Douglas
MacDowell ATHENIAN HOMICIDE LAW
Douglas M. MacDowell, “Athenian Homicide Law in the
Age of the Orators”, Manchester University Press, 1963.
(Τα
κεφάλαια του βιβλίου)
/
- I. PURPOSES.
/
- II. The FAMILY.
/
- III. The BASILEUS (Ο «άρχων
βασιλεύς») .
/
- IV. The AREOPAGOS. (Ο «Άρειος Πάγος»).
/
- V. The EPHETAI (Οι «Εφέται»).
[: Αρποκρατίων: «οι δικάζοντες τάς εφ’ αίματι κρίσεις επί
Παλλαδίω καί επί πρυτανείω καί επί Δελφινίω και
εν Φρεαττοί εφέται εκαλούντο».]
/ - VI. The PALLADION. (το «Παλλάδιον»).
[Αριστοτέλης, Αθηναίων
Πολιτεία, 57.3 : «των δ’ ακουσίων
[φόνων δίκας] καί βουλεύσεως κάν
οικέτην αποκτείνη τις ή μέτοικον ή ξένον, οι επί Παλλαδίω [δκάζουσιν].»
/
- VII. The Delphinion (το «Δελφίνιον»).
[Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία, 57.3: «εάν δ’ αποκτείναι μέν τις ομολογή, φή δέ
κατά τούς νόμους, οίον μοιχόν λαβών ή εν πολέμω αγνοήσας ή εν άθλω
αγωνιζόμενος, τούτω επί Δελφινίω δικάζουσιν»]
[ διάταγμα του Διοφάντου, 410 π.Χ.: «εάν τις δημοκρατίαν καταλύη τήν Αθήνησιν, ή
αρχήν τινα άρχη καταλελυμένης τής δημοκρατίας, πολέμιος έστω Αθηναίων καί
νηποινεί τεθνάτω, καί τα χρήματα αυτού δημόσια έστω, καί της θεού το
επιδέκατον. Ο δε αποκτείνας τόν ταύτα ποιήσαντα καί ο συμβουλεύσας όσιος έστω
καί ευαγής.» ]
[ διάταγμα του Ευκράτους, 336 π.Χ.: «εάν τις επαναστή τώ δήμω επί τυραννίδι ή την
τυραννίδα συνκαταστήση ή τον δήμον των Αθηναίων ή την δημοκρατίαν τήν Αθήνησιν
καταλύση, ός άν τον τούτων τι ποιήσαντα αποκτείνη όσιος έστω».]
/
- VIII. In PHREATTO. [ To «εν Φρεαττοί»].
/
- IX. The PRYTANEION and the PHYLOBASILEIS.
[Το «Πρυτανείον» και οι «φυλοβασιλείς»].
[ Οι φυλοβασιλείς ήταν οι επί κεφαλής
των τεσσάρων αρχαίων φυλών της Αττικής (πρό των μεταρρυθμίσεων του Κλεισθένη).
Μολονότι είχαν εκτοπισθεί πολιτικά πλέον
από τις δέκα τεχνητές φυλές που δημιούργησε ευφυώς ο Κλεισθένης, παρέμεναν σε
αυτούς κάποιες θρησκευτικές λειτουργίες. Στον πέμπτο και τέταρτο αιώνα π.Χ.
λοιπόν τα καθήκοντα των φυλοβασιλέων ήταν κυρίως θρησκευτικά. (Πολυδεύκης, Ονομαστικόν, 8.III).]
/
- X. OATHS.
/
- XI. WITNESSES.
/
- XII. PENALTIES and PARDON.
[ Ο Δημοσθένης στο λόγο του «Κατά
Μειδίου» καταγράφει τα διάφορα είδη τιμωριών που επιβάλλονται στην εκ προθέσεως
ανθρωποκτονία, και προσπαθεί να την διαχωρίσει από την άνευ προθέσεως
ανθρωποκτονία.
Δημοσθένης, Κατά Μειδίου, 21.43: « οι φονικοί [νόμοι] τους μεν εκ προνοίας
αποκτιννύντας θανάτω και αειφυγία και δημεύσει των υπαρχόντων ζημιούσι, τούς δ’
ακουσίως αιδέσεως καί φιλανθρωπίας πολλής ηξίωσαν». ]
Η
μέθοδος εκτέλεσης των καταδικασθέντων για ανθρωποκτονία: «αποτυμπανίζειν»
(«τύμπανον»). ]
/ - XIII. APAGOGUE and GRAPHE, («Απαγωγή» και «γραφή»).
[Ο Douglas MacDowell διακρίνει τρία είδη «απαγωγής» και ένα
ακόμη είδος «απαγωγής» αλλά όχι απολύτως
σαφές.
Το
πρώτο είδος «απαγωγής»: Εάν ο άρχων-βασιλεύς είχε κηρύξει για έναν πολίτη
να «απέχει από τα νομικά ζητήματα (της
πόλης)» και εκείνος, μεταξύ του χρονικού διαστήματος της προκήρυξης και της
δίκης του σε κάποιο από τα ειδικά δικαστήρια φόνου, είχε βρεθεί στην αγορά είτε
σε κάποιο άλλο μέρος στο οποίο απαγορευόταν να πάει, τότε μπορεί να υπόκειται
σε «απαγωγή». Δικαζόταν, και εάν βρισκόταν ένοχος, η ποινή βρισκόταν στην
ευχέρεια του δικαστηρίου.
Το δεύτερο είδος «απαγωγής»: Εάν ένας πολίτης
ήταν αποδεδειγμένα φονεύς, και βρισκόταν στην αγορά ή σε όποια άλλα μέρη ήταν
απογορευμένα για τους φονείς, τότε μπορεί να υπόκειτο σε «απαγωγή», ακόμη και
εάν δεν είχε προηγουμένως εις βάρος του καμμία προκήρυξη απαγόρευσης.
Δικαζόταν, και εάν βρισκόταν ένοχος, η ποινή ήταν θάνατος. Η διαφορά ανάμεσα
στο πρώτο είδος απαγωγής και σε αυτό, το δεύτερο, είναι ότι σε αυτό το δεύτερο
είδος απαγωγής ήταν απαραίτητο για τον κατήγορο (και «απαγωγέα») να αποδείξει
στο δικαστήριο ότι ο κατηγορούμενος ήταν φονεύς, ενώ στο πρώτο είδος απαγωγής
το πιθανότερο ενδεχομένως ήταν να αποδείξει μόνον ότι είχε γίνει εις βάρος του
κατηγορουμένου κάποια προκήρυξη απαγόρευσης.
Το τρίτο είδος «απαγωγής»: Εάν ένας πολίτης
είχε βρεθεί ένοχος σε δίκη φόνου και είχε τιμωρηθεί με εξορία, και μετά αυτός
βρισκόταν πίσω στην Αττική, τότε μπορεί να υπόκειτο σε «απαγωγή» και να
εκτελείτο χωρίς δίκη από τους θεσμοθέτες. ]
/
- XIV: VENGEANCE, CLEANSING, and DETERRENCE.
(Εκδίκηση, Καθαρμός, και Αποτροπή).