Προκρίνουμε και προτείνουμε το άρθρο
The Cheater’s
High: The Unexpected Affective Benefits of Unethical Behavior
by Nicole E.
Ruedy, Celia Moore, Francesca Gino, and Maurice E. Schweitzer
Article in Journal of Personality and Social
Psychology (2013)
Διαθέσιμο στο διαδίκτυο
The Cheater
Συνόψιση
θέσεων άκρως περιληπτικά.
Το κείμενο είναι αμετάφραστο. Στο τέλος προσφέρεται μία ενδεικτικής μορφής μετάφραση αλλά χωρίς να αξιώνει υψηλό βαθμό αξιοπιστίας. Συνοδεύεται από κάποια σχόλια σχετιζόμενα με τη φύση της συγκεκριμένης μελέτης.
Δεν περιλαμβάνεται η μεθοδολογία και ανάλυση των έξι πειραμάτων (studies), που παραθέτουν οι ερευνητές
Ούτε επίσης οι περιορισμοί [κοινωνικό περιβάλλον, situational factors, political system, etc) που στον επίλογό τους θέτουν οι
ερευνητές.
Το ερώτημα του αν
συμφέρει κανείς να είναι δίκαιος ή άδικος που τίθεται στην αρχή της «Πολιτείας»
του Πλάτωνος επανεμφανίζεται στην παρούσα μελέτη. Βέβαια μην ξεχνάμε ότι ο
Πλάτων με τον μύθο του Ηρός (τιμωρία στο επέκεινα) είχε θέσει μια τελική
δικλείδα για τον cheater [κοινωνικό εξαπατητή] που διέφυγε ανεξέλεγκτος από την παρούσα ζωή.
Στη συγκεκριμένη
μελέτη των Ruedy, Moore, Gino, and Schweitzer βασικό
ρόλο ενέχει η διάκριση μεταξύ του “should” self και του “want” self.
Behavioral
ethics scholars argue that when people face ethical dilemmas, they experience a
tension between a person’s “want” and “should” selves (Bazerman, Tenbrunsel,
& Wade-Benzoni, 1998; Mead, Baumeister, Gino, Schweitzer, & Ariely,
2009; Tenbrunsel et al., 2010).
The “want”
self is defined by short-term goals,
impulsivity, and “hot” decisions, whereas the “should”
self involves long-term, rational, and “cold” decisions
Τα σποσπάσματα από το
άρθρο:
Many
theories of moral behavior assume that unethical behavior triggers negative
affect. In this article, we challenge this assumption and demonstrate that
unethical behavior can trigger positive affect, which we term a “cheater’s
high.”
Cheating is associated with feelings of
self-satisfaction, and the boost in positive affect from cheating persists even
when prospects for self-deception about unethical behavior are reduced (Study
5).
We propose
that although many individuals believe that engaging in unethical behavior will
result in increased negative affect, acting unethically can predictably trigger
positive feelings. Across six experiments, we find support for our predictions.
In
fact, scholars and philosophers alike have long assumed a link between affect
and ethical decision making (see Plato, Republic, 2:359a–360d, 10:612b; see
also Doris, 2002, Chapter 8; Rawls, 1971). Accounts of this link typically
presume that immoral acts trigger negative affect (such as guilt, shame, and
remorse) and that the anticipation of negative affect represents an expected
cost that curbs unethical behavior (Bandura, 1990; Baumeister et al., 2007;
McGraw, 1987; Schwarz, 2000; Wright, 1971).
In summary, empirical work across laboratory
and field studies have supported the prevalent assumption that unethical
behavior triggers negative affect, but these studies have focused on acts that
harm a salient victim, often at the directive of someone else.
However, restricting
the definition of unethical behavior to acts that cause direct interpersonal
harm would be problematic. Many acts of theft and dishonesty—including computer
piracy, tax evasion, insurance fraud, workplace theft, and cheating in
scholarly endeavors— do not cause (obvious) direct harm to a salient victim.
Yet, they do contravene a moral principle, such as fairness or honesty, and are
therefore widely recognized as unethical, even without an element of
interpersonal harm.
Thus, building on traditions in both moral
psychology ((Uhlmann, Pizarro, Tannenbaum, & Ditto, 2009) and philosophy
(Hare, 1981; Kant, 1785/1993), we define
unethical
behavior as acts that violate
widely held moral principles (such as honesty or fairness).
This definition includes behaviors such as
cheating, dishonesty, and stealing. Many
behaviors that violate widely held principles lack a specific, identifiable victim
but harm the broader community and
constitute unethical behavior (Alicke, 2012; Pizarro, Tannenbaum, &
Uhlmann, 2012). For instance, unethical actions may undermine a norm (Gray,
Waytz, & Young, 2012) or violate abstract concepts such as “community”
(Rozin, Lowery, Imada, & Haidt, 1999) or “purity” (Haidt, 2001).
Surprisingly, very little prior work has
examined the affective consequences of voluntary unethical behavior without
obvious harm or a salient victim.
Thus, in contrast to the traditional perspectives,
we propose that voluntary unethical acts without salient victims and obvious harm
not only fail to elicit negative affect but may actually evoke positive affect,
a phenomenon we term the “cheater’s high.”
The idea that unethical behavior can trigger
positive affect is consistent with many anecdotal accounts of dishonesty,
theft, and fraud. These accounts include wealthy individuals who delight in
shoplifting affordable goods (Seagrave, 2001), joy-riders who steal cars for
the thrill (Katz, 1988), and fraudsters who revel in their misdeeds [απατεώνες που διασκεδάζουν/καυχώνται για τις κακές τους πράξεις] (Abagnale
& Redding, 2000).
We
note that the “cheater’s high” is related to two streams of prior research.
First, it is related to Ekman’s (2001)
concept of “duping delight,” or the
exhilaration [χαρά] caused
by successfully deceiving others, which to date, lacks an
empirical demonstration (DePaulo et al., 2003).
Second, it is related to research on “forbidden fruit,” which suggests that
people find objects and experiences that are forbidden or taboo to be more
attractive and alluring than those that are not forbidden (Alberts, Mulkens,
Smeets, & Thewissen, 2010; Fishbach, 2009; Mann & Ward, 2001; Pechmann &
Shih, 1999). This work does not address the affective consequences of unethical
behavior but does suggest a
contributing factor: People may enjoy
engaging in behaviors that are prohibited.
Οι μελετητές της δεοντολογικές συμπεριφοράς υποστηρίζουν
ότι όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ηθικά διλήμματα, βιώνουν μια (εσωτερική)
ένταση μεταξύ του εαυτού-«θέλω» και του εαυτού-«πρέπει» (Bazerman, Tenbrunsel, & Wade-Benzoni, 1998; Mead, Baumeister, Gino, Schweitzer, & Ariely, 2009 Tenbrunsel et al., 2010).
Ο «θέλω»-εαυτός ορίζεται από
βραχυπρόθεσμους στόχους, παρορμητικότητα και «καυτές» αποφάσεις, ενώ ο «πρέπει»-εαυτός περιλαμβάνει
μακροπρόθεσμες, λογικές και «ψυχρές» αποφάσεις
Πολλές θεωρίες ηθικής
συμπεριφοράς υποθέτουν ότι η ανήθικη συμπεριφορά προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις.
Σε αυτό το άρθρο, αμφισβητούμε αυτήν την υπόθεση και αποδεικνύουμε ότι η
ανήθικη συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει θετική επίδραση, την οποία ονομάζουμε
«cheater's high». [:~ το «ανέβασμα» του
εξαπατητή.]
Η εξαπάτηση σχετίζεται με συναισθήματα εαυτο-ικανοποίησης και η αύξηση της θετικής επίδρασης από την εξαπάτηση συνεχίζεται ακόμη και όταν μειώνονται οι προοπτικές για εαυτo-εξαπάτηση (self-deception) σχετικά με την ανήθικη συμπεριφορά (Μελέτη 5).
Εμείς προτείνουμε ότι μολονότι πολλά άτομα πιστεύουν ότι η συμμετοχή σε ανήθικη συμπεριφορά θα οδηγήσει σε αυξημένο αρνητικό αποτέλεσμα, το «δραν» ανήθικα απεναντίας μπορεί να προκαλέσει προβλέψιμα θετικά συναισθήματα (για τον εξαπατητή). Σε έξι πειράματα, βρίσκουμε υποστήριξη για τις προβλέψεις μας.
Στην πραγματικότητα, οι μελετητές και οι φιλόσοφοι έχουν από κοινού εδώ και πολύ καιρό υποθέσει μια ζεύξη μεταξύ της επιρροής και της ηθικής λήψης αποφάσεων (βλ. Plato, Republic, 2: 359a-360d, 10: 612b, βλ. Επίσης Doris, 2002, Κεφάλαιο 8; Rawls, 1971). Οι εξηγήσεις αυτού του συνδέσμου (link) υποθέτουν συνήθως ότι οι ανήθικες πράξεις προκαλούν αρνητικές επιπτώσεις (όπως ενοχή, ντροπή και τύψεις) και ότι η πρόβλεψη των αρνητικών επιπτώσεων αντιπροσωπεύει ένα αναμενόμενο κόστος που περιορίζει την ανήθικη συμπεριφορά ( Bandura, 1990; Baumeister et al., 2007; McGraw 1987, Schwarz, 2000, Wright, 1971).
Συνοπτικά, η εμπειρική εργασία σε εργαστηριακές και επιτόπιες μελέτες έχει υποστηρίξει την επικρατούσα υπόθεση ότι η ανήθικη συμπεριφορά προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις, αλλά αυτές οι μελέτες έχουν επικεντρωθεί σε πράξεις που βλάπτουν ένα εμφανές θύμα, συχνά κατόπιν εντολής κάποιου άλλου.
Ωστόσο, ο περιορισμός του ορισμού της ανήθικης συμπεριφοράς σε πράξεις που προκαλούν άμεση διαπροσωπική βλάβη θα ήταν προβληματικός. Πολλές πράξεις κλοπής και ανεντιμότητας -συμπεριλαμβανομένης της πειρατείας υπολογιστών, της φοροδιαφυγής, της ασφαλιστικής απάτης, της κλοπής στο χώρο εργασίας και της απάτης σε επιστημονικές προσπάθειες- δεν προκαλούν (προφανή) άμεση βλάβη σε ένα εμφανές θύμα. Ωστόσο, παραβιάζουν μια ηθική αρχή, όπως tη δικαιοσύνη ή tην ειλικρίνεια, και ως εκ τούτου αναγνωρίζονται ευρέως ως ανήθικες, ακόμη και χωρίς ένα στοιχείο διαπροσωπικής βλάβης.
Έτσι, βασιζόμενοι σε παραδόσεις τόσο στην ηθική ψυχολογία ( Uhlmann , Pizarro, Tannenbaum , & Ditto, 2009) όσο και στη φιλοσοφία (Hare, 1981; Kant, 1785/1993), ορίζουμε την ανήθικη συμπεριφορά ως πράξεις που παραβιάζουν ευρέως ηθικές αρχές (όπως για παράδειγμα την ειλικρίνεια ή την δικαιοσύνη).
Αυτός
ο ορισμός περιλαμβάνει συμπεριφορές όπως εξαπάτηση, ανεντιμότητα και κλοπή. Πολλές
συμπεριφορές που παραβιάζουν ευρέως διαδεδομένες αρχές στερούνται
συγκεκριμένου, αναγνωρίσιμου θύματος, αλλά βλάπτουν την ευρύτερη
κοινότητα και συνιστούν ανήθικη συμπεριφορά ( Alicke , 2012; Pizarro,
Tannenbaum , & Uhlmann , 2012).
Για παράδειγμα, οι ανήθικες ενέργειες μπορεί να υπονομεύσουν έναν κανόνα (Gray, Waytz , & Young, 2012) ή να παραβιάζουν αφηρημένες έννοιες όπως «κοινότητα» ( Rozin, Lowery, Imada , & Haidt , 1999) ή την «αγνότητα» ( Haidt, 2001).
Παραδόξως, πολύ λίγη προηγούμενη εργασία εξέτασε τις συναισθηματικές συνέπειες της εθελοντικής ανήθικης συμπεριφοράς χωρίς προφανή βλάβη ή εμφανές θύμα.
Έτσι, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές οπτικές, προτείνουμε ότι οι εκούσιες ανήθικες πράξεις χωρίς εμφανή θύματα και προφανή βλάβη όχι μόνο αποτυγχάνουν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις, αλλά μπορούν πραγματικά να προκαλέσουν θετικές επιπτώσεις, ένα φαινόμενο που ονομάζουμε « cheater's high ».
Η ιδέα ότι η ανήθικη συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει θετική επίδραση είναι σύμφωνη με πολλές ανέκδοτους εξηγήσεις της ανεντιμότητας, κλοπής και απάτης. Οι εξηγήσεις αυτές περιλαμβάνουν εύπορα άτομα που χαίρονται να κλέβουν σε καταστήματα προσιτά προϊόντα ( Seagrave , 2001), κλοπείς που κλέβουν αυτοκίνητα για τη συγκίνηση (Katz, 1988), και απατεώνες οι οποίοι απολαμβάνουν τα παραπτώματά τους [ απατεώνες που διασκεδάζουν / καυχώνται για τις κακές τους πράξεις ] ( Abagnale & Redding, 2000).
Σημειώνουμε ότι το «cheater's high» σχετίζεται με δύο ρεύματα προηγούμενης έρευνας.
Πρώτον, σχετίζεται με την έννοια του Ekman (2001) « duping delight » [: χαρά του πετάγματος(;)] ή την χαρά που προκλήθηκε από την επιτυχή εξαπάτηση άλλων, η οποία μέχρι σήμερα, δεν διαθέτει εμπειρική απόδειξη (DePaulo et al., 2003).
Δεύτερον, σχετίζεται με την έρευνα σχετικά με τον «απαγορευμένο
καρπό», η οποία υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι βρίσκουν τα αντικείμενα
και τις εμπειρίες που είναι απαγορευμένες ή ταμπού να είναι πιο ελκυστικές και
δελεαστικές από εκείνες που δεν απαγορεύονται ( Alberts, Mulkens, Smeets, &
Thewissen, 2010; Fishbach, 2009; Mann & Ward, 2001; Pechmann & Shih,
1999).
Αυτή η εργασία δεν αντιμετωπίζει τις
συναισθηματικές συνέπειες της ανήθικης συμπεριφοράς, αλλά προτείνει έναν
παράγοντα που συμβάλλει: Οι άνθρωποι μπορεί να απολαμβάνουν τη συμπεριφορά
που απαγορεύεται.
[σχόλιον: Στο συγκεκριμένο άρθρο, υποστηριζόμενο από πειράματα που
επιβεβαιώνουν τις υποθέσεις των ερευνητών, εκείνο που δεν διερευνήθηκε είναι:
/ - α) η διάρκεια της ικανοποίησης του βιώνει ο «εξαπατητής» του
συγκεκριμένου τύπου. Είναι πρόσκαιρη και παροδική; Εγγράφεται στη μνήμη και
γίνεται έξις για περαιτέρω όλο και μεγαλύτερης κλίμακος «εξαπατήσεις»
(εθισμός). Και εάν υπάρχει «εθισμός» από ποιο σημείο αυτός εκκινεί;
/ - β) η ικανοποίησή του αυξομειώνεται ανάλογα με την δυσκολία της πράξης
εξαπάτησης;
/ - γ) σχετιζόμενο με το αμέσως προηγούμενο: η ψυχική ικανοποίηση του
«εξαπατητή» είναι ίδια, ισόποση, με το εάν τα εξαπατηθέντα άτομα ανήκουν σε
κατώτερο κοινωνικό status από αυτόν, ή αυξάνεται
(εντείνεται) με το εάν τα εξαπατηθέντα άτομα είναι ίδιου περίπου status με
αυτόν, ή ακόμη αν προέρχονται από ανώτερο status.
/ - δ) Τί ισχύει στις περιπτώσεις εκείνες όπου ο «εξαπατητής» ματαιώνεται
και αποτυγχάνει κατά την εξαπατητική του απόπειρα, είτε εκ τύχης, ή κάποιου
άλλου απρόβλεπτου παράγοντα, είτε κυρίως εξ αιτίας της ικανότητας ελέγχου και
υψηλής αυτοπροστασίας εκ μέρους της πλευράς που εκείνος θέτει ως υποψήφιο θύμα
του. Οι επαναλαμβανόμενες ματαιώσεις τι ψυχικό κόστος φέρουν στο συγκεκριμένο
«θηρευτή» παράτυπης, ανήθικης, παράνομης συμπεριφοράς;
Φυσικά τα συγκεκριμένα πειράματα
είναι από τα πρώτα πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα και οι υποπεριπτώσεις της
αρχικής υπόθεσης, η οποία σε πολλά σημεία είναι ενδιαφέρουσα και αιτιολογεί εν
μέρει την έννοια της συγκεκριμένης ιδιότυπης ψυχικής κατάστασης, χρειάζονται
διερεύνηση και εννοείται πειραματική επαλήθευση σε πλαίσιο διαπολιτισμικό αλλά
και σε πλαίσιο εξαρτώμενο από το πολιτικό σύστημα και τις αξίες που αυτό
παρουσιάζει ως κυρίαρχες. ]