Αντίοχος Α΄ και Στρατονίκη
( ο πόθος για την νεαρή μητρυιά )
Ιστορικά περίεργα
Αρχαιογνωσία
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ
Αντίοχος Α΄ και
Στρατονίκη
Ο Αντίοχος, ο υιός του Σελεύκου, ησθάνετο
κρύφιον σφοδρόν έρωτα πρός την μητρυιάν αυτού
Στρατονίκην. Αλλ’ έπνιγεν εν τη ψυχή το πάθος εκ σεβασμού καί ευγνωμοσύνης προς
τον πατέρα. Καταβαλλόμενης ούτω καί φθινούσης της υγείας του ερωτολήπτου νέου, ο
ιατρός Ερασίστρατος, εξαντλήσας όλα τα μέσα της θεραπείας, παρετήρησεν ότι,
οσάκις η Στρατονίκη εισήρχετο εις τον θάλαμον της νοσηλείας, οι σφυγμοί του ασθενούς
εταράττοντο αιφνιδίως καί το πρόσωπον εξήπτετο. Διαγνώσας δε το μυστικόν ανεκοίνωσεν
εις τον πατέρα. Καί ο Σέλευκος, δι’ αγάπην του υιού, παρεχώρησεν αυτώ ως
σύζυγον την ωραίαν Στρατονίκην.
Εθνικόν
Ημερολόγιον Κ. Σκόκου 1913, Αθήναι, στήλη: Ιστορικά Περίεργα, σ. 115.
[ το περιστατικό
αφηγείται ο Πλούταρχος στο έργο του «Παράλληλοι Βίοι» (Δημήτριος) ]
Πλουτάρχου «Βίοι
Παράλληλοι»
Δημήτριος
κεφ. 38 (ΛΗ)
μετάφραση από Α.Ρ.
Ραγκαβή
Ούτω λαμπρώς ευτυχήσας ο Δημήτριος ο
Πολιορκητής, ακούει περί μεν των τέκνων και της μητρός του, ότι ηλευθερώθησαν,
και ο Πτολεμαίος ότι τοις έδωκε προσέτι και δώρα.
Μανθάνει δε ο Δημήτριος και περί της
θυγατρός του, ήτις είχε νυμφευθή τον Σέλευκον Α΄, ότι έγινε σύζυγος του
Αντιόχου, του υιού του Σελεύκου, και ανηγορεύθη βασίλισσα των επάνω βαρβάρων.
Διότι φαίνεται ότι συνέβη ο Αντίοχος να
ερασθή της Στρατονίκης, ήτις ήτον νέα, και είχεν ήδη παιδίον εκ του Σελεύκου.
Διέκειτο λοιπόν ο Αντίοχος κακώς, και
εμάχετο παντοίως κατά του πάθους του, και τέλος κατεδίκαζεν εαυτόν, αναγνωρίζων
ότι αποτρόπαιοι ήσαν αι επιθυμίαι του, ανίατος δε η νόσος του, και ότι εστερήθη
αυτής της χρήσεως του λογικού του, και τρόπον εζήτει του ν’ απαλλαγή του βίου,
και ν’ αποσβεσθή βραδέως, αμελών πάσαν εαυτού περιποίησιν, και απέχων πάσης
τροφής και προσποιούμενος ότι πάσχει σωματικήν τινα νόσον.
Λέγεται δ’ ότι Ερασίστρατος ο ιατρός ευκόλως
εννόησεν ότι εξ έρωτος έπασχε ο Αντίοχος. Τίνος όμως ερά ήταν δύσκολον να
εννοηθή. Θέλων δε ο Ερασίστρατος να το εύρη, έμενε δι’ όλης της ημέρας εντός
του δωματίου του Αντιόχου, και όταν
εισήρχετο γυνή τις ηρεύνα το πρόσωπον του Αντιόχου, και παρετήρει τα μέση όσα
συμπάσχουσι κυρίως μετά της ψυχής ήτις τέρπεται, και του σώματος τα κινήματα.
Επειδή δε όταν οι άλλοι εισήρχοντο ο
Αντίοχος έμενεν αμετάβλητος, όταν δε πολλάκις ήρχετο η Στρατονίκη, είτε μόνη
είτε μετά του Σελεύκου, έπασχεν ο Αντίοχος εκείνα εκείνα τα της Σαπφούς, και η
φωνή του εκρατείτο, και ηρυθρία
φλογερώς, και οι όψεις του εθολούντο, και αταξία επήρχετο εις τους σφυγμούς του
και θόρυβος. Τέλος δε υπέκυπτε κατά κράτος η ψυχή του Αντιόχου, και αμηχανία
τον κατελάμβανε, και θάμβος και ωχρίασις.
Εκ τούτων πιθανώτατα συμπεραίνων ο
Ερασίστρατος ότι αυτήν και ουχί άλλην ηγάπα ο υιός του βασιλέως, και ότι
επέμενε σιωπών μέχρι θανάτου, δύσκολον μεν ενόμιζεν να ομολογήση ταύτα και να
τα εκμυστηρευθή.
Εμπιστευόμενος όμως ο ιατρός Ερασίστρατος εις
την αγάπην του Σελεύκου προς τον υιόν του, ερριψοκινδύνευσε να ειπή ότι ο έρως ήτον
του νεανίσκου το πάθος, αλλ’ έρως αδύνατα ζητών και ανίατος. «Πώς ανίατος;»
ηρώτησεν ο Σέλευκος εκπλαγείς. – «Διότι,
μά τον Δία, απεκρίθη ο Ερασίστρατος αγαπά την γυναίκα μου».
– «Και λοιπόν, είπεν ο Σέλευκος, δεν
επιτρέπεις, ω Ερασίστρατε, τούτον τον γάμον εις τον υιόν μου, σύ ο φίλος ημών;
Και όμως βλέπεις ότι επ’ αυτού και μόνον στηρίζονται όλαι μου αι ελπίδες».
«Αλλ’ ουδέ σύ, είπεν αυτός, θα το έπραττες,
ει και είσαι πατήρ του, αν ο Αντίοχος είχεν επιθημήσει την Στρατονίκην».
Ο δε Σέλευκος είπεν «Είθε, ώ φίλε, θεός τις
ή άνθρωπος να έστρεφε ταχέως και να μετέφερεν επ’ αυτήν το πάθος του! Εγώ και
την βασιλείαν μου ευχαρίστως θα άφηνον δι’ αγάπην του».
Ταύτα είπεν ο Σέλευκος μετά πολλού πάθους
και μετά δακρύων. Λαβών λοιπόν αυτόν εκ της δεξιάς ο Ερασίστρατος, τώ είπεν ότι
ουδεμίαν έχει του Ερασιστράτου ανάγκην. Διότι πατήρ ών και ανήρ και βασιλεύς, δύναται ο ίδιος να είναι
και ιατρός άριστος της οικίας του.
Τότε ο Σέλευκος πάνδημον συναθροίσας εκκλησίαν, είπεν ότι θέλει και απεφάσισε ν’
αναδείξη των άνω τόπων πάντων βασιλέα τον Αντίοχον και βασίλισσαν την
Στρατονίκην, συζεύξας αυτούς, και ενόμιζεν, είπεν, ότι ο υιός του,
συνειθισμένος πάντοτε να πείθηται, και να τον ακούη, δεν θέλει εναντιωθή ως
προς τον γάμον. Αν όμως η γυνή του, η Στρατονίκη, παρεμβάλη δυσκολίας διά την
μή κατά νόμον ένωσιν, παρακαλεί τους φίλους να την διδάξωσι και να την πείσωσι
να θεωρήση ως καλά και δίκαια όσα εφάνησαν εις τον βασιλέα συμφέροντα.
Υπό
τοιαύτας λοιπόν περιστάσεις εγένετο ο γάμος του Αντιόχου και της Στρατονίκης.
Το ευρύτερο και
στενότερο πλαίσιο:
Η πρώτη σύζυγος του Σελεύκου Α΄, του
Νικάτωρος, ήταν η Απάμα Α΄, κόρη του Σπιταμένη.
Ο Σέλευκος ενυμφεύθη την Απάμα στους
ομαδικούς γάμου στα Σούσα στα 324 π.Χ.
Η Απάμα Α΄ απέκτησε από τον γάμο της με τον
Σέλευκο δύο γιους, τον Αντίοχο και τον Αχαιό.
Ο Σέλευκος ήταν ο μόνος από τους στρατηγούς
του Μεγ. Αλεξάνδρου που δεν έδιωξε την Περσίδα σύζυγό του μετά το θάνατο του
Μεγ. Αλεξάνδρου στα 323 π.Χ.
Δεύτερη σύζυγος του Σελεύκου ήταν η
Στρατονίκη.
Η Στρατονίκη ήταν κόρη του Δημητρίου του
Πολιορκητή και της Φίλας. Η Στρατονίκη 17 ετών υπανδρεύθηκε τον Σέλευκο Α΄.
Η Στρατονίκη από τον γάμο της με τον Σέλευκο
Α΄ γέννησε κόρη την Φίλα.
Ο Αντίοχος ήταν γιός του Σελεύκου από την
πρώτη του γυναίκα την Απάμα.
Η Στρατονίκη από τον γάμο της με τον Αντίοχο
Α΄ γέννησε πέντε παιδιά.
312 π.Χ.: Βαβυλών: ο Σέλευκος καταλαμβάνει την Βαβυλώνα
312 π.Χ.: Βαβυλών: αρχή της εποχής των Σελευκιδών
312 π.Χ.: Σελευκίδαι (ελληνιστικόν βασίλειον, ελληνιστικό δυναστικό κράτος)
312 π.Χ.: ίδρυση δυναστείας Σελευκιδών (312 π.Χ. – 64 π.Χ.)
312 π.Χ.: Βαβυλώνα: κατάληψη Βαβυλωνίας από Σέλευκο Α’
312 π.Χ.: Σέλευκος Α’,
Νικάτωρ: κατάληψη Βαβυλώνος
312 π.Χ.: έτος ίδρυσης του
κράτους των Σελευκιδών (312 π.Χ. – 64 π.Χ.)
312 π.Χ.: Σέλευκος Α’: ιδρύει την δυναστεία των Σελευκιδών
Η δυναστεία των Σελευκιδών: 26 βασιλείς
<< Σέλευκος Α’: (ιδρυτής δυναστείας Σελευκιδών): 312 π.Χ. – 281 π.Χ.
Οι Σελευκίδαι:
1 Σέλευκος Α΄, Νικάτωρ: 312 π.Χ. – 281 π.Χ.
(: ο ιδρυτής της δυναστείας)
2 Αντίοχος Α΄, ο Σωτήρ: 281 π.Χ. – 261 π.Χ.
3 Αντίοχος Β΄, ο Θεός: 261 π.Χ. – 246 π.Χ.
4 Σέλευκος Β΄, ο Καλλίνικος: 246 π.Χ. – 225 π.Χ.
5 Σέλευκος Γ΄, ο Σωτήρ: 225 π..Χ. – 223 π.Χ.
6 Αντίοχος Γ΄, ο Μέγας: 223 π.Χ. – 187 π.Χ.
7 Σέλευκος Δ΄, ο Φιλοπάτωρ: 187 π.Χ. – 175 π.Χ.
8 Αντίοχος Δ΄, ο Επιφανής: 175 π.Χ. – 164 π.Χ.
9 Αντίοχος Ε΄, ο Ευπάτωρ: 164 π.Χ. – 162 π.Χ.
10 Δημήτριος Α΄, ο Σωτήρ: 162 π.Χ. – 150 π.Χ.
11 Αλέξανδρος Βάλας: 150 π.Χ. – 145 π.Χ.
12 Δημήτριος Β΄, ο Νικάτωρ:
α) 145 π.Χ. – 139 π.Χ.
και β) 129 π.Χ. - 125 π.Χ.
13 Αντίοχος ΣΤ΄, ο Επιφανής, ο Διόνυσος: 145 π.Χ. – 139 π.Χ.
14 Αντίοχος Ζ΄, ο Σιδήτης: 139 π.Χ. – 129 π.Χ.
(12). Δημήτριος Β΄, ο Νικάτωρ: 129 π.Χ. – 125 π.Χ. (2η φορά βασιλείας)
15. Σέλευκος Ε΄, ο Νικάτωρ : 125 π.Χ.
16. Κλεοπάτρα η Θεά και Αντίοχος Η΄, ο Γρυπός: 125 π.Χ. – 121 π.Χ.
17. Αντίοχος Η΄, ο Γρυπός, ο Φιλομήτωρ: 121 π.Χ. – 96 π.Χ.
18. Αντίοχος Θ΄, ο Κυζικηνός, ο Φιλοπάτωρ: 115 π.Χ. – 96 π.Χ.
19. Σέλευκος ΣΤ΄, ο Επιφανής Νικάτωρ: 96 π.Χ. – 95 π.Χ.
20. Αντίοχος Ι’, ο Ευσεβής Φιλοπάτωρ:
96 π.Χ. – 95 π.Χ. (1η φορά)
95 π.Χ. – 83 π.Χ. (2η φορά)
21. Δημήτριος Γ΄, ο Εύκαιρος: 96 π.Χ. – 95 π.Χ.
22 Αντίιοχος ΙΑ΄, ο Φιλάδελφος, ο Επιφανής: 96 π.Χ. – 95 π.Χ.
23 Φίλιππος Α΄, ο Φιλάδελφος:
96 π.Χ. – 95 π.Χ.
95 π.Χ. – 83 π.Χ.
24. Αντίοχος Ι΄, ο Ευσεβής Φιλοπάτωρ:
96 π.Χ. – 95 π.Χ.
95 π.Χ. – 83 π.Χ.
25. Δημήτριος Γ΄, ο Εύκαιρος: 96 π.Χ. – 95 π.Χ.
26. Αντίοχος ΙΒ΄, ο Διόνυσος: 95 π.Χ. – 87 π.Χ.
Από το 83 π.Χ.- 69 π.Χ. η Συρία γίνεται Επαρχία του Τιγράνη
(αρμενικό βασίλειον)
27. Αντίοχος ΙΓ΄, ο Ασιατικός: 69 π.Χ. – 65 π.Χ.
28. Φίλιππος Β΄: 65 π.Χ. – 64 π.Χ.
Αντίοχος ΙΓ΄, Ασιατικός: 63 π.Χ. θάνατος
τότε η Συρία γίνεται Ρωμαϊκή επαρχία
ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ
[ ανάρτηση 12 Απριλίου 2025 :
Αντίοχος Α΄ και Στρατονίκη
(
ο πόθος για την νεαρή μητρυιά )
Ιστορικά
περίεργα
Αρχαιογνωσία
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ]
αναπαραγωγή ανάρτησης:
Λόγος Έμφρων
[ ανάρτηση 17 Απριλίου 2025 :
Αντίοχος Α΄ και Στρατονίκη
(
ο πόθος για την νεαρή μητρυιά )
Ιστορικά
περίεργα
Αρχαιογνωσία
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ]