Λόγος Έμφρων: Ιουνίου 2023

Πυθαγόρας - άρθρο (μέρος Ι.) - Νικόλας Β. Βωτυράς - περ. "Παλλάς" (Πάτραι) 1877 - ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΣΙΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

Πυθαγόρας

άρθρο (μέρος I.)

Μάϊος 1877

Νικόλαος Β. Βωτυράς

περ. «Παλλάς» (Πάτραι)

Περί Πυθαγόρου (i.)

Εγεννήθη δε ο Πυθαγόρας εν Σάμω τω 569 π.Χ. όπου ο πατήρ του Μνήσαρχος ήτον εμποροπλοίαρχος, εμπορευόμενον με την Φοινίκην και την Σικελίαν.

Πρώτος διδάσκαλος αυτού εις την ανάγνωσιν των ποιητών και την μουσικήν υπήρξεν ο Σάμιος Ερμόδαμος, αλλ’ ηκροάσθη και τους σοφούς της εποχής εκείνης άνδρας, Θαλήν, Αναξίμανδρον, και Φερεκύδην.

Έτι νέος απεφάσισεν να περιέλθη ξένας χώρας και να γνωρίση άλλων εθνών του σοφούς. Όθεν απέπλευσε κατ’ αρχάς εις Φοινίκην, όπου εν Σιδώνι εγνωρίσθη με τάγμα τι ιερέων, παρ’ ών έμαθεν αρχαίαν τινα περί φύσεως θεωρίαν, και επεσκέφθη πάντα τα εκεί των Φοινίκων ιερά και την λατρείαν αυτών.

Εκ Φοινίκης μετέβη εις Αίγυπτον ήδη εικοσιδύο ετών την ηλικίαν, όπου διέμεινεν άλλα εικοσιδύο άλλα έτη. Εκπληρώσας δε ενωρίς πάντας τους απαιτουμένους όρους παρελήφθη εις την χορείαν της ιερατικής τάξεως.

Από της Αιγύπτου μετέβη εις την Βαβυλώνα και συναναστραφείς με τους ιερείς των Χαλδαίων και των Περσών, γνωρισθείς δε και μ’ αυτόν τον Ζωροάστρην, τον θεμελιωτήν της θεωρίας περί της αρχής του φωτός και του σκότους, του αγαθού και του κακού, ευρύνας δε και που τροποποιήσας τας μέχρι τούδε αποκτημένας γνώσεις και τας περί Θεού και κόσμου θεωρίας, επέστρεψεν εις την πατρίδα.

Βλέπων ο Πυθαγόρας των συμπολιτών του την αδιαφορίαν μετέβη εις της Κάτω Ιταλίας την Κρότωνα, επειδή υπήρχεν ήδη αυτού σχολή ιατρική, και επειδή αυθόθι με προθυμίαν πολλήν εξασκείτο η γυμναστική του σώματος κατά τας παιδαγωγικάς αρχάς των Δωριέων.

Καθ’ οδόν επεσκέφθη την Κρήτην και μυηθείς τα εκεί ιερά μετέβη εις Σπάρτην, όπου εγνώρισε τους νόμους του Λυκούργου.

Ελθών εις την Κρότωνα μεγίστην ενεποίησεν εντύπωσιν και πάντων προσείλκυσε το σέβας.

Και πρώτον μεν συναθροίσας περί εαυτόν την νεολαίαν ωμίλησε προς αυτούς ότι τα αρχαία και τα παλαιότερα υπερέχουν των νεωτέρων εν πάσιν εν τε τη φύσει και τω βίω, τω κόσμω και τη πολιτεία και παρά θεοίς και παρ’ ανθρώποις. Κατέδειξεν οπόσον οφείλουν να σέβωνται τους γονείς των και οπόσην οφείλομεν ευγνωμοσύνην προς αυτούς ουχί μόνον διότι εγένοντο της ζωής πάροχοι, αλλά και διότι ευεργετούντες ημάς δεν παύουσιν, ώστε άπασα η μετέπειτα ευδαιμονία, είναι εμμέσως έργον. Πολλά δε και άλλα τοιαύτα συναρμόσας περί των καθηκόντων αυτών, έλεγε προς μεν τους φίλους να φέρωνται ούτως ώστε ποτέ να μή γείνωσιν εχθροί, προς δε τους εχθρούς πάλιν ούτως ώστε ταχέως να γείνωσι φίλοι. Το προς τους γονείς των σέβας ν’ αποδείξωσι δια της προσφερομένης προς τους γέροντας τιμής, την δε φιλαδελφίαν των δια της φιλανθρωπίας.

Η γνώσις και τα φώτα είναι, έλεγε, το μόνον όπερ λαμβάνει τις παρ’ άλλου χωρίς ποτέ ο δους να στερηθή το διδόμενον. Υπερέχει δε των ζώων ο άνθρωπος δια της του πνεύματος μορφώσεως.

Η Βουλή των χιλίων παρατηρήσασα την επενέργειαν των λόγων του επί την νεολαίαν, επήνεσε και ευχαρίστησε θερμώς αυτόν και παρεκάλεσεν ό,τι ακόμη έχει να είπη δημοσία προς πάντας τους πολίτας κοινώς να ομιλήση.

Προσελθών λοιπόν ο Πυθαγόρας εις την συνέλευσιν του δήμου ωμίλησε πολλά πρόσφορα, ιδία δε περί των οικογενειακών αυτών χρεών, ότι οφείλουσιν οι άνδρες να ήναι προ πάντων πιστοί εις τας γυναίκας των, θεωρούντες παντός άλλου συμβολαίου ιερώτατον το του γάμου ως κυρομένου δια των τέκνων.

Κατόπιν ιδιαιτέρως εν τω ναώ της Ήρας ωμίλησε και προς τας γυναίκας. Η γυναίκα οφείλει, έλεγε, να ήναι η ιέρεια του οίκου και εκπληρούσα τα καθήκοντα αυτής ως σύζυγος, ως μήτηρ, και ως οικοδέσποινα, μετ’ ευλαβείας να τρέφη και ανυψοί προς το Θείον το αίσθημα των τέκνων αυτής.

Μετά την τοιαύτην ομιλίαν αι γυναίκες, ως λέγεται, δεν ηθέλησαν πλέον να φορώσι τα πολύτιμά των ενδύματα. Πλείσται δε αφιέρωσαν αυτά εις τον ναόν της Ήρας.

Τελευταίον ωμίλησε και προς τα παιδία εν τω ναώ του Απόλλωνος.

Από των ομιλιών εν βραχεί διεδόθη η φήμη του Πυθαγόρου εις όλην την πόλιν και εις τα πέριξ αυτής, ώστε ότε μετ’ ολίγον καθιδρύθη η σχολή αυτού, συνέρρεον πολλοί εκ τε της πόλεως και των περιχώρων ουχί μόνον νέοι φιλομαθείς κατασσόμενοι μαθηταί, αλλά και το εσπέρας εφοίτων εις ακροάσιν αυτού και άνδρες ηλικιωμένοι, των εν τοις πράγμασι πολλοί και εγχώριοί τε και ξένοι, εν οίς και ηγεμόνες και άρχοντες και από πόλεων μη Ελληνικών.

Το πλήθος των μαθητών ήσαν ευθύς εξ αρχής δύο ειδών. Οι μέν ήσαν οι καθ’ εαυτό μαθηταί, ονομαζόμενοι μαθηματικοί και φυσικοί, οι δε ήσαν ακροαταί απλώς, οι προβεβηκότες την ηλικίαν, οίτινες εδιδάσκοντο ηθικήν και περί αθανασίας ψυχής και της μετά θάνατον αμοιβής κατά το ίδιον αυτού της μετεμψυχώσεως σύστημα.

Η Σχολή του Πυθαγόρου ωκοδομήθη εν εκτεταμένω οικοπέδω, το οποίον του εχαρίσθη επί τούτω εν τη χώρα των Συβαριτών. Το σχέδιον της οικοδομής ήτο απλούστατον ως εξής: εν τω κέντρω υπήρχεν αίθουσα εκτεταμένη και ευρύχωρος δια τας ακροάσεις, πέριξ δε αυτής ήσαν ωκοδομημένα ικανά δωμάτια και εστιατόρια.

Συνεκατώκει δε και συνέζη ο Πυθαγόρας μετά των μαθητών του. Των αναγκαίων δαπανών υπήρχεν κοινόν ταμείον, εν ώ έκαστος των προσερχομένων μαθητών κατέβαλλεν ό,τι ηδύνατο. Την διαχείρισιν δε των χρημάτων είχε είς των μαθητών, υπ’ αυτών τούτων εκλεγόμενος, αυτός δ’ επιτήρει μόνον. Τα πάντα έτεινον ν’ αδελφοποιήσουν τους μαθητάς.

[ To ανυπόγραφο άρθρο «Περί Πυθαγόρου» δημοσιεύθηκε στο περ. «Παλλάς», Πάτραι, δντής: Νικόλαβος Β. Βωτυράς, Έτος Α΄, φύλλον Β΄, Μάϊος 1877, σ. 41-47. ]

( το πρωτότυπο σε πολυτονικό )

[ Εδώ το άρθρο δεν είναι πλήρες. ]

[ Στην παρούσα παρουσίαση το άρθρο έχει κατατμηθή σε μέρη-ενότητες για την ευκολία της δημοσίευσης. Το πρωτότυπο άρθρο είναι ενιαίο. ]

πηγή:

PDF File

Λόγος Έμφρων

logosemfron.blogspot.com

[ ανάρτηση 28 Ιουνίου 2023 :

Πυθαγόρας (i)

άρθρο (μέρος I.)

Νικόλαος Β. Βωτυράς,

περ. «Παλλάς», Πάτραι, 1877

ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΣΙΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ]

Αγγελική Λούδη "Για μια περίπτωση λαθροχειρίας. Το Υποτιθέμενον Φάντασμα του Νικολάου Β. Βωτυρά" - άρθρο 1998 - περ. "Μικροφιλολογικά" (Κύπρος) - ΚΡΙΤΙΚΗ - ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Αγγελική Λούδη

«Για μια περίπτωση λαθροχειρίας: Το Υποτιθέμενον Φάντασμα του Νικολάου Β. Βωτυρά»

απόσπασμα από άρθρο 1998

περ. «Μικροφιλολογικά» Κύπρος

Μικροφιλολογικά

περιοδική έκδοση

τεύχος 3

άνοιξη 1998

Λευκωσία, Κύπρος

Μικροφιλολογικά

περιοδική έκδοση

τεύχος 3 /άνοιξη 1998

Υπεύθυνοι έκδοσης:

/ - Φοίβος Σταυρίδης, Λάρνακα

/ - Σάββας Παύλου, Λευκωσία

/ - Λευτέρης Παπαλεοντίου, Λευκωσία

Αγγελική Λούδη, «Για μια περίπτωση λαθροχειρίας: Το Υποτιθέμενον Φάντασμα του Νικολάου Β. Βωτυρά»

Για μια περίπτωση λαθροχειρίας;

Το Υποτιθέμενον Φάντασμα.

του Νικολάου Β. Βωτυρά

«Ο Νικόλαος Β. Βωτυράς είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση πεζογράφου του 19^ου αιώνα, όχι τόσο για τη λογοτεχνική αξία του έργου του όσο για την αναγνωστική του τύχη, αφού είναι από τους ελάχιστους 'Ελληνες πεζογράφους της εποχής του που είδαν τα έργα τους να ανατυπώνονται περισσότερο από μία φορά»1.

[ σημ.1.: Βλ. την παρουσίαση-ανθολόγηση του συγγραφέα από τον Νάσο Βαγενά στη σειρά Η παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τ. Δ' (1830-1880), Εκδόσεις Σοκόλη, 1996, σ. 258.]

Την ορθότητα αυτής της παρατήρησης επιβεβαιώνει, μεταξύ άλλων, και η εκδοτική τύχη του πρώτου βιβλίου του Βωτυρά, του Υποτιθέμενου φαντάσματος, με υπόθεσή του τον ρομαντικό έρωτα του λοχία Αγησίλαου Βελιάδη προς τη νεαρή Ευλαλία. Με αυτό το θέμα στοιχειωδώς διαπλέκονται επίσης ορισμένες σελίδες για το επαναστατικό κίνημα του 1848 στη Φθιώτιδα και για το φαινόμενο της ληστείας.

Γνωρίζουμε πως το πεζογράφημα εκδόθηκε το 1860. Παραθέτω τα βιβλιογραφικά στοιχεία της έκδοσης:

Το υποτιθέμενον φάντασμα Μυθιστόρημα πρωτότυπον, Ύπό Νικολάου Β. Βωτυρά, Έν Άθήναις, Τύποις Χ.Ν. Φιλαδελφέως, 1860.

Στην έκδοση συμπεριλαμβάνονται σύντομος πρόλογος, όπου ο συγγραφέας παραδέχεται «το άτεχνον των περιπετειών» του διηγήματος του και δηλώνει την αντίθεσή του προς την αθρόα τάση της εποχής του να μεταφράζονται ξένα μυθιστορήματα, ενώ αντιθέτους επισημαίνει την επιτακτική ανάγκη της σύγχρονής του κοινωνίας για «ηθικά διηγήματα» που περιγράφουν τα «αγνά ήθη και τα έθιμα της πατρίδος ημών».

Το υποτιθέμενον φάντασμα ανατυπώνεται, πιθανότατα μετά τον θάνατο του Βωτυρά², χωρίς όμως —και αυτό είναι το ενδιαφέρον στοιχείο— να αναφέρεται πουθενά το όνομα του (πραγματικού) συγγραφέα.

[σημ 2.: Δεν γνωρίζουμε την ημερομηνία θανάτου του Βωτυρά. Είναι όμως σίγουρα μετά το 1892, χρονιά έκδοσης του τελευταίου βιβλίου του, Μπάμπης ο λοκαντιέρης. Κωμειδύλλιον εις πράξεις τρεις, μετά διαφόρων ασμάτων, Εν Πάτραις, 1892.]

Μάλιστα ως συγγραφέας του φέρεται ο Διονύσιος Γ. Μελισσινός (Κεφαλονίτης γιατρός που ζει στην Πάτρα)³.

[σημ. 3.: Την πληροφορία δίνει ο Παναγιώτης Χιώτης στο «Άνδρες επιφανείς Επτανήσιοι. Βιογραφικαί αφηγήσεις κατ’ αλφάβητον», Ιστορικά Απομνημονεύματα Επτάνησου, τ. 7, Εν Ζακύνθω, 1900 (συμπληρωμένη έκδοση από το Βιβλιοπωλείο Διονυσίου Νότη Καραβία το 1981). ]

Αντιγράφω τα στοιχεία του εξωφύλλου της έκδοσης από το αντίτυπο της συλλογής Αλ. Λευκαδίτη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης:

Τό υποτιθέμενον φάντασμα. Μυθιστόρημα πρωτότυπον, Ύπό Διονυσίου Γ. Μελισσινοΰ, Έν Άθήναις, Τυπογραφεΐον Δ.Γ. Ευστρατίου & Δ. Δελή.

Το πεζογράφημα είναι απαράλλακτο αυτό του 1860, αλλά βεβαίως παραλείπεται ο πρόλογος του Βωτυρά και η αφιέρωση αλλάζει.

… η έκδοση πρέπει να έγινε αμέσως μετά τον Αύγουστο του 1909. Πιθανότατα ο Μελισσινός συμμεριζόμενος τον ενθουσιασμό σημαντικού τμήματος της ελληνικής λαϊκής κοινής γνώμης για το κίνημα του 1909, επιλέγει να παρουσιάσει ως δικό του το παλαιότερο (ενδεχομένως και ξεχασμένο)⁴ αφήγημα ενός «λαϊκού»⁵ συγγραφέα, που διέθετε ευρύ αναγνωστικό κοινό και γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία, στις σελίδες του οποίου ο ελληνικός στρατός παρουσιάζεται ως βασικό έρεισμα της κυβέρνησης και του θρόνου και όπου εξαίρονται το χρηστό ήθος και η ανδρεία των Ελλήνων στρατιωτών.

[ σημ. 4.: Η Μάρθα Καρπόζηλου σημειώνει πως δεκαοκτώ χρόνια μετά την αυτοτελή κυκλοφορία του σε βιβλίο, κεφάλαια του Υποτιθέμενου φαντάσματος αναδημοσιεύονται στο περιοδικό Παλλάς που ο Βωτυράς εξέδιδε στην Πάτρα από τον Απρίλιο του 1877 (Μάρθα Καρπόζηλου, «Από την άγνωστη εκδοτική δραστηριότητα του Νικολάου Β. Βωτυρά» στον τόμο Από τον Λέανδρο στον Λουκή Λάρα. Μελέτες για την πεζογραφία της περιόδου 1830-1880, (επιμ.) Νάσος Βαγενάς, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1997, 261-262).

Όπως όμως σημειώνει και η ίδια, το περιοδικό αγνοήθηκε παντελώς στην εποχή του, και επομένως ούτε αυτή η δεύτερη δημοσίευση φαίνεται να συνέβαλε καθόλου στη διάδοση του έργου. ]

[ σημ. 5.: Για τον χαρακτηρισμό, βλ. Ν. Βαγενάς, «Ένας τελικά λαϊκός πεζογράφος», Το Βήμα, 29 Ιανουαρίου 1995.]

Αγγελική Λούδη

[ τα αποσπάσματα από το άρθρο της Αγγελικής Λούδη «Για μια περίπτωση λαθροχειρίας. Το Υποτιθέμενον Φάντασμα του Νικολάου Β. Βωτυρά.» ]

( εδώ το άρθρο δεν είναι πλήρες ).

πηγή:

^^?»φιλολογικά - Πανεπιστήμιο Κύπρου

βλέπε επίσης:

Το υποτιθέμενον φάντασμα μυθιστόρημα πρωτότυπον υπό Νοκολάου Β. Βωτυρά Λοχίου του Πεζικού, εν Αθήναις, τύποις Χ. Ν. Φιλαδελφέως, 1860, σσ. 20-29 (κεφ. «Αναχώρησις»).

Απόσπασμα από το μυθιστόρημα «Το Υποτιθέμενον Φάντασμα» στον ιστότοπο «Πύλη για την ελληνική γλώσσα».

πηγή:

Βωτυράς Νικόλαος Β. - Το υποτιθέμενον φάντασμα (απόσπασμα)

βλέπε επίσης:

Νικόλαος Β. Βωτυράς, Συνέπεια της αμαρτίας. Μυθιστόρημα πρωτότυπον, Κωνσταντινούπολη, τυπ. Βυζαντίδος, 1873 (α΄ δημ. στο περ. Παλλάς Σύρου 1871-1872, β΄ έκδ. με τον τίτλο Η μάγκα του Ωρολογίου ήτοι Τα αποτελέσματα μιας αμαρτίας. Ιστορικόν διήγημα πρωτότυπον, Αθήνα 1877, γ΄ έκδ. Αθήνα 1884)

Από το διαδικτυακό άρθρο του Λάμπρου Βαρελά «Ελληνικά απόκρυφα μυθιστορήματα του 19ου αιώνα: Κατάλογος».

December 20, 2017

Όπου εκτός από κατάλογο «απόκρυφων μυθιστορημάτων» παραθέτει αμέσως μετά στο άρθρο του και βιβλιογραφία ελληνικών μελετών για τα «απόκρυφα» μυθιστορήματα.

Βλέπε επίσης το διαδικτυακό άρθρο (2020) του Λάμπρου Βαρελά «Η εικόνα του άστεως σε ελληνικά απόκρυφα μυθιστορήματα του 19ου αιώνα».

Η εικόνα του άστεως σε ελληνικά απόκρυφα μυθιστορήματα ...

βλέπε επίσης:

«Η σπάθη της εκδικήσεως»

Ιστόρημα πρωτότυπον εκ της Ελληνικής Επαναστάσεως

Νικολάου Β. Βωτυρά

Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα, 1994, σ. 129.

βλέπε επίσης:

Από το βιογραφικό σημείωμα για τον Νικόλαο Β. Βωτυρά από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

Μυθιστορήματα:

/ - Το υποτιθέμενον φάντασμα. Αθήνα, 1860.

/ - Η σπάθη της εκδικήσεως. Αθήνα, 1861 (και επανέκδοση με τίτλο Πατρίς και έρως ήτοι Ο θρίαμβος του υπέρ πατρίδος αισθήματος. Αθήνα, 1881 και έκδοση γ’ επαυξημένη με τίτλο Οι θρίαμβοι των ηρώων Ελλήνων κατά τον ιερόν υπέρ ελευθερίας αγώνα Α’. Ερμούπολη, 1886.

Επανέκδοση με τίτλο Η σπάθη της εκδικήσεως, Αθήνα, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1994).

/ - Συνέπεια της αμαρτίας. Κωνσταντινούπολη,1873 (και επανέκδοση με τίτλο Η μάγκα του Ωρολογίου ήτοι Τα αποτελέσματα μιας αμαρτίας, Αθήνα, 1877).

Θέατρο:

/ - Ο Μανωλάκης · Κωμωδία αστειοτάτη μετ’ ασμάτων εις μίαν πράξιν. Κωνσταντινούπολη, 1887.

/ - Μπάμπης ο λοκαντιέρης · Κωμειδύλλιον εις πράξεις τρεις, μετά διαφόρων ασμάτων. Πάτρα, 1892.

[ Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το δημοσίευμα Βαγενάς Νάσος, «Νικόλαος Β. Βωτυράς», Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο Δ΄ (1830-1880), σ.256-264. Αθήνα, Σοκόλης, 1996. ]

πηγή:

Βωτυράς Νικόλαος Β. - Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

Λόγος Έμφρων

logosemfron.blogspot.com

[ ανάρτηση 27 Ιουνίου 2023 :

Αγγελική Λούδη,
« Για μια περίπτωση λαθροχειρίας.

Το Υποτιθέμενον Φάντασμα

του Νικολάου Β. Βωτυρά»

απόσπασμα από άρθρο

περ. «Μικροφιλολογικά», Κύπρος, 1998

ΚΡΙΤΙΚΗ

ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ]

Μάρκος Τσιριμώκος "Σταχτιές αναλαμπές" - ποίημα 1936 - περ. "Μακεδονικές Ημέρες" (Θεσσαλονίκη) - ΠΟΙΗΣΗ

Μάρκος Τσιριμώκος

« Σταχτιές αναλαμπές »

ποίημα

γραφή 1935

δημοσίευση 1936

περ. « Μακεδονικές Ημέρες »

φωτογραφία από τη δημοσίευση στο περ. «Μακεδονικές Ημέρες»

[ το ποίημα του Μάρκου Τσιριμώκου «Σταχτιές αναλαμπές» δημοσιεύθηκε στο περ. «Μακεδονικές Ημέρες», Θεσσαλονίκη, δντής: Στέλιος Ξεφλούδας, Έτος Δ΄, αριθ. 1, Φεβρουάριος 1936, σ. 23. ]

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΕΣ ΗΜΕΡΕΣ