Λόγος Έμφρων: Πλάτων Δρακούλης - "Ιουλιανός ο Παραβάτης" - άρθρο, 1909 - ετήσια περιοδική έκδοση "Πανελλήνιον Λεύκωμα", Εν Κωνσταντινουπόλει

Πλάτων Δρακούλης

Ιουλιανός ο Παραβάτης

άρθρο 1909

Ιουλιανός ο Παραβάτης.

Ο διακαέστατος των Φιλελλήνων.

Ο Ιουλιανός κατέτριψε τα παραγωγικότερα έτη του βίου του εις εκστρατείας και μάχας, και εις την μέριμναν της στρατιωτικής διοικήσεως του κράτους.

Εν μέσω των περισπασμών του ουδέποτε επέτρεπε να παρέλθη στιγμή ευκαιρίας χωρίς να μελετήση τους προσφιλείς του Έλληνας συγγραφείς ή γράψη τι περί ελληνισμού και Ελλάδος. Η θεοσοφική σχολή της Αλεξανδρείας είχεν ελκύσει το πνεύμα του ισχυρότατα.

Εν τω μέσω του θριάμβου του, μαχόμενος κατά των Περσών, δύο έτη αφ’ ότου ανήλθεν εις τον αυτοκρατορικόν θρόνον έπεσε βληθείς υπό εχθρικής, καίτοι όχι περσικής χειρός. Άγνωστον τίς ηκόντησε κατ’ αυτού, αλλ’ αι ενδείξεις πάσαι άγουσιν ημάς να παραδεχθώμεν την θεωρίαν ότι χειρ χριστιανού έδωκε τέρμα εις την τόσην γοητείας και χάριτος πλήρη ζωήν του.

Αι τέσσαρες σύγχρονοι πηγαί περί Ιουλιανού είναι αι αφηγήσεις του Αμμιανού Μαρκελλίνου, οι λόγοι του Λιβανίου, οι λόγοι Γρηγορίου του Ναζιανζηνού και τα έργα του ιδίου του Ιουλιανού.

Αι αφηγήσεις του Αμμιανού Μαρκελλίνου έχουσι το πλεονέκτημα της αμεροληψίας. Ο γράψας ούτε ήτο Χριστιανός ούτε εφρόντιζε περί θρησκευτικής παλινορθώσεως. Ήτο θαυμαστής του Ιουλιανού, αλλά δεν εδίστασε να τον επικρίνη δια τον θρησκευτικόν ζήλον του.

Ο Λιβάνιος ήτο είς των επιφανεστέρων Ελλήνων της εποχής, εμίσει δε τον χριστιανισμόν εκ στενού πατριωτισμού, ήτοι οπισθοδρομικής αφοσιώσεως προς τα πάτρια.

Το άλλον άκρον του Λιβανίου ήτο ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός. Ήτο όλος πυρ υπέρ του επισημοποιημένου χριστιανισμού, και αφ’ ής ετέλει εν Αθήναις συμμαθητή του Ιουλιανού ησθάνθη απ’ ενστίκτου σφοδράν αντιπάθειαν κατά του σιγηλού και φιλοσοφικού ηγεμονόπαιδος.

Τα διασωθέντα έργα του Ιουλιανού επιμελών ερευνώμενα αποκαλύπτουσι ψυχήν γενναίαν, πλήρη ενθουσιασμού δια τον Πλάτωνα και την νεοπλατωνικήν Σχολήν της Αλεξανδρείας, ψυχήν παραπαίουσαν μεν ενίοτε ως εκ του υπερβολικού ζήλου της, αλλά αναμφισβητήτως ποθούσαν να συντελέση εις την αναγέννησιν της ανθρωπότητος.

Εν τούτοις ο βίος του Ιουλιανού αποδεικνύει τρανώς την θαυματουργόν δύναμιν της εσωτερικότητος, και ως τοιούτος δεν υπήρξεν επί ματαίω. Η δράσις του διατρανοί την βιονομικήν αλήθειαν ότι ο ενδότερος βίος είναι η πηγή παντός σθένους και πάσης μεγαλουργίας.

Όξφορδ

ΠΛΑΤΩΝ ΔΡΑΚΟΥΛΗΣ

[ Το άρθρο του Πλάτωνος Δρακούλη «Ιουλιανός ο Παραβάτης. Ο διακαέστατος των Φιλελλήνων» δημοσιεύθηκε στην ετήσια περιοδική έκδοση «Πανελλήνιον Λεύκωμα», (Ετήσια Εθνική, Πολιτική και Φιλολογική Επιθεώρησις Εικονογραφημένη), Εν Κωνσταντινουπόλει, 1909, σ. 108-113. ]

( εδώ μόνον αποσπάσματα από το άρθρο )

( το πρωτότυπο σε πολυτονικό ).