουσία ή η κυριαρχία της βίαιης συμπεριφοράς που εκδηλώθηκε στα γεγονότα
που οδήγησαν στην κατάρρευση του καθεστώτος.