Ιωάννης Γ. Κομισόπουλος,
« Ο εξόριστος
μηδενιστής »,
(δράμα πρωτότυπον εις πράξεις δύο),
τύποις Κ. Πληθωνίδου,
Εν Κωνσταντινουπόλει, 1880.
/ - Τα του δράματος Πρόσωπα:
/
- ΙΒΑΝ, Ρώσσος εξόριστος μηδενιστής,
/
- ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ, διοικητής Σιάμκας,
/
- ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, υιός του Βλαδιμήρου,
/
- ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, θυγάτηρ του Ιβάν,
/
- Εις ΙΕΡΕΥΣ Ρώσσος
Η σκηνή εν Σιάμκα της Σιβηρίας.
Εποχή υφισταμένη (ενν. της εκδόσεως του
έργου).
/
- επιλεγέν απόσπασμα από τον πρόλογο:
« ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ:
Δια του (δραματικού) δοκιμίου
μου τούτου ηθέλησα να αποδείξω τον μέγαν προς την ελευθερίαν έρωτα, και την
φιλοπατρίαν εκείνων, οίτινες ζητούσι την ανάστασιν της πατρίδος αυτών υπό το
όνομα “Μηδενισταί”.
Εν Μεγάλω Ρεύματι, τη 19
Μαϊου 1880.
Ο συγγραφεύς Ι.Γ. Κομισόπουλος.»
O θεατρικός συγγραφέας
Ιωάννης Κομισόπουλος, όπως δηλώνει ο ίδιος, είναι φοιτητής της Μεγάλης του
Γένους Σχολής.
Αυτό είναι το πρώτο του θεατρικό έργο, το
οποίο μάλιστα με την παρότρυνση φίλων του το εξέδωσε.
Το θεατρικό δεν είχε παρασταθεί, τουλάχιστον
μέχρι τον χρόνο έκδοσής του.
/ - Διάρθρωση του θεατρικού
ανά πράξεις
και σκηνές:
/ - ΠΡΑΞΙΣ ΠΡΩΤΗ:
Ο ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΣ
Σκηνή Α’:
( Η σκηνή παρίστησι
χωρίον ολίγον τι μακράν κείμενον της Σιάμκας, πόλεως κειμένης εν τη περιφερεία
της Τοβόλσκης και ανηκούσης τη δικαιοδοσία αυτής.
Εν τω χωρίω τούτω διακρίνεται η ευτελής
οικία των εξορίστων κειμένη εν τω μέσω βαλτώδους δάσους επί της άκρας
κυκλοτερούς λίμνης περιοριζομένης υπό πεύκων.
Είναι νυξ. Η σελήνη ρίπτει το ωχρόν αυτής
φως αντανακλώμενον εν τοις ύδασι της
λίμνης.
Ο εξόριστος Ιβάν εξέρχεται της οικίας του και κάθηται παρά την γωνίαν
βράχου τινος παρά την λίμνην κειμένου.)
Ιβάν
[μόνος του επί σκηνής]
Σκηνή Β’:
Ιβάν και Μαργαρίτα (ερχομένη).
Σκηνή Γ’:
Αλέξανδρος (ερχόμενος) [μόνος του επί σκηνής]
Σκηνή Δ’
Αλέξανδρος και Μαργαρίτα (ερχομένη),
Σκηνή Ε’:
Μαργαρίτα και Αλέξανδρος (πλησιάζων
αυτήν),
Σκηνή ΣΤ’:
Ιβάν, Μαργαρίτα, Αλέξανδρος
Σκηνή Ζ’:
(διοικητής
Βλαδίμηρος ερχόμενος)
Ιβάν,
Μαργαρίτα, Αλέξανδρος, Βλαδίμηρος,
(στρατιώται οδηγούσι
τους εξορίστους)
Σκηνή Η’:
Βλαδίμηρος (μόνος παρακολουθών
αυτούς δια βλεμμάτων)
Σκηνή Θ’:
( Η σκηνή παρίστησι
ειρκτήν, περιοριζομένην υπό τεσσάρων μελανών τοίχων, έχουσαν έκτασιν αρκούντως
μεγάλην.
Εις τους δύο αυτής τοίχους υπάρχουσιν ανά έν
παράθυρον, εις τον τρίτον τοίχον είναι η είσοδος μετά θολωτής θύρας.
Εν τη ειρκτή εύρηνται πενιχρά καθίσματα και
δύο τράπεζαι μεθ’ ομοίων προς τροφήν σκευών.
Ο Ιβάν κάθηται εις το εν κάθισμα ακουμβών επί
της μιας χειρός του περίλυπος, ου μακράν δε αυτού η θυγάτηρ του.)
Ιβάν,
Μαργαρίτα
(Ακούεται συριγμός,
πρώτος, δεύτερος. Ακούεται και τρίτος συριγμός και μετ’ αυτόν ανοίγεται η θύρα
της ειρκτής και παρίσταται μετημφιεσμένος εις χωρικόν ο Αλέξανδρος,
ακολουθούμενος υπό τινος, χωρικήν φέροντος ωσαύτως ενδυμασίαν και δύο τοιαύτας
ενδυμασίας.) [απόδρασις].
Σκηνή Ι’:
Ιβάν,
Μαργαρίτα, Αλέξανδρος,
Σκηνή ΙΑ’:
(Επί τινα καιρόν μένει η
σκηνή κενή.
Κατόπιν δε εισέρχεται εις στρατιώτης φέρων
τροφάς.)
Στρατιώτης
Α’
Στρατιώτης
Β’,
Στρατιώτης
Δ’,
Στρατιώτης
Γ’.
Σκηνή ΙΒ’:
(Στρατιώτης Ε’ ερχόμενος)
Στρατιώται
Α’,Β’,Γ’,Δ’,Ε’
(Πίπτει η αυλαία).
Τέλος
της Πρώτης Πράξεως.
/ - ΠΡΑΞΙΣ ΔΕΥΤΕΡΑ:
Η ΘΝΗΣΚΟΥΣΑ ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ
Σκηνή Α’:
( Η
σκηνή παριστά τα πέριξ των ορίων της Σιβηρίας. Οι δραπέται καταδιωχθέντες εκ
τούτων. Ο μεν Αλέξανδρος και η
Μαργαρίτα εσώθησαν κρυβέντες όπισθεν
βράχου τινος, οπόθεν διέλαθον την έρευναν των διωκτών των. Ο δε Ιβάν συνελήφθη
αύθις.
Η Μαργαρίτα φαίνεται λίαν θλιμμένη, ο δε
Αλέξανδρος παρηγορεί αυτήν.)
Αλέξανδρος,
Μαργαρίτα,
Σκηνή Β’:
( Η σκηνογραφία παρίστησι
την εν τη Α’ πράξει παρισταμένην ειρκτήν.
Ο Ιβάν κάθηται επί τινος εδωλίου
αλυσσόδετος.)
Ιβάν
[μόνος επί σκηνής],
Σκηνή Γ’
Ιβάν
και Βλαδίμηρος (υπό τινων στρατιωτών ακολουθούμενος),
(αναχωρεί
ο Βλαδίμηρος)
Σκηνή Δ’:
Ιβάν
(μόνος
μετά δύο στρατιωτών),
( ακούεται
εντός της σκηνής πένθιμος μελωδία μετά νεκρωσίμων ψαλμών.
Ανοίγεται η θύρα της ειρκτής και εις ιερεύς
παρίσταται ενώπιον του Ιβάν).
Σκηνή Ε’:
Ιβάν
Ιερεύς,
Στρατιώτης
Α’ βαθμοφόρος,
Στρατιώτης
Β’,
Βλαδίμηρος,
Στρατιώτης
Δ’,
[ θανατική εκτέλεση του Ιβάν επί σκηνής.]
(
Οι στρατιώται σκοπεύουσι.
Οι στρατιώται κινούσι τα όπλα, ο κατάδικος
πίπτει. Ακούεται εν τη σκηνή θόρυβος.
Άπαντες
εκπλήσσονται.
Ακούεται
η φωνή: στήτε, στήτε, έλεος, χάρις, αυτοκρατορική εδόθη….)
Σκηνή Ζ’ και τελευταία:
(Εισέρχονται
εν τη σκηνή ο Αλέξανδρος, η Μαργαρίτα και έτεροι διάφοροι εξόριστοι).
Αλέξανδρος,
Μαργαρίτα,
Βλαδίμηρος,
Στρατιώται,
ο
Ιβάν [νεκρός] (εκτάδην κείμενος)
/ -
αυτοκτονία Μαργαρίτας (εξάγουσα εγχειρίδιον εκ της ζώνης της).
/ -
Σύγκρουση Αλέξανδρου με τον πατέρα του Βλαδίμηρο [(: Αίμων - Κρέων)].
/ - πηγή: το εκδοθέν βιβλίο σε ηλεκτρονική
μορφή από την «Ανέμη».