Τζούλια Λογοθέτη
Πίνακας:
«βιβλιοπωλείο που έκλεισε στα Εξάρχεια»
λάδι
σε μουσαμά
διαστάσεις:
100 cm.
X
80 cm.
Ιστοσελίδα εν προόδω - Τομείς: Νέα Ελληνική Λογοτεχνία, Αρχαιογνωσία, Ιστορία, Κοινωνική Σκέψη. Παρουσιάσεις.
Τζούλια Λογοθέτη
Πίνακας:
«βιβλιοπωλείο που έκλεισε στα Εξάρχεια»
λάδι
σε μουσαμά
διαστάσεις:
100 cm.
X
80 cm.
Αργύρης Εφταλιώτης
1907
[
αποσπάσματα (επιλεγέντα)
από
τον επιστολικό πρόλογο του Αργύρη Εφταλιώτη
για την έκδοση της συλλογής διηγημάτων
του Χρίστου Βαρλέντη «Δόξα και ζωή», Αθήνα, (1907).
Η ορθογραφία με βάση το πρωτότυπο.
Έχει
αλλάξει μόνο το τονικό σύστημα λόγω έλλειψης πολυτονικού. ] :
« Κι’ έτσι ερχόμαστε
στον ορθό, αν όχι και πλατωνικό ορισμό, πώς τίποτις πιο αληθινό από την ποίηση.
Μ’ άλλους λόγους, ο εθνικός ο ιστορικός πιο πολύτιμους βοηθούς της επιστήμης
του δεν μπoρούσε
να φανταστή από τον εθνικό ποιητή κι από τον εθνικό διηγηματογράφο.
Ας αφήσουμε τα παλιά, κι ας έρθουυμε
στους δώδεκα αυτούς μήνες. Μέσα στους δώδεκα αυτούς μήνες έχουμε τρία τέσσερα,
μας ας αναφέρουμε μονάχα δυό παραδείγματα τεχνητών που πήραν την εθνική ιστορία
και μας σάλεψαν τα κατάβαθα της ψυχής μας με την τεχνικιά παράσταση του
ατέλειωτου υλικού της.
Το ένα, και θα συμφωνήσης βέβαια να το
βάλουμε πρώτο πρώτο, είναι ο περίφημος ο «Δωδεκάλογος του Γύφτου», έργο που
μας ξανοίγει νέους ορίζοντες, καλειδοσκοπικό καθρέφτισμα της φυλής μας, άστρο
του πρώτου μεγέθου που αφίνει εποχή στην ιστορία όχι μονάχα της ελληνικής, μα
της ανθρώπινης φαντασίας.
…. Είταν ένας καιρός που μας έφερναν ξένα
μυθιστορήματα, ξενικά μεταβρασμένα, με τις καϊκιές από την Ευρώπη. … Κάπου
κάπου έβγαινε και κανένα πρωτότυπο. Πρωτότυπο δηλαδή, που δεν είταν η μορφή του
απέξω δανεισμένη. Ειδεμή, το θέμα ξένο, τα αιστήματα ξένα, τέλος κ’ η γλώσσα
ξένη, γιατί ξένη θα την πούμε και την καθαρεύουσα. Τα διαβάζαμε κ’ εκείνα, έπειτα πηγαίναμε και
λέγαμε στους φίλους μας, πρωτότυπο έγραψε ο Τάδες. Εκεί τέλειωνε ο σκοπός του.
Το καθαυτό διήγημα, δηλαδή το εθνικό και
τ’αληθινό, φύτρωσε στον τόπο μας από τη στιγμή που κατρακυλήστηκε από τα στήθια
του η πέτρα που τον πλάκωνε. Βγήκε μονάχο του, ακαλλιέργητο, απότιστο,
ασκάλιστο, σαν αγριοβότανο. Το είχε μέσα του το χώμα, δεν μπορούσε να μην το
βγάλη. Τέτοια είταν τα πρώτα εκείνα τα δοκιμάσματα.
Ως τόσο άξαφνα βγαίνει ένας Καρκαβίτσας, και μας ξαφνίζει με τέτοια
δύναμη και τέχνη, που λες κ’ ηφαίστειο είταν το χώμα του, κι ανάγκη από
πολύκαιρη προετοιμασία δεν είχε. Όμως ο Καρκαβίτσας είταν εξαίρεση.
Κάμποσα άλλα αργότερα έργα μας τόδειξαν
πως καθώς η ποίηση, έτσι και το διήγημα χρειάζεται σκάλισμα, κλάδεμα, πάστρεμα
μ’ άλλους λόγους γερή δουλειά,
Αυτό το μάθημα βάλθηκε να μας το διδάξη ο
Ψυχάρης και μας το δίδαξε. Μας το
δίδαξε χωρίς να το καλονοιώσουμε, που είναι κ’ η καλλίτερη διδαχή. Και το
δίδαξε όχι μονάχα με τα γλωσσικά του έργα, μα και με σωστά καλλιτεχνικά του
έργα, και ορίστε ο Ρομπινσώνας.
Η πρόοδο λοιπόν στο δούλεμα της μορφής
και του λεχτικού τα λίγα αυτά χρόνια είναι πολύ σπουδαία, κ’ εδώ να μ’
επιτρέψης ν’αναφέρω και του Νιρβάνα
τα ψιλοδούλευτα εκείνα τα πετράδια που ίδαμε τις προάλλες μες στο «Νουμά». Με χαρά μου μαθαίνω πως
βγαίνουνε σε ξέχωρον τόμο κ’ εκείνα.
Καθρέφτες, καθρέφτες όλ’ αυτά.
Γυαλισμένοι, δουλεμένοι, κρούσταλλο καθαροί. Τέτοιους καθρέφτες μας χρειάζεται
ο τόπος. Το έθνος άρχισε να σαλεύη, να νοιώθη τον εαυτό του. Λαχταράει λοιπό να
κοιτάζη και στον καθρέφτη να βλέπη πως φαίνεται. Σαν είναι εθνική μια τέτοια
λαχτάρα, δεν έρχεται από ματαιότητα. Ψεγάδι δεν είναι. Πολλά πράματα που
φαίνονται ψεγάδια σ’ έναν άνθρωπο, γίνονται αρετές σ’ ένα έθνος. Έθνος που δε λαχταράη να βλέπη το είναι του
μέσα σε τέτοιους καθρέφτες δεν του αξίζει τόνομα. Του λείπει η εθνική η
συνείδηση, η φιλοτιμία να νοιώση πόσους θησαυρούς μπόρεσε να σωρέψη ως τα τώρα, και πόσοι του μνήσκουν ακόμα
ανέγγιχτοι, αθώρητοι κι ανήκουστοι. Του λείπει το ιδανικό, το συναίστημα δηλαδή
του τέλειου, που δίχως αυτό δεν μπορεί να δη και να μάθη καταπού πρέπει να
ξεκινήση για ν’αγγίξη περσότερο στον προορισμό του.
Καλότυχοι εσείς, που βρίσκεστε στην εποχή
ίσα ίσα που άρχισε να γυρεύη τέτοια έργα το έθνος, και που έχετε μερικά
προηγούμενα δοκιμάσματα για να βλέπετε σε τί απότυχαν εκείνα, ποιά τους βγήκανε
θαμπά κι ανώμαλα, τί λογής λοιπό δουλειά, και πόση δουλειά χρειάζεται για να
βγουν έργα σωστά, γερά κι αλάθευτα, που να τα μελετάη ο λαός και να σπαρταράνε
τα σωθικά του από την αλήθεια τους.»
Αγγλία, 26-7-1907 Αργύρης Εφταλιώτης.
ΑΣΦΑΛΕΙΑΙ ΚΑΛΛΟΥΣ
η ΩΡΑΙΟΤΗΣ
1913
Περιοδικό
ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ
Μηνιαίον
Φιλολογικόν και Καλλιτεχνικόν Περιοδικόν
Διευθυντής:
Δ.Ι. Καλογερόπουλος
Έτος
ΙΓ’,
Τεύχος:
153
Νοέμβριος 1913
στήλη: Ποικίλη Σελίς (σ. 141)
Ασφάλειαι
κάλλους
Εις το Σικάγον εδρεύουσα πρωτότυπος ασφάλεια «Ωραιότης», η οποία ασφαλίζει
διάφορα μέρη του σώματος φημιζόμενα ως ωραία, ίδρυσεν υποκατάστημα και εις
Παρισίους.
Όλαι αι φημισμέναι ως ωραίαι της Γαλλικής πρωτευούσης έσπευσαν ν’ ασφαλισθούν.
Η διάσημος χορεύτρια Ναπιερκόβσκα ησφάλισε τους πόδας της αντί 250
χιλιάδων φράγκων.
Η τραγωδός δις Βαλάνδρι αντί 100 χιλιάδων φράγκων την κόμην της, η
οποία έχει μήκος ίσον με το ανάστημά της.
Η
αοιδός δις Αριέλ αντί 50 χιλιάδων τους ωραίους οφθαλμούς της.
Η δις
Ρετζίνα Μπαντέ, η περίφημος διά τας πλαστικάς εικόνας, το στήθος της αντί 500
χιλιάδων και την φωνήν της αντί ενός εκατομμυρίου.
Τέλος η δις Μωδ Χάρρυ ησφάλισε την ωμοπλάτην της, αγαλματώδους
στρογγυλότητος, αντί 25 χιλιάδων φράγκων.
σχόλιον:
Α΄ Παγκόσμιος
Πόλεμος (1914-1918)
ΣΚΗΝΙΚΟ
ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ
Τμήμα φωτογραφίας
από παράσταση
αρχαίου ελληνικού δράματος
Η
πλήρης φωτογραφία είναι πολύ πιο εντυπωσιακή
Περιέχεται
στο μεστό και κατατοπιστικό άρθρο
του
Βύρωνα Κρετσόβαλη
Ευριπίδη «Αρχέλαος», μία
Μακεδονική Τραγωδία
(25/5/2018) αναρτημένο στον ιστότοπο Off The Record News
ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ περιοδικό
Καλλιτεχνικόν
περιοδικόν εκδιδόμενον κατά μήνα εν Αθήναις
Διευθυντής: Δ.Ι.
Καλογερόπουλος
Συνδρομή ετησία:
δραχμαί 12
Το τεύχος: δραχμαί 2
Έτος: ΙΖ
Τεύχος: 200-201
Οκτώβριος – Νοέμβριος
1917
Αθήναι, οδός Χαριλάου
Τρικούπη 22α
Από την στήλη: Ποικίλη Σελίς (σ. 94)
άρθρο: «ο
τραγικώτερος συγγραφεύς»
« Ωρισμένως το ρεκόρ της εγκληματικότητος μεταξύ
των συγγραφέων έχει ένας Γερμανός μυθιστοριογράφος.
Την ύπαρξίν του ανεκάλυψε μία Αμερικανική εταιρεία κατά των επικινδύνων βιβλίων.
Ο αθεόφοβος εις τάς 2500 σελίδας του έργου του,
σκοτώνει 2293 πρόσωπα !
Εκ τούτων τα χίλια φονεύονται με περίστροφα, τυφέκια και άλλα πυροβόλα όπλα,
210 ζεματίζονται, 219 δηλητηριάζονται ή πεθαίνουν από ασφυξίαν, 130 μαχαιρώνονται,
61 πεθαίνουν από το ξύλο. 16 πνίγονται, 4 απαγχονίζονται, 8 καταδικάζονται εις θάνατον
εκ πείνης, 3 δίδονται βορά εις τους κροκοδείλους, ένα θάπτεται ζωντανό και τα λοιπά
υποκύπτουν εις βασανιστήρια ποικιλώτατα και ιδιορρυθμότατα, τα οποία μόνον μία
αφηνιάσασα φαντασία μπορεί να συλλάβη.
Τα πρόσωπα του μυθιστορήματος είνε εν όλω 2294. Εκ τούτων τα 2293 μεταβαίνουν εις τας αιωνίους μονάς με βίαιον θάνατον.
Μόνον ένα πρόσωπον διαφεύγει την κοινήν τύχην των άλλων, διά τον λόγον ότι έχει την ευτυχίαν να πεθάνη από φυσικόν θάνατον εις τας πρώτας σελίδας του έργου. »
/ - πηγή:
περ. Πινακοθήκη, τεύχος: 200-201,
1917, - στήλη: Ποικίλη Σελίς, (σ. 94).
[ σχόλιον: ατυχώς
και από περιέργεια στο συγκεκριμένο σύντομο άρθρο δεν αναφέρεται το όνομα του
συγγραφέα, ούτε πότε εκδόθηκε το μυθιστόρημα ή τα μυθιστορήματά του, ώστε να
μπορέσει να υπάρξει η εικασία ενδεχόμενης συσχετίσεως μεταξύ έκδοσης του
μυθιστορήματος και της αυξανόμενης βίας του Α’ παγκοσμίου πολέμου. ]
Αλίντα Δημητρίου,
«Η γυναίκα στο χώρο του κινηματογράφου»
- άρθρο στο
περ. «Φιλμ», τεύχος 17, (1979)
[ Τα παρουσιαζόμενα αποσπάσματα
από το εν λόγω άρθρο της Αλίντας Δημητρίου ελαφρά τροποποιημένα ως προς την
παραγραφοποίηση. ]
περ. «Φιλμ»,
τεύχος 17, Ιούλιος 1979 (τιμή: 120 δρχ.)
Ο
τίτλος του τεύχους «Γυναίκες και
κινηματογράφος»
Διευθυντής: Θανάσης Ρεντζής
’Επιμέλεια τεύχους: Γκαίη Άγγελή
Συνεργάτες:
’Ιωάννα Ζερβού,
Μαργαρίτα Καραπάνου,
Έφη Ρομποτή,
Ρούλα Φασσέα,
Κώστας Βάκκας,
Άνδρέας Παγουλατος,
Νΐκος Ε. Παναγιωτόπουλος,
ΝότηςΦόρσος.
Στο συγκεκριμένο τεύχος 17 του περ. «Φιλμ» (1979) υπάρχουν επίσης,
μεταξύ άλλων, τα άκρως ενδιαφέροντα άρθρα:
/ - Laura Malvey, Οπτική
απόλαυση και αφηγηματικός κινηματογράφος.
/ - Ιωάννα Ζερβού, Μαργκερίτ Ντυρά. Από τη λογοτεχνία στον
κινηματογράφο.
/ - Νίκος Φενέκ Μικελίδης, Γυναικείες μορφές στον κινηματογράφο. Από
τον Έντισον ως τις μέρες μας.
ακόμη οι συζητήσεις-συνεντεύξεις:
/ - Σαντάλ Άκερμαν μια συζήτηση με
τον Ανδρέα Παγουλάτο και τον Ιβάν Αράντα.
/ - Γκαίη Αγγελή, «Μια συνομιλία με
την πρώτη Ελληνίδα Σκηνοθέτιδα Μαρία Πλυτά».
από το άρθρο της Αλίντας
Δημητρίου:
Η Μαρία Πλυτά
έμφανίζεται άπό τήν άρχή της δεκαετίας τοϋ 50 καί κρατάει τό ρόλο τοϋ
Σκηνοθέτη, καί τοϋ παραγωγού
(πρώτη ταινία: «Τ’ άρραβωνιάσματα»,
1950).
Η Δέσποινα Κοντογιώργη
δουλεύει γιά πρώτη φορά στή ταινία «Λύκαινα»
τής Μαρίας Πλυτά καί μετά στό «Πικρό
ψωμί» τοϋ Γρηγόρη Γρηγορίου. Κρατάει τό ρόλο τοϋ Σκρίπτ καί τοϋ βοηθού
σκηνοθέτη. ’Αργότερα δουλεύει στό μοντάζ καί τή Διεύθυνση παραγωγής.
Η Δέσποινα Κοντογιώργη είναι ή πρώτη, πού μέσα στη πορεία τής δουλειάς
της άνέπτυξε τήν ειδικότητα τής Σκρίπτ άνάλογα μέ τά ξένα πρότυπα.
Μιά άλλη γυναικεία παρέμβαση στά κατοπινότερα χρόνια είναι αυτή τής
συγγραφέως Μαργαρίτας Λυμπεράκη πού
έκανε τό σενάριο τής «Μαγικής Πόλης»
τοϋ Νίκου Κούνδουρου, κι’ άργότερα
έκανε κι’ άλλα σενάρια, πού άλλα γνωρίστηκαν καί άλλα δχι.
Τό 1958, ή Αίλα Κουρκουλάκου γυρίζει τήν πρώτη της ταινία «Τό νησί τής σιωπής», έχει σπουδάσει
κινηματογράφο στήν ’Ιταλία.
Η Μαριλένα ’Αραβαντινοϋ δουλεύει σάν ντεκορατρίς.
Προχωρώντας στή δεκαετία τοϋ 60, βρίσκουμε τήν Βασιλεία Δρακάκη ν’ άσχολεϊται τόσο στό τομέα τής Παραγωγής, δσο
καί τής Διανομής.
Τό 1964, ή Αιμιλία Προβιά
σκηνοθετεί τή μικρού μήκους «Περίπατος» καί ένα χρόνο άργότερα (1965) τήν
έπίσης μικρού μήκους: «'Αχιλλέας».
Στό μοντάζ έχουμε τή Γιάννα Σπυροπούλου
καί στό κόψιμο τοϋ νεγκατίφ τήν πασίγνωστη Μπέτυ.
Στή διεύθυνση παραγωγής τήν ‘Ασπα
Σωτήρχου καί τήν Τζοβάνα Μπέζου.
Τή δεκαετία τοϋ 70 έγκαινιάζει η Νίκη
Τριανταφυλλίδη, ηθοποιός τοϋ κινηματογράφου πού περνάει πίσω άπό τήν κάμερα
καί γυρίζει τήν ταινία μικρού μήκους «Τό συνηθισμένο μου όνειρο».
Τήν ίδια χρονιά σκηνοθετεί καί η Εύγενία
Χατζίκου τή μικρού μήκους «Τό άγγελούδι μας, πούντο».
Η Μίκα Ζαχαροπούλου τό 1965
γυρίζει τή μικρού μήκους ταινία «Συνάντηση», δπου έκτός άπό τό ρόλο τοϋ
Σκηνοθέτη είναι και ηθοποιός, ένώ τήν έπόμενη χρονιά (1966) γυρίζει τή μεγάλου
μήκους ταινία «Δάφνις καί Χλόη».
Τό 1967 έμφανίζεται ή Τώνια
Μαρκετάκη μέ τή μικρού μήκους «Ό Γιάννης καί ό δρόμος» καί κάνει ή ίδια τό
μοντάζ.
Τό 1973 γυρίζει πιά ταινία μεγάλου μήκους: «Γιάννης ό βίαιος».
Τό 1972, ή Εταιρία «Σύγχρονος Κινηματογράφος» χρηματοδοτεί δέκα ταινίες
μικρού μήκους καί δίνει τήν εύκαιρία νά παρουσίαστοϋν τρεις γυναίκες:
/ - ή Φρίντα Λιάππα μέ τήν ταινία «Μετά 40 μέρες»,
/ - ή Βασιλική Ήλιοπούλου μέ τή ««Μικρή περιγραφή τής έπιστροφής του»,
/ - ή Μαρία Γαβαλά μέ τό ««Άνθρωποι καί τόποι ύπό έξέλιξη».
Καί οί τρεις κρατούν τό ρόλο τοΰ Σκηνοθέτη.
Ή Πόπη Άλκουλή γυρίζει τή
μικρού μήκους ταινία «’Εκδρομή».
Το 1973:
Τό 1973 παρουσιάζεται:
/ - η Μαρία Νικολακοπούλου μέ τήν «Ή Άννα ξεκουράζεται»
/ - η Κεύη Παγώνη μέ τήν «Η μέρα τέλειωσε».
Καί οί δυό ταινίες είναι μικρού μήκους.
Το 1974:
Η Λένα Βουδούρη τό 1974 κάνει τή μικρού
μήκους: «Άννιμα» καί τήν έπόμενη χρονιά (1975) περνάει σέ ταινία μεγάλου μήκους
«Καραγκιόζης».
Το 1975:
Η Μαρία
Κομνηνού παρουσιάζει στό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τοϋ ’75, τή μικρού μήκους
««Καβάλα, Νοέμβρης 1974».
Το 1976:
Τό 1976 παρουσιάζονται πέντε ταινίες
μικρού μήκους άπό γυναίκες:
/ - η Γκαίη Άγγελή μέ τό «Μοναστηράκι»,
/ - η Μαρία Γαβαλά μέ τό «Κρέπ ντέ Σίν»,
/ - η Ελένη Γκρέμου μέ τό «Μιά ματιά καί μιά κουβέντα»,
/ - η ’Ίρις Ζαχμανίδου μέ τό <«Γελεκάκι»
/ - η Κυριακή Λαζόγκα μέ τό «’Άτιτλο».
/ - ή Δέσποινα Καρβέλα, ή όποία στό Διεθνές Φεστιβάλ τοϋ ’76 συμμετείχε
μέ τήν ταινία μικρού μήκους «Μπέρκλεϋ, τό άπόγευμα».
Το 1977:
’Αναφέρουμε μέ άλφαβητική σειρά τίς ταινίες
τοϋ 1977:
Α.) Ταινίες μεγάλου μήκους:
/ - «Παραλλαγές στό ϊδιο θέμα» τής Άντουανέτας
Άγγελίδη,
/ - «Οί γυναίκες σήμερα» τής Πόπης
Άλκουλή,
/ - «Ό άγώνας τών τυφλών» τής Μαίρης
Παπαλιοϋ.
Β.) Ταινίες μικρού μήκους:
/ - « Άπό τή μιά άκρη στήν άλλη» τής
Μαρίας Γαβαλά,
/ - «Οί Καρβουνιάρηδες» τής Άλίντας Δημητρίου,
/ - « Ό τραγικός θάνατος τοϋ
παππού» τής Βασιλικής Ήλιοπούλου,
/ - «Γιά τήν Ικαρία» τής Λάλη Κοντοθεοδώρου,
/ - «Μιά ζωή σέ θυμάμαι νά φεύγεις»
τής Φρίντας Λιάππα.
Το 1978:
Τό 1978 παρουσιάζονται τέσσερα νέα όνόματα μέ μικρού μήκους:
/ - η Άννα Κεσσίσογλου μέ τό « Απεργία πείνας»,
/ - η Μαρία Μαυρίκου μέ τό ««Σκυριανό γάμο»,
/ - η Μαρία Παπαγεωργίου μέ τό «Μιά μικρή έμπνευση»,
/ - η Φωτεινή Σισκοπούλου μέ τόν « ’Απόφοιτο».
Γύρισαν, έπίσης ταινίες μικρού μήκους:
/ - η Γκαίη
Άγγελή τό «Θεσσαλονίκη, 6.5 Ρίχτερ»
/ - η Άλίντα Δημητρίου τό «Σπάτα».
Πρίν κλείσουμε τή δεκαετία τού ’70 πρέπει ν’ άναφέρουμε:
/ - τή Φοίβη
Σταυροπούλου στή Διεύθυνση παραγωγής,
/ - τή Δέσποινα Μαρουλάκου στό μοντάζ,
/ - τή Μίλλη Γρέγου Δεληπέτρου στήν Παραγωγή, χρηματοδότησε δυό ταινίες
μεγάλου μήκους.