Λόγος Έμφρων: Tessa Clark "Sherlock Holmes Is Back" - Interactive theatre

Tessa Clark

“ Sherlock Holmes Is Back ”

Interactive theatre

English Theatre Club

“ Sherlock Holmes Is Back ”

Συγγραφέας: Tessa Clark

Σκηνοθεσία: Tessa Clark

Σκηνικά-κουστούμια: Jelena Gavela

Μουσική επιμέλεια: Γιάννης Διγενάκης

Παραγωγή: Γιάννης Διγενάκης

Οι ηθοποιοί:

Abe Cohen (: Sherlock Holmes)

Mercia Lamb (: Doris Hudson / Zelda )

Θάνος Κρομμύδας (: Watson / Boris )

Η ομάδα του English Theatre Club παρουσιάζει, μεταξύ άλλων, το θεατρικό έργο της Tessa Clark “Sherlock Holmes Is Back”.

Το θεατρικό είναι γραμμένο στα αγγλικά και αναπαράγει ένα επεισόδιο από τα πολλά του διάσημου πλέον στη μυθοπλασία ντετέκτιβ Sherlock Holmes.

To συγκεκριμένο θεατρικό έργο της Tessa Clark είναι βασισμένο στην αλληλεπίδραση ηθοποιών και θεατρικού κοινού, και απαιτεί την συμμετοχικότητα και διάδραση ηθοποιών και κοινού. Έτσι κάθε παράσταση, όπως άλλωστε και κάθε παράσταση στο θέατρο, αποκτά την απόλυτη μοναδικότητα και μή επαναληψιμότητα, δεδομένου ότι η συμμετοχή του κοινού παραλλάσσει, σε συγκεκριμένα όρια πάντοτε, την ίδια την παράσταση. Ανήκει στο είδος του “interactive theatre”, ας αποδοθεί ελεύθερα και ελαφρώς αδόκιμα στα ελληνικά είτε ως αλληλοδραστικού είτε ως διαδραστικού θεάτρου.

Ο συγκεκριμένος θεατρικός όμιλος, πλην των άλλων, έχει το χαρακτηριστικό ότι θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τα περίφημα «μπουλούκια» των ελληνικών θιάσων που περιφέρονταν κάποτε τις ελληνικές επαρχίες ή για να αναζητήσουμε διαχρονικά την αρχή και να φθάσουμε στο σημείο εκκίνησης στο «Άρμα Θέσπιδος». Χωρίς να απαιτείται μόνιμη θεατρική στέγη οι παραστάσεις δίνονται σε χώρους που εύκολα μπορεί να μετατραπούν σε θεατρική σκηνή και δεν απαιτείται ιδιαίτερος μηχανολογικός και τεχνικός εξοπλισμός. Όλα είναι κινητά και εύκολα μεταφερόμενα. Από αυτή την άποψη ο συγκεκριμένος θεατρικός όμιλος δεν ποδηγετείται και δεν εγκλωβίζεται από τη «φωλιά» της μόνιμης σκηνής και ως σκηνικός χώρος μπορεί να επιλεγεί από ένας ανοικτός χώρος έως κλειστές μικρές ή μεγάλες αίθουσες.

Ένα μειονέκτημα είναι ότι δεν υπάρχει μετάφραση στα ελληνικά, έστω της στοιχειώδους δομής του θεατρικού έργου, και ότι απαιτείται το κοινό να έχει κάποια σχετική γνώση της αγγλικής γλώσσας, έστω και αν αυτή η έλλειψη μπορεί να επικαλυφθεί από τις κινήσεις των ηθοποιών.

Το θεατρικό έργο, ενώ ανήκει στα αστυνομικά έργα, σε αντίθεση με πολλά απ’ αυτά καταφέρνει να έχει αισιόδοξο τέλος, ένα τέλος «ανοιχτό» στην ανάλυση του κάθε θεατή.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα αποτελεί η «χήρα για μία νύχτα», βασικός ρόλος του έργου, η Mrs. Doris Hudson, κάτι που στον κινηματογράφο μεν έχει ήδη ειπωθεί, αλλά στο παρόν έργο αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και αφήνει την δίοδο για ένα ελπιδοφόρο μήνυμα του τύπου η ζωή συνεχίζεται ή όπως, καλύτερα, το θέτει η συγγραφέας στο τέλος του έργου “Let’s dance”.

Οι χαρακτήρες του έργου είναι σχετικά συμβατικοί, και αυτό οφείλεται στη βασική επιλογή της δομής του ως αστυνομικού και μάλιστα της κατηγορίας «Who Done it?”.

Ο κύριος πρωταγωνιστής ο Sherlock Holmes ήδη παρουσιάζεται με τα τυπικά χαρακτηριστικά που του έχουν αποδοθεί από τον γεννήτορά του Arthur Conan Doyle, και φυσικό είναι ότι δεν μπορεί να ξεφύγει από το περίγραμμα που τον τοποθέτησε ο Conan Doyle αλλά και όλες οι υπόλοιπες αναπαραστάσεις της εικόνας του, είτε στον κινηματογράφο είτε στο θέατρο. Ήδη η πρώτη σκηνή μας παρουσιάζει τον Sherlock Holmes στο γραφείο του να παίζει βιολί.

Το θύμα, γιατί για έγκλημα πρόκειται στο οποίο καλείται ο Sherlock Holmes να το εξιχνιάσει, είναι μεγαλοεισοδηματίας “owner” στην αγγλική εξοχή στο Davenport. To θύμα, ο Mr. Ηudson, μάλλον με όχι ιδιαίτερα αρεστά κοινωνικά χαρακτηριστικά, ίσως και λόγω της υψηλής κοινωνικής του θέσης και της κοινωνικής απόστασης που αυτή ορίζει, βρίσκεται νεκρός την επομένη ημέρα του γάμου του.

Η «νύφη της μιας νύχτας» ή «χήρα της μιας νύχτας» η Mrs. Doris Hudson, η οποία είναι ιατρός στο επάγγελμα, ας την υποθέσουμε περίπου 28 με 30 ετών, εμφανίσιμη, ιδιαίτερα ευκατάστατη από την οικογένεια καταγωγής της είναι η βασική πρωταγωνίστρια του έργου. Φυσικό να έχουν όλα στη ζωή της ανατραπεί, αφού ο γάμος της με τον μεγαλοεισοδηματία του Greystone House διακόπηκε εντελώς απότομα. Στο τέλος θα αποκαλυφθεί ότι ο γάμος της με τον κύριο Hudson, γάμο για τον οποίο η ίδια πίστευε ότι είχε στηριχθεί στο συναίσθημα και στην αμοιβαία αποδοχή του ενός από τον άλλο, είχε γίνει για καθαρά εργαλειακούς λόγους, δηλαδή εν ολίγοις για την μεγάλη προίκα της Doris.

Δευτεραγωνιστικό ρόλο στο θεατρικό έχει ο μπάτλερ του θύματος, ο Boris. O Boris είναι Ρώσος εμιγκρέ, για τον οποίο όμως δεν αναφέρεται με σαφήνεια το παρελθόν του ή η κοινωνική θέση που κατείχε στην προ-επαναστατική Ρωσία. O Boris είναι μία ανάμεικτη γκροτέσκο φιγούρα, η οποία βγάζει αρκετό γέλιο και εξισορροπεί την τραγικότητα με την ειρωνεία. Είναι ένας δύσκολος ρόλος που αφήνει ερωτηματικά, γιατί ποτέ ο θεατής δεν είναι σίγουρος για το εάν ο Boris είναι λίγο ξεχασιάρης, λίγο εκκεντρικός, λίγο τρελούτσικος ή δεν είναι τίποτε απ’ όλα αυτά και απλά τα υποκρίνεται ή σαν ειρωνεία ή σαν αμυντικό μηχανισμό. Στο έργο οι τύχες των προσώπων των ενοίκων του Greystone House μεταστρέφονται και από τραγικές μετασχηματίζονται με εφαλτήριο τον φόνο του Mr. Hudson σε αισιόδοξες. Έτσι και η τύχη του Boris, του εκπεσόντος κοινωνικά, του εμιγκρέ, του μπάτλερ, μεταγράφεται σε άτομο που αποκτά αυτοπεποίθηση και καταφέρνει να εξομολογηθεί στο τέλος του έργου τα αισθήματά του στην χήρα μίας ημέρας, την Doris. Επιταχυντικό ρόλο σε αυτό παίζει και η καθοριστική παρουσία του πανταχού παρόντος Sherlock Holmes, του ντετέκτιβ, που, αφού καταφέρνει να λύσει το αίνιγμα του φόνου, προχωρά πιο πέρα και είναι ο μόνος που αναγνωρίζει και διαβλέπει το αισθηματικό ενδιαφέρον του Boris για την Doris.

Ένας γυναικείος ρόλος η Zelda, είναι αυτός που κουβαλά την τραγικότητα αλλά και το φορτίο της ερωτικής εκδίκησης. Η Zelda διατηρούσε κατά το παρελθόν ερωτικές σχέσεις με τον εισοδηματία Hudson. Η ασυμμετρία της κοινωνικής θέσης του ζεύγους ήταν το εμπόδιο για να ευοδωθεί η σχέση τους. Ο Hudson πιεζόμενος από τους γονείς του, και φυσικά και τις επιταγές της τάξης του, μολονότι ήταν ερωτευμένος με την Zelda, τελικά την διώχνει. H Zelda περίμενε αδιαμαρτύρητα, άγνωστο το χρονικό διάστημα της αναμονής της, αλλά όταν μαθαίνει ότι ο Hudson παντρεύεται αποφασίζει να τον εκδικηθεί. Ως περιφερόμενη fortune teller και μικροπωλήτρια αφήνει στον πολυτελή οίκο του Greystone μία βούρτσα ξυρίσματος με όλο το σχετικό σετ. Το παρέλαβε ο μπάτλερ Boris. Η συγκεκριμένη πληροφορία της εμφάνισης της Zelda δεν δίνεται από την αρχή, αλλά μετά από ερώτημα του Sherlock Holmes προς τον Boris «Ποιός άλλος ήρθε στο σπίτι;». Αυτή η βούρτσα ξυρίσματος ήταν εμποτισμένη στις άκρες της με δηλητήριο, συγκεκριμένα το “bacellis anthracis”, χαρακτηριστικό του οποίου ήταν ότι η απλή επαφή με το δέρμα δεν προκαλούσε δηλητηρίαση, αλλά μόνον εάν υπήρχε κάποια εγκοπή στο δερματικό ιστό μπορούσε να εισχωρήσει το δηλητήριο, το οποίο μάλιστα δεν δρούσε αμέσως αλλά απαιτούσε κάποιο χρονικό διάστημα για να εμφανιστούν τα συμπτώματά του και η θανατηφόρα επίδρασή του. Η εκδίκηση της Zelda έχει όλα τα χαρακτηριστικά του “slow poisoning” όπως ακριβώς ήταν και το χρονικό διάστημα της εκδίωξής της από το Greystone House και τον ιδιοκτήτη του.

Δευτερεύοντες ρόλοι είναι ο συμπαθής φίλος και βοηθός του Sherlock Holmes, o Watson, η υπηρέτρια στο γραφείο του Sherlock Holmes, καθώς επίσης και οι τρεις επισκέπτες, ο γαλατάς (milk-man), ο χασάπης (butcher), o φούρναρης (baker), οι οποίοι είχαν πάει την πραμάτεια τους στο Greystone House την ημέρα του φόνου. Οι τρεις τελευταίοι θα κληθούν από τον Sherlock στο Greystone House και θα ανακριθούν. Η αθωότητά τους όμως είναι σχεδόν αυταπόδεικτη. Τους ρόλους των τριών αυτών προσώπων καλείται να εκδραματίσει το κοινό.

Η κλήση-πρόσκληση του κοινού επί σκηνής έχει φυσικά τα πλεονεκτήματά της αλλά στερεί στην αναπαράσταση αυτών των ρόλων, πλούσιων σε ηθογραφικά και κοινωνιομετρικά στοιχεία, καθώς και την έκταση και την ψυχογραφία τους στο κείμενο, δεδομένου ότι μέσω αυτών θα μπορούσαν να τεκμαρθούν αρκετά στοιχεία τόσο για το δολοφονηθέντα Hudson, τον βίο του, τον σνομπισμό του, την απόμακρη συμπεριφορά του, όσο και για το ιστορικό του Greystone House.

Ενώ δείχνουν όλα να έχουν τελειώσει και ο ένοχος του εγκλήματος να έχει βρεθεί, η προδομένη fortune-teller Zelda, το έργο δεν τελειώνει εδώ. Ο Sherlock ψάχνοντας στη τσέπη του δολοφονηθέντος Hudson βρίσκει ένα γράμμα που φέρει την υπογραφή του ίδιου του Hudson. Το γράμμα το οποίο διαβάζει παρουσία της χήρας Doris, έχει αποστολέα τον νεκρό Hudson, ο οποίος εξομολογείται την αγάπη του για την Zelda. Το γράμμα φυσικά απευθυνόταν στη Zelda. Το μοτίβο του γράμματος και της ανεπίδοτης επιστολής εμφανίζεται λοιπόν στη δομή του έργου, και επακριβώς ως είδος ετεροχρονισμένης τραγικής ειρωνείας, αποκαλύπτεται αφού ήδη όλα έχουν συμβεί.

Μετά την δημοσιοποίηση του γράμματος η χήρα της μιας νύχτας, η Doris κλονίζεται γιατί εκτός από τον φόνο του συζύγου της, όλος της ο κόσμος καταρρέει. Κατανοεί ότι ο γάμος της, έστω και αυτός ο ολιγόωρος, δεν ήταν αυτός που η ίδια πίστευε. Ένα νέο σοκ, ισχυρότερο αυτή τη φορά, σε σχέση με το σοκ του θανάτου του συζύγου της, την σφίγγει.

Ο Sherlock, ως κηδεμονευτική ή συμβουλευτική φιγούρα, την παρηγορεί δείχνοντάς της τα πλεονεκτήματα που η ίδια διαθέτει. Είναι νέα, είναι εμφανίσιμη, είναι σπουδαγμένη, ιατρός στο επάγγελμα, και στο τέλος-τέλος είναι η νέα ιδιοκτήτρια του Greystone House. Η Doris μολονότι ενθαρρύνεται ελαφρώς δεν δείχνει όμως να μπορεί να ξεφύγει από το τέλμα που της καθόρισε η μοίρα. Τότε ο Sherlock προβαίνει στην παρατήρηση, ότι η Doris δεν είναι μόνη, αφού υπάρχει κάποιος που την αγαπά και είναι διατεθειμένος να την προσέχει. Αυτός δεν είναι άλλος από τον μπάτλερ Boris.

To θεατρικό τελειώνει με την εξομολόγηση του Boris απέναντι στην μέχρι πρότινος κυρία του. Η Doris δεν δείχνει ούτε να συναινεί ούτε να αρνείται. Απλά του προτείνει να χορέψουν και θα δουν τί έπεται στη συνέχεια της ζωής του. Το θεατρικό τελειώνει με την ατάκα της Doris προς τον Boris “Let’s Dance” και τους στροβιλισμούς του χορού του υπό σχηματισμόν ζεύγους.