Η Μελισσανδρού
- το ευσυγκίνητο φυτό
Αι «ΜΥΚΗΝΑΙ»
του Άργους γράφουν:
« Υπάρχει φυτόν ευρισκόμενον καθ’ άπασαν την
Αργολικήν πεδιάδα καθώς και εις πολλά μέρη της Ελλάδος, το οποίον ενταύθα είναι
γνωστόν υπό το όνομα Μελισσανδρού και το οποίον έχει την εξής ιδιότητα.
Οπόταν πλησιάση αυτό ανήρ ή γυνή και
απαγγείλη παρ’ αυτώ κλαυθμηρώς στίχους τινάς, τα φύλλα του φυτού πάραυτα
μαραίνονται και καταπίπτουσι.
Συνήθως αι γυναίκες λέγουσι προς αυτό εν είδει μοιρολογίου τα εξής:
Μελισσανδρού με τον ανθό
που είχες τον άνδρα τον καλό.
Οπού τον εσκοτώσανε
σ’ της Μπαρμπαριάς τα μέρη.
Και έκανες όρκο ‘ς το Θεό,
Μην κάνης άλλο ταίρι.
Υπάρχει περί του φυτού
τούτου η εξής παράδοσις:
Υπήρξεν εις παλαιοτέραν εποχήν κόρη
Ελληνίς, Μελισσανδρού καλουμένη, ήτις είχεν ωραίον σύζυγον, όν συλλαβόντες
πειραταί είς τι ταξείδιόν του γενόμενον χάριν εμπορίας, τον εφόνευσαν εις την
Βαρβαρίαν ένθα τον μετέφεραν.
Η Μελισσανδρού μαθούσα τον φόνον του
συζύγου της απέθανεν εκ της λύπης της. Επί δε του τάφου της ανεφύη το φυτόν
αυτό, το οποίον συγκινείται όταν πλησίον του κλαύση τις και είπη μοιρολόγιον
τι, ώστε τα φύλλα του πάραυτα μαραίνονται και πίπτουν.»
/ - πηγή: περ. Παναθήναια, (διπλό) τεύχος 31 Αυγούστου-15 Σεπτεμβρίου 1902, στήλη: Ο Τύπος, σ. 352.
Η
εκδοχή του «θρύλου» σύμφωνα με τον Άγι Θέρο
[
απόσπασμα από το βιβλίο του Άγι Θέρου: «Οι Θρύλοι του Μυστρός», Αθήνα, 1962 ]
« Η ΜΕΛΙΣΣΑΝΤΡΟΥ »
Ο
Μελίσσαντρος ξεκίνησε μια μέρα, για να μισέψη Μπαρμπαριά ως Τούνεζι, να κάνη
εμπόριο διαμαντικών. Αποχαιρέτησε τη Μελισσαντρού, τη γυναίκα του, και μίσεψε.
περάσαν χρόνια, τρία, τέσσαρα, κ’ η Μελισσαντρού ήταν πάντα δακρυσμένη και
συλλογισμένη απαντέχοντας τον ξενιτεμμένο της, τον ώμορφο Μελίσσαντρο.
Μά η μοίρα τον είχε κακογραμμένο τον ώμορφο Μελίσσαντρο. και
μιάν ημέρα, που ταξείδευε με το καράβι του, τον πιάσανε κουρσάροι Αλτζερίνοι
και του πήραν το έχει του και την πραμμάτεια του και τον εσκότωσαν και τον
έρριξαν στης Μπαρμπαριάς τη θάλασσα, την πεντάρμυρη.
Η Μελισσαντρού, η δύστυχη, σαν έμαθε το σκοτωμό τ’ αντρός της, απόθανε
απ’ τη θλίψι αμέσως. Κι’ απάνω στο μνημούρι της φύτρωσε το λουλούδι, που’χει τ’
όνομά της, και σαν του ειπής το μοιρολόγι απάνω του, ξεραίνονται τα φύλλα του
κι’ οι κλώνοι και τα λούλουδα, και σωριάζονται μονομιάς χάμου.
Και του λένε και του τραγουδούν:
Μελισσαντρού με τον ανθό,
που
είχες τον άντρα τον καλό,
οπού τον εσκοτώσανε
στης Μπαρμπαριάς τα μέρη,
κ’ έκανες όρκο στο Θεό,
Μην κάνεις άλλο ταίρι…
Άγις Θέρος
/ - πηγή: ετήσια έκδοση «Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά 1963», Ζ’ τόμος,
Αθήνα, σ. 82, 1963